Hoàng Sa - “nóng” và “lạnh”

Có lẽ tôi cùng nhiều nhà báo khác là một phần trong số ít người Việt Nam may mắn được đến Hoàng Sa kể từ sau năm 1974 - ngày Trung Quốc xua tàu chiến ra cưỡng chiếm một phần máu thịt của đất nước Việt Nam. 

Đêm trên biển lại nhớ lời đại úy Ngô Vĩnh Hòa - thủy thủ trưởng tàu CSB 8001 - nhắn nhủ về đất liền trước khi tôi rời Hoàng Sa: “Sử sách còn ghi rõ, trong quá khứ và tôi tin ở cả thực tại cũng như tương lai, đã là những người con mang dòng máu Việt thì hiển nhiên không bao giờ chúng ta sợ, không bao giờ khuất phục trước việc làm phi lý của các thế lực bên ngoài gây phương hại đến sự toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam”. 

Và tôi tin, không chỉ riêng tôi hay đại úy Ngô Vĩnh Hòa, mà tất cả 90 triệu trái tim của người dân nước Việt đều “nóng”, đều sẵn sàng đóng góp công sức, trí tuệ của mình vì nền độc lập, tự do của dân tộc.

Đêm cuối tháng 5, tôi gặp chiến sĩ trẻ Lê Khắc Dự - người đảm nhiệm công việc trực máy trên con tàu CSB 2013. Dự sinh ra và lớn lên ở vùng biển Quảng Lợi, Quảng Xương (Thanh Hóa). Thuở nhỏ anh thường theo họ hàng, bà con xóm biển vươn khơi tới Hoàng Sa, Trường Sa đánh bắt con mực, con thu. 

Dự tâm sự: “Hai quần đảo đó là “máu thịt” thuộc cương vực quốc gia, nó là nguồn sinh kế phục vụ mưu sinh đối với hàng triệu người dân Việt Nam từ bao đời nay, nó được ông cha ta gìn giữ, bảo vệ. Giờ Trung Quốc xâm chiếm phục vụ cho lợi ích riêng của họ là điều hoàn toàn không thể chấp nhận”. 

“Những ngày gần đây, tàu của lực lượng chức năng Trung Quốc không những quần thảo trái phép trên thềm lục địa của nước ta, mà còn hung hãn đâm va làm hư hỏng tài sản tàu CSB, tàu kiểm ngư và cả tàu của ngư dân, đe dọa đến tính mạng đồng loại. Khi đó, chúng em bức xúc lắm. Mình thực hiện nhiệm vụ chấp pháp trên chính vùng biển của đất nước lại bị họ ngông nghênh cản phá. Nhưng em cũng như tất cả các chiến sĩ khác đều cố gắng kìm nén lòng tức giận, tuân thủ mệnh lệnh của trên giao, không để phía Trung Quốc lợi dụng vu vạ” - Dự bức xúc.

Cán bộ, chiến sĩ đang thực hiện nhiệm vụ chấp pháp tại vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế của Việt Nam luôn bình tĩnh, chấp hành nghiêm mệnh lệnh trên giao. Trong ảnh: Thiếu tá Nguyễn Đức Tuyên - Thuyền trưởng tàu 8001, người mặc quân phục - thư giãn cùng các nhà báo sau khi hoàn thành nhiệm vụ trong ngày của mình.

Thượng tá Nguyễn Nghiêm Long - Phó chính ủy vùng CSB - 3 tâm sự tại thực địa với phóng viên Báo Lao Động những tình cảm chân thành rằng: Mỗi lần nhìn thấy tàu anh em, đồng đội, tàu của lực lượng kiểm ngư bị tàu hộ vệ tên lửa, tàu ngư chính, hải cảnh của Trung Quốc vô cớ vây ép, đâm va, phun vòi rồng làm hư hỏng phương tiện, làm bị thương nhiều cán bộ thuộc lực lượng kiểm ngư, ai chả “nóng tiết”. 

Thượng tá Long nói: “Cứ hình dung giàn khoan Hải Dương 981 hạ đặt ngang nhiên như trồng cây trên vườn của nhà mình, thì không chỉ riêng toàn dân Việt Nam phản đối, các nước trong khu vực, dư luận trên thế giới đều lên án trước hành động ngang ngược của Chính phủ Trung Quốc”.

Nếu đầu tháng 5.2014, lực lượng chấp pháp của ta tiếp cận giàn khoan cách từ 5-7 hải lý, các tàu Trung Quốc ra ngăn cản thì bây giờ, khi tàu kiểm ngư, tàu CSB tiếp cận giàn khoan ở khoảng cách 10-12 hải lý, tàu Trung Quốc đã xuất hiện với số lượng lớn vây ép, dồn đuổi. Phía Trung Quốc dùng 3-4 tàu vây ép 1 tàu CSB, tàu của lực lượng kiểm ngư. 

Có thời điểm, Trung Quốc dùng 2 tàu ép hai bên, 1 tàu chặn phía trước, tàu chặn phía sau nhằm cô lập tàu của lực lượng chấp pháp thực thi nhiệm vụ trên vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Đặc biệt, các tàu của Trung Quốc có thủ đoạn rất mới, đó là cho tàu tăng tốc đuổi tàu của lực lượng chức năng Việt Nam rồi vượt lên trên và giảm tốc độ đột ngột nhằm tạo cớ vu vạ tàu CSB hoặc tàu kiểm ngư đâm tàu Trung Quốc.

Tuy nhiên, hành động này của tàu Trung Quốc bị lực lượng chức năng Việt Nam “bắt tẩy” từ khá sớm nên chúng ta chủ động né tránh khi rơi vào bẫy tình huống này. Không thực hiện được mưu đồ, các tàu Trung Quốc điên cuồng quây lại với số lượng lớn để ngăn cản tàu của chúng ta, sau đó một tàu dùng vòi rồng phun nước làm hư hỏng trang thiết bị, máy móc. 

Tất cả mấy mươi con tàu đều đoàn kết, dũng cảm và khéo léo vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hiểm nguy để đấu tranh yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan cũng như toàn bộ tàu hộ tống ra khỏi vùng biển thềm lục địa thuộc đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Không phải mất nhiều thời gian để chúng tôi - những nhà báo - trở nên thân thiết như anh em trong nhà với các cán bộ, chiến sĩ làm việc trên con tàu CSB 8001, từ đây họ “trải lòng” cùng phóng viên Báo Lao Động về công việc, cuộc sống riêng tư của mình trong tiếng sóng vỗ rì rào vào thân tàu giữa Hoàng Sa mênh mông của tổ quốc. Lúc đầu tôi gọi Hà Đức Duy - nhân viên hàng hải tàu CSB 8001 (quê Đông Vinh, Đông Hưng, Thái Bình) - là anh. Bởi nhìn vóc dáng bên ngoài, Duy khá cao lớn, nước da đen sạm, chỉ riêng giọng nói của nhân viên hàng hải này là nhỏ nhẹ. Qua trò chuyện mới hay, Duy kém tôi tới 3 tuổi (anh SN 1981). 

Chiều một ngày đầu tháng 6.2014, nắng Hoàng Sa chói chang nhưng êm dịu bởi có sự pha trộn của những làn gió từ biển dội vào, Đức Duy cho biết: Bây giờ chế độ đãi ngộ của Nhà nước đối với lực lượng đang làm nhiệm vụ trên biển luôn phải đối diện với hiểm nguy đến tính mạng có nhiều thay đổi. Chính vì vậy, chúng em càng phải làm việc sao cho xứng đáng với niềm tin của người thân, nhân dân ở đất liền. Chiến thắng rồi sẽ thuộc về lẽ phải. Người dân Trung Quốc sẽ tự hiểu những hành động của lực lượng chức năng nước họ đang gây hấn với Việt Nam chẳng vẻ vang gì. Lực lượng chấp pháp của ta càng kiềm chế thì dư luận trên thế giới càng nể trọng và ủng hộ đấu tranh loại bỏ những việc làm phi nghĩa của Trung Quốc. 

Duy có người yêu đang làm việc ở TP.Hồ Chí Minh, hai người dự kiến sẽ tổ chức đám cưới vào tháng tới. Nhưng kế hoạch đó có thể phải hoãn lại, bởi nhiệm vụ cao cả đối với anh lúc này là làm tốt công việc chuyên môn của thuyền trưởng giao trong thời gian hoạt động ở vùng biển Hoàng Sa. 

Duy nhắn nhủ: “Chưa biết bao giờ tàu mới về đất liền anh ạ. Mà có về cũng chỉ cập cảng Đà Nẵng tiếp tế nhu yếu phẩm, nhiên liệu rồi quay ra làm nhiệm vụ thôi. Chúng em xác định đây sẽ là công việc còn diễn ra lâu dài, ngày nào Trung Quốc rút giàn khoan, rút tàu hộ tống khỏi thềm lục địa của ta khi đó có lẽ bọn em mới nghĩ đến chuyện “xả hơi”. Dự kiến là vậy, nhưng có thể tới tháng 1 hoặc lâu hơn nữa, cái quan trọng em mong muốn cô ấy hãy vững tin ở nơi em. Rằng đang thực hiện nhiệm vụ cách mạng nhưng từ sâu thẳm trái tim mình, em luôn hướng về cô ấy”.

Khác với Duy, trung úy Hoàng Văn Hải làm nhiệm vụ truyền thư tín về sở chỉ huy đã yên bề gia thất. Trung úy Hải chia sẻ rằng vợ anh là Phạm Thị Bích Phượng, hiện đang sống ở Vũng Tàu, chuẩn bị “ở cữ”. Cô ấy sắp sinh nở lần đầu nên cũng thấy lo lắng. Lo là vậy, song theo quan sát của tôi, hằng ngày Hải vẫn làm việc một cách cần mẫn, hoàn thành tốt những công việc chuyên môn của mình.