Không có hợp đồng có được xác định giao dịch dân sự?
Theo ghi nhận thực tế của Lao Động, nhiều phụ huynh thoả thuận miệng và đóng tiền học phí cho con nhưng không thực hiện việc xác lập biên bản, hợp đồng dạy và học mà chỉ có phiếu thu/giao dịch chuyển khoản ngân hàng. Chính vì thế, không ít phụ huynh bày tỏ lo ngại có đủ pháp lý để khởi kiện hay không.
Theo luật sư Trương Văn Tuấn – Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn nhận định nếu Công ty Cổ phần Anh ngữ Apax (Trung tâm Anh ngữ Apax Leaders) và phụ huynh có thỏa thuận (miệng) với nhau về việc giảng dạy có thu phí thì căn cứ theo quy định tại khoản 1, điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, hình thức của giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể hoặc thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu. Như vậy, sự thỏa thuận của hai bên được xem là một giao dịch dân sự.
Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự (Điều 116 Bộ luật Dân sự 2015).
Giao dịch này được xác lập bởi các chủ thể có năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập, tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện, mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội (Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015).
Theo ông Tuấn, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, phụ huynh có quyền nộp đơn khởi kiện ra cơ quan tòa án cấp có thẩm quyền để yêu cầu hoàn trả tiền và bồi thường thiệt hại (nếu có).
Phụ huynh cần chuẩn bị các tài liệu kèm theo như hợp đồng đăng ký, biên lai đóng học phí, sao kê giao dịch ngân hàng... Theo phản ánh, nhiều phụ huynh chưa được phía Apax xác nhận số buổi chưa học, số tiền học phí cần được hoàn và thời gian trả nợ vì thế việc tiếp theo phụ huynh cần làm là liên hệ phía Apax để lấy biên lai, văn bản xác nhận.
Quá hạn không trả tiền có thể khởi kiện
Luật sư Lê Bá Thường - Giám đốc Công ty Luật TNHH MTV Dân Luật Tín Thành cho biết, hiện tại Apax Leaders có ký biên bản thỏa thuận về việc hoàn lại học phí cho những người đang theo học tại đây thì sự thỏa thuận của hai bên cũng là một giao dịch dân sự đúng quy định của pháp luật.
Trong trường hợp phía Apax Leaders có khó khăn nên chưa thể hoàn trả lại học phí cho người học thì vẫn phải trao đổi, thương lượng với phụ huynh.
Vụ việc dẫn đến hình sự nếu xảy ra tình huống phía Apax Leaders cố tình cắt liên lạc với học viên, không nghe điện thoại của người học hoặc cố tình tránh mặt, bỏ đi khi thời hạn hoàn trả học phí đã đến nhằm mục đích chiếm đoạt số tiền học phí thì phía Apax Leaders có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".
Theo luật sư Thường, tùy vào tính chất, mức độ của số tiền chiếm đoạt sẽ quyết định khung hình phạt của tội này, thấp nhất là bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, và cao nhất là từ 12 năm đến 20 năm nếu chiếm đoạt tài sản trị giá từ 500 triệu đồng trở lên. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10-100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, (Điều 175 Bộ luật hình sự 2015).
Theo thông tin của Lao Động, hiện đã có hàng trăm đơn tố cáo Trung tâm Anh ngữ Apax Leaders "lừa đảo, chiếm đoạt tài sản", “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” gửi đến Công an TPHCM.
Ngoài ra, Chánh văn phòng Sở GDĐT TPHCM Hồ Tấn Minh cũng cho biết, Sở đã hoàn tất kết luận thanh tra các trung tâm của hệ thống Apax Leaders và chuyển toàn bộ hồ sơ liên quan cho Công an TPHCM.