Đó là thông tin được cung cấp tại Hội thảo Rà soát, đánh giá chính sách pháp luật và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội tổ chức ngày 11.9.
Theo báo cáo của Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an), trong thời gian qua, tình hình tội phạm hình sự, tội phạm mua bán người tại Việt Nam có những diễn biến hết sức phức tạp và rất nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy cơ gia tăng, với phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi xảo quyệt.
Nạn nhân chủ yếu là đưa ra nước ngoài bán (chiếm trên 80%), trong đó mua bán sang Trung Quốc chiếm trên 75%, còn lại bán sang các nước như Lào, Campuchia, Thái Lan và các nước khác.
Theo đó, thủ đoạn phổ biến là các đối tượng sử dụng sự phát triển của công nghệ thông tin qua các trang mạng xã hội (Zalo, Facebook, Viber), sử dụng nick, hình ảnh đại diện giả để tiếp cận, dụ dỗ những cô gái mới lớn. Hình thức lừa gạt như môi giới đi lấy chồng nước ngoài, đưa tìm việc có thu nhập cao. Sau đó, thực chất là đưa ra nước ngoài làm gái mại dâm hoặc vợ bất hợp pháp.
Theo ông Nguyễn Văn Tráng, Phó Trưởng phòng Phòng phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm mua bán người (Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an), hiện nay công tác phòng chống mua bán người vẫn còn một số vướng mắc. Trong đó, dù Bộ luật Hình sự 2015 quy định Điều 150 về tội Mua bán người và Điều 151 về tội Mua bán người dưới 16 tuổi, song đến nay vẫn chưa có văn bản dưới luật hướng dẫn thực hiện các điều luật trên.
Cùng với đó, các đối tượng thực hiện hành vi tội phạm chủ yếu quen biết qua mạng xã hội, hoạt động lưu động, không có địa chỉ rõ ràng... nên công tác điều tra thu thập chứng cứ, truy bắt tội phạm, giải cứu nạn nhân gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, nạn nhân bị lừa bán từ nước ngoài trở về Việt Nam do mặc cảm, danh dự, sợ bị trả thù... nên cũng không đến cơ quan công an trình báo, tố giác tội phạm.
Từ những thực tế trên, để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tội phạm mua bán người, ông Tráng cho rằng, cần sớm nghiên cứu, rà soát và đề xuất sửa đổi, bổ sung ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan về phòng, chống mua bán người, nhất là các văn bản liên quan đến lĩnh các lĩnh vực xuất khẩu lao động, cho nhận con nuôi, kết hôn với người nước ngoài. Cùng với đó là thực hiện có hiệu quả việc trao trả, tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân tái hòa nhập cộng đồng.
