Đối tượng tâm thần có hành động hung hãn, gây thảm án
Nhắc đến vụ việc vừa xảy ra gần đây, chị N.T.N.H vẫn còn chưa hết bàng hoàng. Vào khoảng 20h25 ngày 15.5, một đối tượng tên N đã ném đá vào quán ăn của chị H rồi bỏ chạy, nên chị gọi điện trình báo công an can thiệp.
Nhưng đến 21h18' cùng ngày, đối tượng này lại giắt búa sau lưng, tay cầm 2 con dao xông vào quán đòi chém chị H, nhưng bị khựng lại do hai con chó sủa dữ dội. Chị H nhanh chóng kéo con vào phòng khóa cửa, còn thực khách thì hốt hoảng bỏ chạy. Lúc công an xuất hiện thì đối tượng mới bỏ đi.
Theo chị H, hành vi của đối tượng rất manh động đe doạ đến an toàn của gia đình. Cơ quan chức năng qua rà soát cũng cho biết, N từng có tiền sử đi khám và điều trị bệnh tâm thần, nhưng thời điểm này chưa có trong hồ sơ quản lí tâm thần tại địa phương.
Nhiều vụ án rúng động khác khiến nhiều người bàng hoàng như vụ con rể truy sát cả gia đình vợ ở huyện Châu Đức, làm 2 người tử vong và 2 người bị thương nặng; hoặc vụ đối tượng sau khi sử dụng chất kích thích đã ra tay tàn độc khiến hai vợ chồng già người tử vong, người bị thương nặng tại TP Bà Rịa vừa qua... cũng đều do người có vấn đề về tâm thần gây ra.
Trong đó, một vụ thì hung thủ có dấu hiệu và đã từng khám điều trị bệnh thần kinh, được chẩn đoán “rối loạn với stress trầm trọng và rối loạn thích ứng” nhưng đã ngưng điều trị; vụ còn lại hung thủ có tiền sử sử dụng chất kích thích trong thời gian dài, thường có biểu hiện ngáo đá, cầm hung khí gây hấn không cần lí do với nhiều người trong khu vực, nhưng chưa được xử lí thỏa đáng.
Bác sĩ Phạm Văn Sơn - Trưởng phòng Kế hoạch Nghiệp vụ Bệnh viện Tâm thần tỉnh cho biết, dấu hiệu ban đầu của bệnh tâm thần rất đa dạng.
Về cơ bản, người mắc bệnh tâm thần thường có dấu hiệu nói nhiều, quá khích, cảm thấy buồn, bi quan và suy nghĩ tiêu cực, rối loạn nhịp sinh học giấc ngủ, đa nghi, thay đổi thói quen ăn uống, có hành vi lạ như: Đi lang thang, trở nên thờ ơ với mọi việc, kích động, tấn công, chửi mắng người xung quanh…
Ngoài ra, tùy thuộc vào loại tâm thần mà người bệnh đang mắc, sẽ có thêm những dấu hiệu và triệu chứng khác. Một số đối tượng sử dụng chất kích thích trong thời gian dài cũng dễ bị rối loạn về tâm thần. Các trường hợp này cần quản lí chặt chẽ, đưa đi khám bệnh, điều trị nếu có biểu hiện khác thường như trên.
Sẽ quản lí chặt, tránh tái diễn sự việc đau lòng
Hiện nay, đa phần người có bệnh về thần kinh đều được quản lí, điều trị, nhưng cũng có một số trường hợp ngoại lệ. Những trường hợp này không được khám, chữa trị dứt điểm, hoặc thiếu sự theo dõi dẫn đến khi phát bệnh không kiểm soát được hành vi, làm người xung quanh bất an, lo lắng.
Các đối tượng bệnh tâm thần, rối loạn tâm thần thường gây án với lý do khá đơn giản và mang tính bộc phát nên rất khó phòng ngừa. Vì vậy cần có sự quản lí chặt của các ngành chức năng để không gây phức tạp cho xã hội.
Trong thời gian qua, lực lượng Công an đã có sự phối hợp với chính quyền địa phương rà soát thống kê, quản lí người có dấu hiệu tâm thần, loạn thần trên địa bàn để có giải pháp phòng ngừa.
Chẳng hạn tại TP Vũng Tàu qua thống kê có khoảng 230 người bệnh tâm thần, trong đó khoảng 20 người có nguy cơ phạm tội; còn huyện Châu Đức có hiện 17 đối tượng có biểu hiện loạn thần và 173 người bệnh tâm thần... Những trường hợp này đang được theo dõi, quản lí chặt chẽ. Nếu có biểu hiện bất thường thì cơ quan y tế sẽ phối hợp cơ sở đưa đi chữa trị, hoặc khống chế kịp thời không để xảy ra vụ việc phức tạp.
Theo cơ quan công an, nếu thực hiện hành vi gây án, các đối tượng có bệnh án tâm thần, rối loạn tâm thần vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chứ không phải được miễn truy cứu như nhiều người thường hay hiểu nhầm.
Cụ thể, nếu như cơ quan giám định xác định, đối tượng mắc bệnh làm hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi (có bệnh tâm thần, rối loạn tâm thần) thì vẫn bị xử lí hình sự, nhưng sẽ được hưởng tình tiết giảm nhẹ theo qui định tại điều 51 Bộ luật Hình sự. Những trường hợp này sẽ được tạo điều kiện chữa bệnh, giảm thiểu các hành vi mất kiểm soát trước khi phải chịu trách nhiệm hình sự.
Chỉ trường hợp được xác định rõ là mất hẳn khả năng điều khiển hành vi, khả năng nhận thức ngay trong lúc đang thực hiện hành vi gây án thì mới được xem xét áp dụng điều 21 Bộ luật Hình sự .
