Những cú rẽ bất ngờ trong cuộc đời
Wataru Shimamoto, cư dân đô thị ven biển lịch sử Kamakura, phía Tây Nam Tokyo (Nhật Bản) đang học Luật thì một xu hướng thời trang cao cấp đưa anh sang một hướng đi mới.
Khi những đôi giày thủ công tinh xảo trở nên phổ biến, Shimamoto quyết định nhận công việc trong một cửa hàng sửa giày, nghề nghiệp không liên quan gì đến luật pháp.
Bước chuyển tiếp theo của Shimamoto còn lớn hơn: Chuyển đến Florence (Italia), nơi anh không quen biết ai ngoài mong muốn học nghề làm đồ da - nghề thủ công giúp thành phố hiện đại của Italia vang danh toàn cầu.
Tại đây, Shimamoto học việc trong khoảng một thập kỷ dưới sự hướng dẫn của Hidetaka Fukaya - một người Nhật Bản khác, một người có hành trình tương tự. Hidetaka Fukaya là thợ đóng giày có nền tảng là nhà thiết kế, đang điều hành một xưởng giày ở Florence.
Shimamoto hiện đã trở lại quê hương ở tỉnh Kanagawa, mở xưởng đóng giày Orma Shoemaker đồng thời trở thành người tiên phong trong một cộng đồng đang nở rộ ở Nhật Bản.
Trong khi Shimamoto đang theo học Luật trước khi tìm thấy niềm đam mê thực sự ở công việc đóng giày, nhiều người trong lĩnh vực này có xuất thân đa dạng, như học Đại học Kiến trúc hay những người quyết định trở thành thợ đóng giày sau khi là khách hàng mua và say mê nghề này.
"Những người thợ đóng giày Nhật Bản dường như yêu nghề của họ hơn cả các đồng nghiệp ở Châu Âu. Họ có tính tò mò mạnh mẽ. Họ không tiếc công sức học tập, bao gồm cả việc tìm kiếm các tài liệu trước chiến tranh về đóng giày" - Yukihiro Sugawara, Tổng biên tập của Last, một tạp chí chuyên về giày nam - nhận định.
Sự tận tâm đó đã được đền đáp. Năm ngoái, Shimamoto giành vị trí Quán quân trong giải vô địch thế giới về đóng giày, được tổ chức tại London (Anh) vào tháng 5.
Vào tháng 2 cùng năm, một nghệ nhân đóng giày Nhật Bản khác, Noriyuki Misawa, được chọn là một trong những người chiến thắng chung cuộc trong Giải thưởng Đặc biệt tại "Giải Giày dép Toàn cầu của Mỹ". Những người tham dự đến từ 53 quốc gia và vùng lãnh thổ, và các thành viên ban giám khảo gồm các nhà thiết kế đến từ Prada và Adidas.
Tại giải vô địch thế giới ở London, người giành vị trí Á quân và Quý quân cũng là người Nhật Bản.
Trước đó, thành tích cao nhất của một nghệ nhân đóng giày Nhật Bản trong cuộc thi là vào năm 2019, khi Eiji Murata của Main d'Or về thứ ba. Cuộc thi sau đó bị gián đoạn cho đến tháng 5.2022, với kỷ lục 6 trong 10 thí sinh xuất sắc nhất đến từ Nhật Bản.
Cuộc thi do trang web Shoegazing của Thụy Điển và các bên khác tổ chức. Mặc dù số lượng dự thi năm ngoái giảm xuống còn 30 vì đại dịch, nhưng cuộc thi đã quy tụ những nghệ nhân lành nghề đến từ Anh, Pháp cùng 14 quốc gia và khu vực khác. Ban giám khảo gồm 9 chuyên gia, với những người làm việc cho các thương hiệu giày lớn đã đánh giá các bài dự thi dựa trên mức độ khó, thiết kế và các tiêu chí khác.
Jesper Ingevaldsson - người điều hành Shoegazing đã chỉ ra kỹ năng thiết kế và sự khéo léo của những người Nhật Bản đoạt giải. Sota Miyashita - một khách hàng mua giày nam tại cửa hàng bách hóa Isetan, chia sẻ, ban giám khảo khen ngợi việc những nghệ nhân Nhật Bản chú ý đến từng chi tiết trong sản phẩm.
Tháng 10 năm ngoái, Isetan - cửa hàng nổi tiếng với các sản phẩm sang trọng dành cho nam giới - đã trưng bày 3 đôi giày hàng đầu của cuộc thi.
Tiếng thơm bay xa mãi
Đóng giày bắt đầu bằng việc đo chân của khách hàng, sau đó làm các thanh gỗ theo hình dạng của mỗi bàn chân và tiếp theo là hoàn thiện đôi giày. Shimamoto dành tới 70 giờ cho một đôi giày, và đó không được coi là khoảng thời gian đặc biệt dài trong việc chế tác giày. Giá khởi điểm là 500.000 yên (3.870 USD) và anh làm 4 đôi giày mỗi tháng.
Shimamoto chưa bao giờ hình dung mình sẽ giành vị trí Quán quân trong một cuộc thi thợ đóng giày quốc tế. Nghệ nhân đóng giày 39 tuổi cho hay, đôi giày giúp anh vô địch thế giới lấy cảm hứng từ mong muốn kết hợp thẩm mỹ Châu Âu và Nhật Bản. Đôi giày đoạt giải lấy cảm hứng từ Art Nouveau, xu hướng Châu Âu thế kỷ 19 chịu ảnh hưởng của Japonisme - đôi giày có phần mũi và phần gót giống như huy hiệu của gia đình.
Theo Shoegazing, đôi giày giúp Wataru Shimamoto giành vị trí Quán quân "được làm hoàn hảo theo đúng nghĩa đen". Giày có những đường khâu đế cực tốt, hoa văn tuyệt vời và thiết kế cân đối...
Người dùng Instagram MAX với 23.000 lượt theo dõi trên nền tảng này, đang chờ nhận đôi giày thứ ba do Shimamoto thực hiện. "Các nghệ nhân nước ngoài không thể bắt chước chuỗi đường nét chạm khắc tuyệt đẹp của ông Shimamoto" - MAX chia sẻ. Được biết, MAX đã đặt hàng 25 đôi giày từ các thợ đóng giày Nhật Bản.
Nhiều thợ đóng giày Nhật Bản nhận đơn hàng từ khách hàng nước ngoài tìm thấy họ qua YouTube hoặc Instagram. Họ cũng có khách hàng thông qua tham gia các trunk show (sự kiện giới thiệu sản phẩm và bán hàng) tại khách sạn và các địa điểm khác.
Theo Tổng biên tập tờ Last - ông Sugawara, có hơn 50 xưởng đóng giày theo yêu cầu ở Nhật Bản. Một số nghệ nhân trong lĩnh vực này đã bắt đầu được công nhận trên toàn cầu khoảng một thập kỷ trước. Ông Ingevaldsson của Shoegazing cho biết, thông tin về những nghệ nhân Nhật Bản đã lan truyền trên Instagram sau khi trang web may mặc nam giới Mỹ - Styleforum giới thiệu các nghệ nhân.
Noriyuki Misawa - người chiến thắng Giải thưởng Giày dép Toàn cầu Mỹ, là người kết hợp nghệ thuật với nghề đóng giày. Đôi giày từng đoạt giải thưởng của Misawa - Foot's Nest - có các mảnh da hình đĩa xếp chồng lên nhau thành nhiều lớp và những đường cắt xẻ theo hình bàn chân.
Noriyuki Misawa đã học việc tại xưởng Materna lâu đời ở Áo và giành được Giải thưởng Danh dự - giải thưởng cao nhất tại cuộc thi "Thợ đóng giày Hiệu quả Quốc tế" ở Đức vào năm 2010. Tên tuổi của Misawa nổi tiếng toàn thế giới với đạo diễn phim Mỹ - Spike Lee là một trong số những khách hàng.
Misawa là một trong những nghệ nhân đóng giày thế hệ thứ hai của Nhật Bản học nghề ở nước ngoài. Anh học nghề tại một lớp học do Chihiro Yamaguchi thành lập. Thầy của Misawa đã học nghề đóng giày tại Cao đẳng Cordwainers (nay thuộc Cao đẳng Thời trang London) vào cuối những năm 1980 và 1990.
Misawa đang điều hành The Shoemaker's Class ở Tokyo, nơi tập trung đào tạo thế hệ thợ đóng giày tiếp theo. Khoảng 70 học viên, từ thanh thiếu niên đến những người ở độ tuổi 60, đang học đóng giày tại xưởng của Misawa, trong đó có một số người mong muốn theo đuổi nghề nghiệp này. Năm nay, lớp học của Misawa có kế hoạch nhận học viên từ Mỹ và nhiều nơi khác.
Trên thực tế, nhiều nghệ nhân từng học ở Nhật Bản đã mở xưởng ở Châu Á và Châu Âu. Ngay tại Vương quốc Anh, nơi nổi tiếng với những đôi giày nam chất lượng, cũng có rất ít cơ sở dạy nghề đóng giày theo yêu cầu một cách có hệ thống.
"Kỹ thuật của Nhật Bản là tốt nhất thế giới. Tôi muốn mở xưởng ở đất nước của mình sau khi học ở đây" - Chin Shiying, một người Singapore tham gia lớp học của Misawa hồi tháng 2 năm ngoái, chia sẻ.
