Giỏi quản lý khủng hoảng và điều phối chính sách
Ông Yoshihide Suga được cho là có nhiều kinh nghiệm và hiểu khá rõ các chính sách của người tiền nhiệm. Kể từ khi ông Shinzo Abe quay trở lại cầm quyền vào năm 2012, ông Suga đã đồng hành cùng với ông Abe gần 8 năm.
“Ông Suga không chỉ hiểu rõ và luôn thực hiện theo các chính sách đối nội và đối ngoại của ông Abe, mà còn kết hợp trí tuệ của mình trong việc hoạch định các chính sách liên quan” - ông Khương Dược Xuân, Chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu ngoại giao và an ninh kinh tế, thuộc Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế Trung Quốc, cho hay.
Theo Sebastian Maslow - giảng viên cao cấp về quan hệ quốc tế tại Đại học Nữ sinh Sendai Shirayuri (Nhật Bản), với tư cách là trợ thủ đắc lực của ông Abe, ông Suga được coi là nhà lãnh đạo phù hợp của chính quyền chuyển tiếp. Ông Suga sẽ hoàn thành nhiệm kỳ Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) còn lại của ông Abe cho đến tháng 9.2021.
Ông Suga cũng được coi là người thực dụng, giỏi quản lý khủng hoảng và điều phối chính sách giữa các đơn vị có liên quan. Nổi tiếng là người tham công tiếc việc, ông đã tận dụng quyền hạn của mình để thiết lập mối quan hệ chính trị hậu trường bền chặt để có thể giải quyết những thách thức trong nước. Theo tờ Japan Times, ông Suga rất giỏi quản lý khủng hoảng với khả năng nổi bật là chỉnh đốn tác phong của các quan chức và đưa tầm nhìn chính trị vào chính sách.
Đi lên từ con của một gia đình nông dân, ông Suga giờ đây đang ở đỉnh cao trong cuộc đời và sự nghiệp. Tuy nhiên, khi lên làm lãnh đạo, ông sẽ phải chịu được những áp lực. Cùng với việc từ chức vì lý do sức khỏe, ông Abe cũng để lại một nước Nhật với nhiều vấn đề - đại dịch COVID-19 bùng phát trở lại, kinh tế suy thoái nghiêm trọng, cục diện ngoại giao gặp khó khăn trong bối cảnh tình hình quốc tế thay đổi. Ngoài việc khống chế dịch bệnh và phát triển kinh tế, làm thế nào để thúc đẩy cải cách cơ cấu kinh tế, giảm thâm hụt tài chính, cải thiện xã hội già hóa và giảm tỉ lệ sinh cũng là một bài toán mà ông Suga phải đối mặt.
Tờ Financial Times của Anh đã trực tiếp gán cho ông Suga biệt hiệu "Suganomics", cho rằng ông sẽ áp dụng một chính sách tài chính ôn hòa hơn song song với việc tiếp tục "Abenomics" thay vì theo đuổi việc nới lỏng tiền tệ và kích thích tài chính mạnh mẽ như ông Abe.
Những nỗ lực trên bước đường chính trị
Ông Yoshihide Suga, 71 tuổi, sinh ra trong một gia đình nông dân ở tỉnh Akita. Là con trai cả trong gia đình có cha - ông Wasaburo - là một nông dân trồng dâu tây và mẹ - bà Tatsu - là một giáo viên.
Theo báo New York Times, ông Suga là một trong số ít nghị sĩ ở Nhật Bản không xuất thân từ gia đình thuộc tầng lớp chính trị ưu tú. Ông cũng là một chính trị gia tự thân gây dựng sự nghiệp và đã có gần 1/4 thế kỷ tham gia đời sống chính trường ở tầm quốc gia. Trong chính trường Nhật Bản, ông Suga nổi tiếng là một con người có ý chí thép, kỷ luật cá nhân sắt đá và tận tụy, hết lòng vì công việc.
Sau khi tốt nghiệp Đại học Hosei năm 1973, ông đã làm thư ký cho Nghị sĩ Hikosaburo Okonogi trong 11 năm.
Tháng 10.1986, ông đã nghỉ việc để theo đuổi sự nghiệp chính trị riêng. Vì vậy, ông Suga quyết định ứng cử vào Hội đồng thành phố ở Yokohama. Dù thiếu quan hệ và kinh nghiệm chính trị, ông bù đắp bằng sự tháo vát và chăm chỉ. Ông gõ cửa từng nhà để vận động tranh cử, đến thăm 300 hộ gia đình mỗi ngày và đã tới tổng cộng 30.000 hộ. Vào thời điểm cuộc bầu cử hội đồng thành phố diễn ra, ông Suga đã đi mòn 6 đôi giày. Kết quả, ông được bầu vào Hội đồng Thành phố Yokohama tháng 4.1987. Ông đã giúp phát triển các tuyến đường giao thông nối tới cảng và thúc đẩy giảm thời gian chờ đợi tại các trung tâm chăm sóc ở thành phố.
“Cứ như thể ông ấy có 4 tay và 4 mắt vậy” - Koichi Fujishiro, cựu Chủ tịch Hội đồng Thành phố Yokohama, nói với New York Times. “Ông ấy làm việc từ sáng sớm đến tối muộn”.
Năm 1996, ông Suga được bầu vào Hạ viện. Ông từng kinh qua một số chức vụ quan trọng như Thứ trưởng Bộ Nội vụ và Truyền thông (MIC) dưới thời chính quyền của Thủ tướng Koizumi; Bộ trưởng MIC và Quốc vụ khanh phụ trách cải cách phi tập trung dưới thời chính quyền đầu tiên của Thủ tướng Abe.
Sau khi Thủ tướng Abe trở lại nắm quyền vào tháng 12.2012, ông Suga được bổ nhiệm vào vị trí Chánh Văn phòng Nội các và giữ vị trí này cho đến nay. Với phong cách giản dị và gần gũi, ông Suga được coi là “cánh tay phải đắc lực” của Thủ tướng Abe, giúp vị thủ tướng này giải quyết các vấn đề hóc búa trong gần 8 năm cầm quyền vừa qua. Ông là đồng minh quan trọng trong hàng loạt quyết sách kinh tế quan trọng của Thủ tướng Abe được biết tới với tên "Abenomics" - chính sách kích thích tiền tệ, tăng chi tiêu chính phủ và cải cách cơ cấu, nhằm khởi động nền kinh tế trì trệ lâu năm của Nhật Bản.
Chính trị gia Suga bắt đầu nổi lên trở thành ứng cử viên tiềm năng để thay cho Thủ tướng Abe vào tháng 4.2019, sau khi ông công bố niên hiệu mới của Nhật hoàng Naruhito.
Và trong cuộc bỏ phiếu ngày 16.9 vừa qua của Hạ viện Nhật Bản, nơi Đảng LDP cầm quyền nắm đa số, ông Suga giành chiến thắng dễ dàng với 314 phiếu trên tổng 462 phiếu hợp lệ.
"Theo kết quả, Hạ viện đã quyết định chọn ông Yoshihide Suga làm thủ tướng" - Người phát ngôn Hạ viện Tadamori Oshima tuyên bố trước Quốc hội sau khi kiểm phiếu.
Trước đó, ông Suga thắng phiếu để trở thành Chủ tịch Đảng LDP với mức số phiếu ủng hộ áp đảo. Ông giành được 377 trên tổng số 534 phiếu từ các nhà lập pháp và các đại diện khu vực. Ông vượt trội trên hai đối thủ là ông Fumio Kishida - cựu Ngoại trưởng và ông Shigeru Ishiba - cựu Tổng Thư ký LDP, người cũng từng giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng.
"Câu chuyện về cuộc đời ông ấy rất thú vị. Ông ấy thể hiện được mình là một người tự lập. Câu hỏi là tính cách ấy sẽ tỏa sáng ở mức độ nào" - Brad Glosserman, chuyên gia về chính trị Nhật Bản, nói.
“Chúng tôi thường có câu: Một con chim ưng khôn ngoan luôn giấu móng vuốt. Giờ tôi nhận ra rằng, câu nói này dành cho ông Suga” - Hiroshi Kawai, một hướng dẫn viên du lịch làm việc tại quê nhà của ông Suga, thành phố Yuzawa, nói với New York Times.
Viễn cảnh chính trị Nhật Bản
Ông Suga nhấn mạnh, trong khi dịch COVID-19 vẫn tiếp tục lây lan, Đảng LDP cầm quyền phải kế thừa và thúc đẩy các nỗ lực mà Thủ tướng Abe đã thực hiện để người dân có thể vượt qua cuộc khủng hoảng này và có một cuộc sống an toàn, ổn định. Bên cạnh đó, ông khẳng định sẽ thực hiện các cuộc cải cách chính phủ, bãi bỏ các quy định ở Nhật Bản, cũng như thiết lập một nội các nỗ lực vì người dân.
"Vì lý do sức khỏe, Thủ tướng Abe phải từ chức giữa chừng. Tuy nhiên, chúng ta không thể để lại một khoảng trống chính trị khi đất nước đang đối mặt với cuộc khủng hoảng COVID-19 lan rộng" - ông Suga nhấn mạnh trong bài phát biểu ngắn sau khi công bố kết quả bầu lãnh đạo Đảng LDP. "Tôi nhận thấy nhiệm vụ của mình là tiếp tục đẩy mạnh khuôn khổ mà Thủ tướng Abe thực hiện để chúng ta có thể vượt qua cuộc khủng hoảng này" - ông Sugar nói thêm.
Trong chiến dịch tranh cử vừa qua, ông Suga đã công bố 6 chính sách mới với tiêu đề “Tự giúp, giúp đỡ lẫn nhau, nhà nước hỗ trợ và gắn kết xã hội: Mang lại sức sống mới cho Nhật Bản từ các khu vực”, bao gồm: Vượt qua cuộc khủng hoảng quốc gia do dịch COVID-19 gây ra; Xóa bỏ sự phân chia theo chiều dọc giữa các bộ và cơ quan nhằm mang lại sức sống mới cho Nhật Bản; Đảm bảo việc làm và bảo vệ cuộc sống của người dân; Tạo ra các vùng kinh tế năng động; Giải quyết vấn đề tỉ lệ sinh giảm và củng cố hệ thống an sinh xã hội giúp người dân không phải lo lắng; Bảo vệ các lợi ích quốc gia thông qua hoạt động ngoại giao và quản lý khủng hoảng.
Ngoài ra, ông Suga cũng cam kết nỗ lực hướng tới việc sửa đổi Hiến pháp; tiếp tục hướng tới một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở với việc coi quan hệ đồng minh Nhật-Mỹ là trụ cột chính trong chính sách đối ngoại...
