Chuyển đổi số đưa sách vào cuộc sống

Cảm xúc khác lạ qua âm thanh sách nói

Chị Hoàng Thanh Vân (32 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội) ấn nút “play” để nghe tiếp chương 2 cuốn “Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn” của tác giả Masaru Ibuka. Sau đó, chị mở tủ lạnh lấy đồ ăn đã sơ chế sẵn để chuẩn bị bữa sáng và bữa trưa cho các thành viên trong gia đình.

Trước đây, chị Vân thường có thói quen đọc sách buổi sáng. Song từ ngày cần chuẩn bị cơm cho chồng mang đi làm và chuẩn bị chế độ ăn riêng trong thời gian thai kỳ, chị dần chuyển sang nghe sách nói để tối ưu thời gian.

Cứ đúng 5h sáng hàng ngày, chị Vân thức dậy, truy cập vào ứng dụng sách nói để nghe phần tiếp theo của cuốn sách. Chị Vân cho biết, thời gian đầu khi chuyển từ sách giấy sang sách nói, chị có phần bỡ ngỡ, khó tập trung. Có những lúc, âm thanh từ xoong, chảo lấn át cả giọng đọc.

Thế nhưng, sau khoảng 1 tuần, chị đã bắt đầu quen dần với hình thức đọc sách này. “Bây giờ tôi đã có thể tập trung nghe sách nói trong lúc nấu ăn. Nếu bị bỏ lỡ phần nào vì những âm thanh xung quanh, tôi cũng dễ dàng nghe lại chỉ với một vài thao tác” - chị Vân nói.

Không chỉ tranh thủ khoảng thời gian nấu ăn buổi sáng, khi di chuyển trên đường bằng xe buýt, chị Vân cũng mở ứng dụng sách nói để nghe. Chị Vân cho biết, không thể phủ nhận được “sức hấp dẫn” của sách giấy, thế nhưng, sách nói cũng mang lại cho chị nhiều cảm xúc đặc biệt - nhất là khi được nghe một giọng đọc hấp dẫn, phù hợp với nội dung của cuốn sách.

“Có những thời điểm, khi nghe lại cuốn sách cũ mà mình từng đọc, tôi bất ngờ vì cảm xúc của mình không còn giống như lần đọc đầu tiên. Cách đây khoảng 1 tháng tôi có nghe lại "Hoàng tử bé" - cuốn sách tôi đọc cách đây gần 10 năm. Và bất ngờ rằng, chính giọng đọc trong sách nói giúp tôi nhận ra nhiều ý nghĩa của cuốn sách hơn” - chị Vân cho hay.

Hiện tại, việc duy trì nghe sách nói cũng giúp chị thoả mãn đam mê với sách giữa nhịp sống hối hả. Vào dịp cuối tuần, khi có thời gian rảnh, chị vẫn luôn dành thời gian đọc sách giấy.

“Thu gọn” hàng trăm trang sách trong lòng bàn tay

Cũng có niềm yêu thích với sách, song do đặc thù công việc phải di chuyển nhiều, Nguyễn Hoàng Nam (28 tuổi, Long Biên, Hà Nội) bắt đầu chuyển dần từ sách giấy sang sách điện tử. Anh Nam kể, ngày anh quyết định đặt mua chiếc máy đọc sách là vào một buổi chiều đi công tác, khách hàng hủy lịch hẹn đột ngột.

“Thời điểm đó tôi đang đọc một cuốn sách trinh thám hơn 500 trang rất hay và rất tò mò về nội dung những chương tiếp theo. Thế nhưng, trong một buổi chiều rảnh rang tôi lại không cầm cuốn sách đó trong tay” - anh Nam kể lại.

Nam cho biết chiếc máy đọc sách mỏng, nhẹ, to bằng 2 bàn tay có thể chứa đựng hàng nghìn cuốn sách. Nam có thể tranh thủ đọc sách điện tử tại sân bay, trên taxi, ở quán cà phê...

“Tôi có thói quen đọc xen kẽ các cuốn sách khác nhau cùng lúc, như: "Cha giàu cha nghèo" và "Phía sau nghi can X"... Thế nhưng, tôi lại không thể mang cùng lúc nhiều cuốn sách để đi công tác. Vậy nên, máy đọc sách có lẽ là sự lựa chọn phù hợp nhất” - anh Nam cho hay.

Anh Nam coi khoảng thời gian đọc sách là khoảng thời gian yêu thích, giúp anh thư giãn sau một ngày dài làm việc mệt mỏi. “Tôi vẫn giữ thói quen mua sách giấy, vẫn yêu âm thanh khi lật từng trang sách. Thế nhưng, giữa bộn bề công việc như hiện tại, thì máy đọc sách vẫn được coi là “vật bất ly thân” - anh Nam nói.

Ngành Xuất bản cần đổi mới sáng tạo

Trong bài phát biểu tại Hội nghị Triển khai công tác xuất bản và phát hành xuất bản phẩm 2024, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông - Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, người Việt Nam đang đọc sách nhiều hơn. Nhưng họ có nhiều cách đọc hơn, kể cả cách đọc là không đọc (hỏi trợ lý ảo). Nhiều cách đọc hơn tức là không gian của xuất bản rộng hơn. Không gian để sáng tạo cũng vì thế mà rộng hơn rất nhiều.

Theo đó, ngành Xuất bản cần đổi mới sáng tạo về cách làm sách, cách phân phối sách, về các mô hình kinh doanh mới, các mô hình hợp tác mới... để nâng số sách người Việt đọc mỗi năm.

“Quyển sách sẽ vẫn là quyển sách, nhưng vô vạn hình tướng. Vô vạn hình tướng là cách để sách đến được hàng triệu người. Một quyển sách in có thể chỉ tiếp cận được hàng ngàn, chục ngàn, trăm ngàn người, nhưng hình tướng ngắn gọn và trên đa nền tảng thì quyến sách có thể tới được hàng triệu người, và nhiều hơn thế nữa, và vì thế mà giá trị của sách cũng tăng lên. Vậy là sách bây giờ có thể đi xa hơn trước đây rất nhiều” - Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nhận định.

Theo Bộ trưởng, sách thì phải có phương tiện truyền tải. Nếu có các phương tiện truyền tải mới trên môi trường số thì nên dùng. Sách là sáng tạo ra tri thức. Bây giờ có thêm các cách mới để sáng tạo ra tri thức, có công cụ mới để nhiều người có thể sáng tạo và lan tỏa tri thức. Nhà xuất bản có thể trở thành một nền tảng cung cấp công cụ cho nhiều người viết sách, xuất bản, phân phối.

Bộ trưởng đề ra một số nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới gồm hoàn thiện thể chế, nhất là thể chế số, của ngành Xuất bản; xây dựng hạ tầng số cho ngành Xuất bản; đào tạo nhân lực số; làm tốt công tác thống kê, số liệu và nâng cao lượng sách hút độc giả.

"Sách là một khái niệm mở và phát triển. Nếu không thay đổi thì có thể sẽ bị thay thế. Đã đến lúc xuất bản phải đổi mới mạnh mẽ để tồn tại và phát triển, mở ra một trang mới của ngành Xuất bản. Đó là xuất bản số. Đó là sự kết hợp xuất bản truyền thống và xuất bản số" - ông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.