Đổi mới sáng tạo ở mỗi cá nhân của một cơ quan báo chí
Báo Lao Động từ trước đến nay, vẫn nổi tiếng là "đất diễn" của những nhà báo lớn, những gạo cội, những cây viết xuất sắc trong nhiều lĩnh vực. Nhiều người trong số họ đã về hưu, đã chuyển công tác trước khi tôi vào Báo Lao Động, nhưng sự nổi tiếng của họ, vẫn còn gắn liền với hai chữ Lao Động- trở thành động lực cho phóng viên trẻ chúng tôi.
Khi tôi mới vào nghề, Lao Động là cái tên rất lớn, rất tầm vóc, mà mỗi người làm báo trẻ đều ao ước được cộng tác, đặt chân đến toà soạn và chứng kiến quy trình sản xuất của một tờ báo hàng đầu. Rất nhiều thế hệ nhà báo đã trưởng thành từ đây.
Học làm báo viết, nên khi mới làm báo, tôi chỉ biết làm báo in, không giỏi làm báo điện tử, nhiều lúc chỉ chăm chăm viết những đề tài vĩ mô, những vấn đề rộng lớn, có phần xa rời bạn đọc hàng ngày. Vài năm sau, khi công nghệ thay đổi đến chóng mặt, tôi và nhiều đồng nghiệp cũng phải thay đổi theo. Chúng tôi bắt đầu làm báo điện tử chuyên nghiệp hơn, nỗ lực để đưa tin tốc độ hơn, chính xác và thu hút nhất có thể. Rồi viết bài cũng ngắn gọn, súc tích, hình ảnh đẹp, để phục vụ nhu cầu thay đổi trong văn hóa nghe nhìn của nhiều bạn đọc.
Trước sự phát triển của truyền hình, của các kênh media, trước sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, nhà báo cũng cần thiết phải biết quay, dựng video như những người làm truyền hình thực thụ, chúng tôi lại học để thay đổi. Vẫn chiếc máy ảnh quen thuộc, nhưng giờ đây, thêm chức năng quay hình được sử dụng hàng ngày. Vẫn chiếc máy tính gõ bài quen thuộc, nhưng giờ đây được cài thêm các công cụ hỗ trợ dựng video, làm phóng sự truyền hình. Tôi học cách quay dựng, học cách làm báo hình một cách tự nhiên như thế. Giờ đây, ngày nào tôi cũng đọc off, cũng làm đồ họa, cũng dựng video... như một nhiệm vụ không thể thiếu trong công việc hàng ngày.
Sau hơn 10 năm làm báo, bỗng một ngày tôi nhận ra rằng mình có thể làm được nhiều thứ khác, bên cạnh nghề "gõ chữ" . Lao Động đã đào tạo chúng tôi trở thành những nhà báo đa di năng như thế. Thích ứng và thích ứng... Không thích ứng nghĩa là tiến gần đến sự tụt hậu.
Tôi ấn tượng và nhớ mãi những lời nói của ông Lê Quốc Minh - Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam rằng, có rất nhiều thách thức khiến cho báo chí lâm vào tình thế khó khăn hiện nay. Mà trong đó, "Thách thức thứ tư là sự đổi mới sáng tạo - được coi là chân kiềng thứ ba cùng với nội dung và công nghệ để giúp báo chí tồn tại và phát triển bền vững. Báo chí trong kỷ nguyên hiện tại phải tạo ra những sản phẩm mới để thu hút người dùng, nghĩ ra những cách thức kể chuyện hấp dẫn, kết hợp sự sáng tạo của con người với những công nghệ độc đáo. Đổi mới sáng tạo phải được lan tỏa trong mọi thể loại báo chí, từ báo in, phát thanh - truyền hình cho đến báo chí kỹ thuật số, trong mọi đơn vị của một tòa soạn, và ở mỗi cá nhân từ lãnh đạo cho đến từng phóng viên, biên tập viên, nhân viên của một cơ quan báo chí".
Bản thân mình chưa thay đổi, thì sẽ trở thành một gánh nặng cho cả toà soạn. Nghĩ đến điều này hàng ngày, tôi đã không ngừng nỗ lực để thay đổi mình, từ cách tư duy đề tài đến làm mới cách viết. Thế nhưng, mọi thứ không phải đơn giản, không thể ngày một ngày hai có thể thành công được. Tôi vẫn đang nỗ lực.
Chúng tôi không chỉ là "làm báo"
Những năm qua, dưới sự dẫn dắt của "người thuyền trưởng"- Tổng Biên tập Nguyễn Ngọc Hiển, cả tòa soạn Lao Động như bước vào "guồng" và nỗ lực để "chỉ có đi lên", chúng tôi như những cỗ xe chạy hết mã lực. Phóng viên già, phóng viên trẻ đều thay đổi mình. Không chỉ làm báo truyền thống, mà chúng tôi học cách làm SEO, học cách "bán hàng" như những người làm marketing chuyên nghiệp - phóng viên phải tham gia vào quá trình đưa bài báo của mình đến với nhiều độc giả nhất có thể. Càng nhiều độc giả, càng nhiều tương tác của độc giả, bài báo càng thành công.
Nhưng với chúng tôi, quan trọng nhất vẫn là làm nội dung. Nội dung tốt, nội dung hay, độc giả sẽ tự tìm đến. Nhà báo Đặng Chung - Trưởng ban Kinh tế luôn là người dẫn dắt, chỉ hướng đi cho từng phóng viên, sao sát từng đề tài, lật giở từng vấn đề. Nhiều phóng viên trẻ, dưới sự hướng dẫn của nhà báo Đặng Chung, đã làm nghề rất vững. Phan Anh, Tuyết Lan, Đức Mạnh - những phóng viên trẻ Ban Kinh tế, dù đang ở cái tuổi yêu đương, ăn no ngủ kỹ, cũng đều thức khuya dậy sớm, viết tin bài đều đặn hàng ngày, đều đặn từng múi giờ, phục vụ bạn đọc.
Hay như Hiếu Anh, dù mới về toà soạn, cũng đã nhanh chóng hòa nhập, chuyển mình, trở thành một tay "săn view" khá cừ. Tường Vân - phóng viên phụ trách mảng giáo dục, đã mang hết cả nhiệt huyết và sức trẻ của mình để cống hiến. Còn tôi, cũng đã có những đêm thức trắng để đọc tài liệu, tìm hướng cho đề tài của mình, mong muốn đào sâu, tìm cho ra gốc rễ của vấn đề... Chúng tôi, đã sống được bằng nghề báo, và có một cái nghề để gắn bó nhiều năm sau nữa. Chúng tôi đều trưởng thành từ Báo Lao Động.
Làm phóng viên hơn 10 năm, tôi có hơn 7 năm làm phóng viên y tế, tôi còn nhớ cứ mỗi lần đi phỏng vấn lãnh đạo các bệnh viện hay phỏng vấn các bệnh nhân, người nhà bệnh nhân, chỉ cần nói là phóng viên của Báo Lao Động, là họ sẵn sàng chia sẻ nhiệt tình. Như thế đã đủ thấy "độ uy tín". Nhiều trường hợp bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, hay gặp những khúc mắc trong công việc, những vấn đề khó giải quyết... cũng "tìm về" Báo Lao Động như một địa chỉ để kiếm tìm sự giúp đỡ.
Bên cạnh những chuyến đi đến khắp mọi miền đất nước, bên cạnh những cuộc phỏng vấn có khi ngập trong nước mắt, nghề báo luôn mang lại những xúc cảm mới mẻ và giúp tôi có niềm tin vào cuộc sống này. Chúng tôi luôn nỗ lực để mang niềm tin đến với nhiều người khác. Làm báo - với tôi như một cái nghề để sống, như một cánh cửa để mở ra những câu chuyện mới, những mối liên hệ mới, những độc giả mới. Có nhiều nhân vật đã thay đổi cuộc đời sau một bài báo, có nhiều vụ việc đã được làm sáng tỏ sau những bài báo được đăng tải trên Lao Động... tất cả trở thành động lực cho các nhà báo trẻ chúng tôi tiến bước. Lao Động - với tôi, không chỉ là một tờ báo, mà còn là một động lực để tôi cố gắng hàng ngày, còn là một ngôi nhà thứ 2 - nơi có các đồng nghiệp giúp đỡ nhau như những thành viên khác của gia đình.
Tôi chợt nhớ đến câu nói của một tác giả khuyết danh: "Tuổi trẻ giống như một cơn mưa rào, cho dù có bị cảm lạnh vẫn muốn đắm mình trong cơn mưa ấy một lần nữa".
