2023 mới chỉ là bước đầu của tấm bản lề
Bắt đầu năm 2023, giới chuyên môn gọi đó là năm bản lề với những điều mới mẻ của bóng đá Việt Nam. Nhưng bước sang năm 2024, vẫn là câu chuyện bản lề. Và có lẽ, bóng đá sẽ phải làm quen rằng, sẽ cần mất vài (hoặc nhiều) năm cho tấm bản lề đó trở nên chắc chắn để bóng đá Việt Nam đi đúng quỹ đạo mong muốn.
Năm 2023, ông Philippe Troussier thay thế Park Hang-seo trên ghế huấn luyện viên của đội tuyển quốc gia nam và đội U23 nam. Đội tuyển bóng đá nữ lần đầu tiên tham dự World Cup. Night Wolf V.League - giải đấu hàng đầu của bóng đá nội, cũng có sự dịch chuyển về thời gian tổ chức, cùng sự xuất hiện chính thức của VAR. Rồi chuyện một vài cầu thủ ra nước ngoài chơi bóng cùng những vấn đề khác để giới chuyên môn đánh giá đó là năm bản lề, tạo nên những thay đổi tích cực.
Tuy nhiên, khép lại một vòng quay, lại có rất ít điều tích cực được thể hiện. Đội U23 không bảo vệ được Huy chương Vàng SEA Games, đội tuyển nam bước những bước đi nhọc nhằn cùng huấn luyện viên người Pháp, đội tuyển nữ bước ra sân chơi thế giới và được tận mắt thấy khoảng cách trình độ với thế giới lớn đến mức nào. V.League tổ chức xuyên 2 mùa giải nhưng vẫn quá nhiều thời gian ngắt quãng, có VAR nhưng lại có những tranh cãi theo kiểu... công nghệ.
Và mới nhất, đội tuyển nam quốc gia thất bại ở vòng bảng Asian Cup 2023 với rất nhiều vấn đề được chỉ ra...
2024 vẫn sẽ là... bản lề
Có lẽ, không quá nếu nói rằng, từ VFF, ông Troussier, các cầu thủ, giới chuyên môn và người hâm mộ đều muốn nói rằng, giữa sự chuyển giao giữa 2 năm, 2024 là thời điểm để bóng đá Việt Nam hướng đến những thành công mới. Hoặc ít nhất là có cho mình một bước tiến, vững vàng hơn, tự tin hơn. Nhưng thực tế lại ở một chiều không gian khác, giữa sự mông lung và đầy bấp bênh.
Mông lung về tương lai của huấn luyện viên Troussier, bấp bênh vì những vấn đề của bóng đá quốc nội chưa phải là nền tảng đủ chắc. Với chuyện tương lai của huấn luyện viên 68 tuổi thì tạm thời chưa bàn tới, vấn đề cần quan tâm hơn, nhìn nhận thẳng thắn hơn chính là nội tại của bóng đá nội, khi con đường đang lựa chọn để đi được cho là đúng đắn.
Đã từ lâu rồi, những vấn đề của bóng đá Việt Nam đã được chỉ ra - thậm chí còn nảy sinh thêm theo từng giai đoạn. Nhưng tất cả vẫn cứ lầm lũi bước đi, qua từng mùa giải đều đánh giá là thành công. Nhưng vấn đề được chỉ ra, như thường lệ, vẫn chỉ là những bài học kinh nghiệm rút ra, cứ dài mãi mà chưa biết đến khi nào mới dừng.
Trong điều kiện tài chính eo hẹp, rõ ràng là làm gì cũng khó. Thế nhưng, không thể trách được bất kỳ ai, cũng không thể đổ lỗi cho đại dịch COVID-19 hoặc tình hình khó khăn của các doanh nghiệp, trước khi bóng đá Việt Nam tự trách chính mình. Cũng đã từ lâu rồi, bóng đá Việt Nam quên mất bản chất của môn thể thao Vua là tính giải trí. Việc đặt nặng thành tích đã tạo nên sự định hướng cho thành công ngắn hạn thay vì sự bền vững.
Người ta có thể nói rằng, thứ bóng đá đẹp, mang tính giải trí như Hoàng Anh Gia Lai chẳng hạn, nhưng không thành công thì xây dựng là vô nghĩa. Quả đúng là đội bóng phố Núi đơn độc trên đường đi của mình, nhưng trong một thời gian dài, họ vẫn nhận được sự quan tâm của nhiều người hâm mộ. Họ không thành công nhưng lượng cổ động viên luôn đông đảo.
Ngược lại, có thể ở đâu đó cổ động viên cũng rất đông, nhưng hoạt động dưới tầm ảnh hưởng của doanh nghiệp, với những vấn đề phía sau hậu trường, đã có những đội bóng phải lao đao vì mất người hâm mộ. Và chuyện các đội bóng phải giải thể thì không thiếu.
Nên cuối cùng thì, năm 2024 cũng vẫn sẽ chỉ là giai đoạn tiếp theo của tấm bản lề. Tất cả chờ xem đội tuyển sẽ thể hiện thế nào trên chặng đường còn lại tại vòng loại World Cup 2026, rồi đến cuối năm là AFF Cup. Người ta chờ xem mùa giải V.League 2023 - 2024 sẽ khép lại theo cách nào. Người ta chờ xem điều gì sẽ xảy ra với bóng đá nữ khi lịch thi đấu của đội tuyển trong năm 2024 vẫn đang là khoảng trống, giải vô địch quốc gia vẫn cứ trong trạng thái phập phồng, dù nhiều người đã nhận định, đã tin là World Cup 2023 tạo ra cú hích.
Bản lề trong nhiều năm nữa
Đau đớn chỉ ra thực tế - nhấn mạnh lại là đã tồn tại từ lâu, để khẳng định đã đến lúc - cụm từ cũng từng được dùng rất nhiều, phải thay đổi, từ tư duy đến hành động. Không hoàn toàn là làm lại từ đầu, nhưng khi xuất phát điểm còn “lồi lõm” như hiện tại, thực hiện sự thay đổi vô cùng khó khăn. Tìm được tiếng nói chung trong định hướng - như bóng đá Nhật Bản từng làm khi yêu cầu các câu lạc bộ một cách cụ thể trong các vấn đề đào tạo, áp dụng triết lý, có thể giải quyết được, nhưng để bắt đầu với sự đồng bộ lại không hề đơn giản, với điều kiện cụ thể ở các đội bóng, các địa phương khác nhau...
Với những vấn đề mang tính nền tảng như thế, sự kiên nhẫn và tin tưởng là chìa khóa. Do đó, 2025 và 2026, rồi kể cả 2027 và những năm sau đó, vẫn có thể chỉ là “bản lề”. Ít ra là để tạo sự chắc chắn cho quỹ đạo của cánh cửa mở ra tương lai hứa hẹn hơn.
