39/51 bộ có tỉ lệ giải ngân dưới trung bình
Báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, ông Vũ Hồng Thanh - Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, tình hình thế giới có nhiều biến động phức tạp từ cuộc xung đột Nga - Ukraine; dịch bệnh, thiên tai hoành hành, giá dầu thô, lương thực, thực phẩm tăng mạnh, lạm phát tăng cao đột biến... đã làm chuỗi cung ứng bị gián đoạn, khiến tăng trưởng kinh tế giảm tốc.
Tuy nhiên, nhờ việc triển khai có hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đã giúp kinh tế - xã hội tiếp tục phục hồi mạnh mẽ với nhiều điểm sáng.
Trong đó, GDP 9 tháng đầu năm 2022 tăng 8,83% so với cùng kỳ, là mức tăng cao nhất của 9 tháng trong giai đoạn 2011 - 2022, nhất là quý III tăng 13,67%. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, CPI 9 tháng tăng 2,73%; lạm phát cơ bản tăng 1,88%.
Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và là một trong 4 quốc gia trên thế giới được Moody’s nâng hạng tín nhiệm kể từ đầu năm đến nay. "Đây là những kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn hơn so với dự báo", ông Thanh trình bày.
Dù vậy, báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế cũng chỉ ra những bất cập, tồn tại như chi ngân sách nhà nước, tiến độ giải ngân chi đầu tư phát triển tiếp tục chậm, là điểm nghẽn chưa được giải quyết hiệu quả.
Ước giải ngân vốn đầu tư công đến ngày 30.9.2022 là 253.148,12 tỉ đồng, có tới 39/51 bộ, cơ quan trung ương và 22/63 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt dưới mức trung bình của cả nước. Trong đó có 14 bộ, cơ quan trung ương có tỉ lệ giải ngân dưới 20% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao
Bên cạnh đó, việc xây dựng dự toán thu không sát thực tế, còn quá thận trọng có thể đã làm giảm không gian của chính sách tài khóa, thu ngân sách 9 tháng đã đạt 94%, ước cả năm vượt dự toán hơn 14%.
Đề nghị làm rõ nguyên nhân chậm tiến độ Quy hoạch điện 8
Tại báo cáo thẩm tra, Uỷ ban Kinh tế đề nghị giải thích rõ số liệu ước cả năm 2022 cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu khoảng 1 tỉ USD, trong khi ước 9 tháng đầu năm xuất siêu 6,52 tỉ USD; đồng thời làm rõ nhận định "dự báo hoạt động xuất, nhập khẩu sẽ tiếp tục khởi sắc" khi dấu hiệu suy giảm xuất khẩu đang trở nên rõ nét hơn trong thời gian gần đây.
Điển hình, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu dệt may, đồ gỗ và lâm sản, da giầy, gốm sứ… đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt, thậm chí bị hủy đơn hàng trong những tháng cuối năm 2022 và đầu năm 2023.
Cũng theo báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế, công tác quy hoạch tuy đã được đẩy nhanh ngay sau khi Quốc hội tiến hành giám sát và ban hành Nghị quyết giám sát tại kỳ họp thứ 3, nhưng kết quả lập các quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 còn rất khiêm tốn.
Trong đó, Quy hoạch điện VIII là quy hoạch ngành quốc gia rất quan trọng, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, cung ứng đủ điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống Nhân dân.
Tuy nhiên, tiến độ lập quy hoạch điện VIII vẫn rất chậm so với yêu cầu dẫn đến chưa triển khai được các dự án phát triển điện năng, ảnh hưởng đến thực hiện các mục tiêu triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030. Uỷ ban Kinh tế đề nghị Chính phủ báo cáo tình hình, làm rõ nguyên nhân việc chậm tiến độ.
Đối với thị trường chứng khoán, Uỷ ban Kinh tế nhận định có tốc độ tăng trưởng nhanh và chia sẻ vai trò huy động vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế với thị trường tiền tệ, song có nhiều biến động và tiềm ẩn rủi ro.
Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp có giai đoạn tăng nóng, cơ cấu thị trường còn thiếu cân đối, chất lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chưa cao, sử dụng vốn huy động qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sai mục đích, thiếu minh bạch.
Các doanh nghiệp bất động sản có tỉ lệ đòn bẩy tài chính cao, tình hình tài chính kém lành mạnh có thể gặp khó khăn trong việc thanh toán các khoản tín dụng hoặc nợ trái phiếu đến hạn.
"Vừa qua, vụ việc xảy ra tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh, Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư An Đông và các tổ chức, đơn vị có liên quan, cùng với những vụ việc khác liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường chứng khoán xảy ra trong năm đã và đang gây ra nhiều hệ lụy đối với việc phát triển bền vững thị trường vốn, đối với xã hội, gây mất niềm tin của người dân và nhà đầu tư.
Có ý kiến đề nghị cần làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời đề nghị có đánh giá thận trọng, chính xác về mức độ ảnh hưởng để có giải pháp phù hợp, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững của thị trường tiền tệ, thị trường vốn", báo cáo Uỷ ban Kinh tế nêu rõ.
