Cụ thể, sửa đổi Luật Điện lực, Chính phủ đề xuất sửa Khoản 2, Điều 4 theo hướng thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư lưới truyền tải điện, trừ các dự án do Nhà nước đầu tư được xác định trong quy hoạch điện lực quốc gia. Nhà nước sẽ độc quyền trong vận hành lưới truyền tải, trừ lưới điện do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng.
Sửa đổi Luật Điện lực, nếu chưa chuẩn bị chặt chẽ, đề nghị lùi lại
TS Cấn Văn Lực - chuyên gia Kinh tế trưởng của BIDV cho biết, nên cho phép nhà đầu tư tư nhân tham gia đầu tư lưới truyền tải điện. Song, không phải mọi khâu của hạ tầng truyền tải điện đều có thể giao cho tư nhân làm.
"Luật Điện lực quy định Nhà nước độc quyền trong truyền tải điện, nhưng các khâu như vận hành, bảo dưỡng đường dây thì cũng liên quan đến truyền tải điện, nên phải có quy định rõ ràng.
Cho phép tư nhân tham gia ở khâu nào thì cần tính tiếp. Nếu là truyền tải lớn thì vẫn Nhà nước, còn vừa và nhỏ thì có thể tư nhân tham gia", ông Lực gợi ý.
Bà Vũ Thị Lưu Mai - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho rằng, quy định như trên là chưa rõ về mặt nội dung, chưa phân định cụ thể giữa phạm vi độc quyền và không độc quyền, có thể sẽ dẫn đến tùy tiện trong áp dụng.
Vì vậy, đại biểu đề nghị cần xem xét quy định cụ thể 3 nội dung. Thứ nhất, cần phân định rõ loại lưới điện truyền tải nào mà thành phần kinh tế tư nhân có thể được tham gia đầu tư xây dựng quản lý vận hành, chủng loại nào do Nhà nước quy hoạch và chỉ giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện.
Thứ hai, cần quy định rõ về mặt thẩm quyền quyết định lựa chọn nhà đầu tư.
Thứ ba, cần quy định cụ thể về trách nhiệm của từng chủ thể trong quá trình vận hành, trong đó làm rõ trách nhiệm của cơ quan nhà nước, trách nhiệm của nhà đầu tư. Bởi theo dự thảo luật sau khi đầu tư xây dựng, tư nhân tham gia vận hành, điều này sẽ dẫn đến thực tế trong cùng hệ thống có những chủ thể vận hành khác nhau.
Trong khi đó, lưới điện truyền tải cần có sự quản lý vận hành thống nhất. "Với trình độ của Việt Nam hiện nay, nếu không thận trọng sẽ dẫn đến mất an toàn hệ thống", bà Mai nêu.
"Từ chính sách, chủ trương đến cuộc sống là cả một khoảng cách và để pháp luật thực sự đi vào cuộc sống thì rất cần thiết phải có những quy định cụ thể, kín kẽ, đảm bảo hiệu quả quản lý. Trong trường hợp chúng ta chuẩn bị chưa đồng bộ, đầy đủ, chặt chẽ thì có thể tiếp tục nghiên cứu và sẽ lùi lại trình Quốc hội tại kỳ họp sau", bà Mai cho hay.
Cần xem xét thận trọng, kỹ lưỡng
Trao đổi với Lao Động, GS Trần Đình Long - Phó Chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam cho rằng, việc từng bước xã hội hóa hoạt động truyền tải điện là cần thiết và có cơ sở thực tiễn.
Tuy nhiên, việc thiết lập một cơ chế để các tổ chức hoạt động điện lực ngoài nhà nước tham gia vào khâu này đến đâu và vai trò kiểm soát điều tiết của Nhà nước thế nào thì cần phải tính toán thận trọng và chắc chắn.
Theo GS Trần Đình Long, hiện có thực trạng một số nhà máy điện mặt trời đã xây dựng nhưng không kết nối được với hệ thống, không phát được điện, cho nên, nhiều nhà đầu tư muốn làm truyền tải để kết nối từ nhà máy điện mặt trời lên lưới quốc gia; đưa điện từ nhà máy vào hệ thống để bán.
"Tôi cho rằng, việc vận hành lưới truyền tải rất phức tạp, ảnh hưởng đến an toàn hệ thống điện nói chung. Cho nên, việc cho tư nhân đầu tư truyền tải cần được xem xét kỹ lưỡng, không nên nóng vội", GS Long nêu quan điểm.
