Mới đây nhất, Công ty Cổ phần Tập đoàn Danh Khôi (NRC) công bố nghị quyết về việc mua lại trước hạn lô trái phiếu mã NRCH2123002. Đây cũng chính là lô trái phiếu được NRC phát hành trước đó với tổng giá trị 200 tỉ đồng, đáo hạn vào 29.12.2023. Với nghị quyết trên, NRC dự kiến sẽ mua lại trước hạn 20% giá trị lô trái phiếu đang lưu hành, tương đương khoảng 40 tỉ đồng mệnh giá.
Thực tế ngay trong tháng 12.2022 và các tháng trước đó, liên tiếp cũng có nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực như bất động sản, xây dựng công bố các kế hoạch mua lại trước hạn một phần hoặc toàn bộ các lô trái phiếu đáo hạn vào năm 2023 do chính doanh nghiệp mình phát hành.
Như Báo Lao Động phản ánh, trước NRC, rất nhiều doanh nghiệp khác và chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, xây dựng quyết định mua lại trước hạn một phần hoặc toàn bộ các lô trái phiếu đáo hạn vào năm 2023. Gần đây nhất, các tập đoàn địa ốc như Novaland, Hưng Thịnh Land, Phát Đạt, CenGroup hay Gelex cũng công bố mua lại chính các lô trái phiếu vừa phát hành trong năm 2022.
Thống kê của VNDirect cho thấy, chỉ đến giữa tháng 12.2022 các doanh nghiệp đã mua lại trước hạn gần 164.000 tỉ đồng trái phiếu đã phát hành, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2021.
Cũng theo các dữ liệu thống kê của VNDirect có khoảng 20.000 tỉ đồng trái phiếu sẽ phải đáo hạn chỉ riêng trong quý IV/2022. Bước sang năm 2023 sẽ có hơn 107.000 tỉ đồng trái phiếu phải đáo hạn (tăng 56% so với cùng kỳ) và dự kiến trong năm 2024 cũng sẽ có hơn 112.000 tỉ đồng trái phiếu bất động sản phải đáo hạn.
Giảm áp lực trả nợ 2023
Theo nhiều phân tích, lượng lớn trái phiếu đáo hạn trong năm 2023 có thể sẽ gây áp lực trả nợ không nhỏ lên các doanh nghiệp phát hành. Theo đó việc mua lại trước hạn các lô trái phiếu là động thái bình thường trên thị trường và có thể xuất phát từ yếu tố các doanh nghiệp đang chủ động cân đối nguồn lực và danh mục đầu tư.
Việc này cũng giảm dần áp lực trả nợ cho các doanh nghiệp phát hành khi thời hạn thanh toán trái phiếu ngày càng đến gần. Đồng thời cũng có thể nhằm giải quyết các lô trái phiếu có thể gặp bất lợi bởi các quy định mới.
Tuy nhiên theo nhiều nhận định, việc nhiều tập đoàn công bố mua lại trước hạn các lô trái phiếu cũng khiến thị trường trái phiếu có sự xáo trộn và tác động trực tiếp tới niềm tin thị trường cũng như của nhà đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp.
Ở một khía cạnh khác, các phân tích của Công ty Luật ACC chỉ ra rằng, thông thường việc doanh nghiệp mua lại trái phiếu sẽ diễn ra nhằm cơ cấu lại các khoản nợ khi lãi suất thị trường giảm. Khi lãi suất giảm, doanh nghiệp sẽ tính đến phương án mua lại các trái phiếu đã phát hành trước đó, và thay thế chúng bằng các trái phiếu mới với lãi suất thấp hơn.
Cụ thể trong trường hợp một doanh nghiệp phát hành 100.000 trái phiếu với lãi suất là 7%/năm và thời gian đáo hạn là 10 năm, mệnh giá 100.000 đồng. Theo đó cứ mỗi năm doanh nghiệp sẽ phải thanh toán một khoản tiền trả lãi vay là 700 triệu đồng. Tuy nhiên sau 4 năm, lãi suất thị trường giảm xuống còn 5%/năm.
Lúc này chủ doanh nghiệp quyết định mua lại các trái phiếu cũ và phát hành mới 100.000 trái phiếu với kỳ hạn 6 năm, lãi suất cuống phiếu (lãi suất dùng để làm cơ sở xác định số lãi định kỳ phải trả cho người sở hữu loại trái phiếu cổ phần trả lãi định kỳ) bằng lãi suất thị trường, lúc này là 5%/năm. Bằng cách này, doanh nghiệp chỉ phải chi trả số tiền lãi vay là 500 triệu đồng/năm cho 6 năm tiếp theo.
Song cũng trong một số trường hợp, doanh nghiệp cũng sẽ mua lại trái phiếu trước hạn nhằm để giảm nợ. Các mục đích của việc giảm nợ có thể kể đến như: cải thiện các chỉ số tài chính, nhất là các chỉ số liên quan đến nợ; hoặc thanh toán các khoản nợ phục vụ cho mục đích hợp nhất, sáp nhập.
