Trở lại năm 2013, Thống đốc Ngân hàng Nhật Bản đương nhiệm khi đó là ông Haruhiko Kuroda đã tung ra các chính sách mạnh tay để vực dậy nền kinh tế Nhật Bản thoát khỏi tình trạng giảm phát.
Trong những tháng đầu tiên lên nắm quyền, ông Kazuo Ueda dường như cởi mở hơn với những thay đổi so với mong đợi. Ông Ueda dần nới lỏng đáng kể các hướng dẫn về kiểm soát đường cong lợi suất - chính sách được cựu Thống đốc Kuroda áp dụng vào năm 2016 để quản lý lãi suất trái phiếu có thời hạn lên tới 10 năm. Điều bất thường ở chỗ, ông Ueda thừa nhận biến động tiền tệ là một trong những yếu tố đằng sau quyết định này.
Khi nhậm chức vào tháng 4, lãi suất nợ chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm là khoảng 0,45%. Hiện tại, tỉ lệ này khoảng 0,7%.
Ông Makoto Sakurai, cựu thành viên Hội đồng Quản trị BOJ, đánh giá: “BOJ dưới sự lãnh đạo của ông Ueda đang nỗ lực giảm mức độ kích thích quá mức xuống mức thích hợp. Đã có nhiều tiến bộ hơn dự kiến trong việc chuyển hướng khỏi nới lỏng tiền tệ”.
Ông Ueda âm thầm đạt được điều này để tránh khiến thị trường hoảng sợ. Nếu cắt giảm kích thích quá chậm, đồng Yên có thể chạm đáy mới. Đi quá nhanh sẽ gây nguy cơ lật đổ nền kinh tế và làm giảm phát quay trở lại.
Các thị trường ở Úc, Pháp và Hà Lan vốn phụ thuộc quá nhiều vào nguồn đầu tư của Nhật Bản có thể chứng kiến tiền dòng tiền chuyển dịch về Đông Á nếu lãi suất của Nhật tăng.
Điều cần lưu ý là thời điểm tăng lãi suất. Nếu lãi suất tăng đúng thời điểm Thủ tướng Fumio Kishida tăng cường chi tiêu cho quốc phòng và an sinh, chi phí trả nợ có thể tăng vọt. Song nếu giữ nguyên tình trạng hiện tại, lạm phát vẫn sẽ dai dẳng.
“Ông Ueda vẫn còn nhiều điều cần cải thiện trước khi gửi đi một thông điệp chiến lược. Các nhà đầu cơ đã bán đồng Yên khi ông lặp lại những bình luận ôn hòa từ rất sớm. Thị trường cũng thắc mắc về ý định thực sự của ông sau sự điều chỉnh bất ngờ đối với đường cong lợi suất vào tháng 7 và phát ngôn của ông trong cuộc phỏng vấn” - Taro Kimura, chuyên gia kinh tế của Bloomberg Economics nhận định.
Thống đốc BOJ cho thấy thái độ mềm dẻo khi cam kết đạt được chu kỳ giá cả, tiền lương và tăng trưởng lành mạnh ở Nhật Bản - như những gì đã làm kể từ cuối những năm 1990 khi ông lần đầu nắm giữ chức vụ trong hội đồng quản trị BOJ.
Theo Masamichi Adachi, nhà kinh tế Nhật Bản tại UBS Securities và là cựu quan chức BOJ, trong khi cả ông Ueda và ông Kuroda đếu muốn lạm phát ổn định, ông Ueda lại là người triển khai chính sách logic, thức thời hơn.
Ông Adachi nói thêm: “Tuy nhiên, triển vọng của nền kinh tế Mỹ và các cuộc đàm phán về lương vẫn là một trong số những điều bỏ ngỏ. Đây là một trong những yếu tố mà ông Ueda phải xét đến trước khi bình thường hóa chính sách”.
