Với mục tiêu giải ngân ít nhất 95% tổng số hơn 700 nghìn tỉ đồng kế hoạch vốn đầu tư công trong năm nay, khối lượng vốn cần giải ngân trong giai đoạn còn lại của năm vẫn còn khoảng 67%, tương đương khoảng 470 nghìn tỉ đồng.
Nhóm chuyên gia từ Chứng khoán SSI cho rằng ngoài việc tiếp tục tháo gỡ vướng mắc về thể chế, Chính phủ cũng sẽ có những giải pháp cứng rắn hơn trong điều hành. Phân rõ trách nhiệm đối với chủ đầu tư và kịp thời rà soát, điều chuyển vốn dự án triển khai chậm sang dự án triển khai nhanh, tuy nhiên cũng thực hiện thưởng hợp đồng đối với các dự án hoàn thành trước kế hoạch. Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2023/NĐ-CP quy định về thí điểm thưởng hợp đồng đối với gói thầu xây lắp thuộc các dự án giao thông trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Về mặt thể chế, bên cạnh cơ chế chỉ định thầu rút gọn đối với các gói thầu tư vấn, xây lắp thuộc 12 dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2, hiện tại có hai thay đổi lớn nhất được kỳ vọng sẽ tạo ra sự khác biệt về giải ngân trong thời gian tới.
SSI đánh giá: "Trong ngắn hạn là việc thông qua Nghị Quyết 98 về cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM. Trong đó TP.HCM được thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD). Chính phủ cũng kỳ vọng sẽ sớm thông qua Nghị định sửa đổi Nghị định 40/2020/NĐ-CP về đầu tư công (sẽ được phê duyệt bởi tháng 10 năm 2023). Điểm đáng chú ý nhất trong Nghị định này là việc nới lỏng quy định cho phép nguồn vốn các dự án đầu tư công chưa được hoàn thành trong năm nay có thể được kéo dài giải ngân sang năm tiếp theo".
Chuyên gia từ FIDT nhận thấy đầu tư công có tính lan tỏa lớn đến nhiều ngành nghề. Trong đó xây dựng hạ tầng và khai thác đá xây dựng là 2 ngành hưởng lợi trực tiếp trong quá trình thúc đẩy đầu tư.
Với ngành xây dựng hạ tầng, các dự án đầu tư công đều là những dự án có quy mô lớn, đòi hỏi cao về kỹ thuật cũng như tiến độ. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp và liên doanh có khả năng đáp ứng được các yêu cầu trên còn hạn chế. Vì vậy nhiều doanh nghiệp - liên doanh liên tục trúng các gói thầu dự án quan trọng, tạo đột biến về kỳ vọng doanh thu cũng như lợi nhuận. Thị trường cũng chứng kiến sự tập trung dòng tiền rõ kể từ khi 12 dự án Cao tốc Bắc Nam tìm được nhà thầu.
Đối với ngành đá xây dựng, đa số các công trình đầu tư công trong thời gian tới tập trung ở khu vực Nam Bộ. Đây là khu vực ít mỏ đá. Số ít mỏ đạt đủ yêu cầu về trữ lượng cũng như chất lượng cho các dự án thì lại thuộc sở hữu của một nhóm nhỏ các công ty có niêm yết trên sàn. FIDT kỳ vọng với việc gần như không có đối thủ cạnh tranh trong việc cung cấp, kinh doanh một trong các nguyên vật liệu thiết yếu nhất của các dự án đầu tư công, các doanh nghiệp ngành đá xây dựng sẽ có đột biến rất lớn về lợi nhuận cũng như doanh thu trong thời gian tới.
Từ những quan điểm trên, FIDT dự báo cổ phiếu VLB của CTCP Xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hòa sẽ là doanh nghiệp hưởng lợi lớn nhất trong thời gian tới. Còn SSI lựa chọn thêm cổ phiếu DHA và KSB.
Với mảng xây dựng hạ tầng, SSI kỳ vọng cổ phiếu VCG của Tổng CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam sẽ được hưởng lợi mạnh mẽ từ các dự án đầu tư công đã và đang được triển khai. Tương tự với các cổ phiếu HHV, C4G và CTD.
Với mảng nhựa đường, SSI cho biết cổ phiếu PLC của Tổng Công ty Hóa dầu Petrolimex sẽ hưởng lợi từ vị thế đầu ngành.
