Nhiều chỉ tiêu không phù hợp
Một địa phương thuộc khu vực Trung du và miền núi phía Bắc là Yên Bái trao đổi với Báo Lao Động cũng cho thấy những tâm tư khi nhắc về Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) hiện nay.
Theo kết quả công bố PCI 2021, Yên Bái đạt 63,33 điểm, xếp ở vị trí thứ 40/63 tỉnh, thành phố, thuộc nhóm trung bình, giảm 7 bậc so với năm 2020.
Một lãnh đạo UBND tỉnh Yên Bái thừa nhận, kết quả trên đòi hỏi tỉnh cần phải nỗ lực hơn nữa để cải thiện những chỉ số thành phần đạt thứ hạng thấp gắn với từng chỉ tiêu cụ thể.
Dù vậy, chia sẻ quan điểm về cách tính Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, vị lãnh đạo cũng cho rằng đang có sự không phù hợp ở một số chỉ tiêu.
"Qua quá trình nghiên cứu Báo cáo PCI năm 2021, cá nhân tôi thấy một số chỉ tiêu cần phải được điều chỉnh sao cho phù hợp với mặt bằng chung của các tỉnh, thành phố trong cả nước như chỉ tiêu “Thủ tục để được giảm giá thuê mặt bằng tại khu/cụm công nghiệp là dễ thực hiện” và chỉ tiêu “Điểm thi trung bình kỳ thi tốt nghiệp THPT (Bộ GDĐT).
Lý do bởi 2 chỉ tiêu này phụ thuộc rất nhiều vào cơ sở hạ tầng, trình độ văn hóa, nếu thực hiện việc đánh giá chung thì sẽ là thách thức lớn đối với một số tỉnh vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn như Yên Bái, Điện Biên, Lai Châu, Đắc Lắk,... trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh PCI hằng năm" - lãnh đạo UBND tỉnh Yên Bái trao đổi.
Trả lời câu hỏi PV về việc chỉ số “Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp” của Yên Bái bị tụt điểm có đúng với thực tế các chính sách mà địa phương đang áp dụng cho doanh nghiệp hay không, vị lãnh đạo trên lý giải điều này xuất phát từ cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan.
"Doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nằm ngoài khu, cụm công nghiệp nên tỉ lệ doanh nghiệp được hưởng hỗ trợ giảm giá thuê mặt bằng tại các khu, cụm công nghiệp vẫn còn thấp. Mặt khác, do ảnh hưởng tiêu cực của dịch COVID-19 nên số lượng các nhà cung cấp dịch vụ đã sụt giảm mạnh. Bên cạnh đó, một số loại hình dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp còn chậm đổi mới về nội dung nên chưa được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao" - lãnh đạo UBND tỉnh Yên Bái cho biết.
Giới chuyên gia kinh tế nói gì?
TS Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cũng chỉ ra 3 vấn đề cần nghiên cứu kĩ hơn đối với Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI).
Thứ nhất, theo ông Thành, địa phương có điểm số thấp cũng vượt qua 50 điểm, tỉnh cao cũng chỉ trên dưới 70 điểm. Điều này đặt ra dấu hỏi vì sao điểm số PCI của địa phương không thể bứt lên thành 80 điểm, 90 điểm.
"Đằng sau đó có câu chuyện về thể chế mà bản thân địa phương cũng không giải quyết hết được. Nó liên quan đến việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và những chính sách chung trên quy mô cả nước" - TS Võ Trí Thành nói.
Thứ hai, ông Thành cho rằng tính đại diện cho tiếng nói của doanh nghiệp cũng cần phải cải thiện. Bởi cách chọn mẫu của bộ chỉ số này vẫn có thể chỉ thuần tuý là của doanh nghiệp đấy suy nghĩ hoặc chỉ đại diện cho một nhóm chung hơn mà thôi.
Thứ ba, bộ chỉ số này vẫn cần hoàn thiện thêm liên quan đến vấn đề phát triển bền vững, thúc đẩy tăng trưởng xanh để phản ánh hơn nhu cầu phát triển hiện nay.
Một ý kiến khác, PGS-TS Phạm Thế Anh - Trưởng bộ môn Kinh tế vĩ mô (Đại học Kinh tế Quốc dân), Kinh tế trưởng từ Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) cho rằng Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) đang có những nhược điểm nhất định.
"Mẫu điều tra phỏng vấn đánh giá của doanh nghiệp có thể không đúng với hiện tại. Ví dụ như hỏi một doanh nghiệp đánh giá về chất lượng dịch vụ công của tỉnh nhưng doanh nghiệp đó có thể đã tiếp cận từ năm ngoái, năm kia rồi.
Ngoài ra, cách chọn mẫu, số doanh nghiệp được hỏi năm nay nó có thể không giống với số doanh nghiệp được hỏi các năm trước" - PGS-TS Phạm Thế Anh cho biết quan điểm.
Theo VCCI, chỉ số PCI bao gồm 10 chỉ số thành phần, bao quát những lĩnh vực chính của điều hành kinh tế của các tỉnh, thành phố có liên quan tới sự phát triển của doanh nghiệp. Trong đó, có trên 120 chỉ tiêu được sử dụng để xây dựng chỉ số PCI. Trung bình mỗi năm có khoảng 10.000 doanh nghiệp dân doanh trong nước và gần 2000 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tham gia trả lời Điều tra PCI.
