Vai trò của "cây nhà giàu"
Theo ông Nguyễn Đức Lợi - nguyên Chủ tịch Hội cà phê Mường Ảng, cây cà phê có vai trò to lớn trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo. Vì nếu chỉ tính giá trị ngày công lao động thì mỗi năm cây cà phê đã đem lại cho người dân Mường Ảng và các vùng lân cận hàng trăm tỉ đồng.
“Người ta gọi cây cà phê Arabica là “cây nhà giàu” vì để chăm sóc tốt cho mỗi hecta cà phê, trong một vụ, các chủ vườn phải đầu tư trung bình khoảng 40 triệu đồng. Trong đó, một phần dành cho phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, còn lại, phần lớn là tiền công trả cho lao động trong việc chăm sóc, thu hái” - ông Lợi cho hay.
Theo tính toán của ông Lợi, chỉ tính riêng năm 2022, mỗi hecta cà phê cho thu hoạch khoảng trên chục tấn quả tươi thì tiền công thu hái trả cho người lao động đã lên đến khoảng trên 30 triệu đồng/ha.
Như vậy, với trên 2.100 ha cà phê tại Mường Ảng hiện nay, tiền công thu hái mà chủ vườn cà phê phải trả cho người lao động lên đến gần 70 tỉ đồng. Đó là chưa kể đến công làm cỏ và chăm bón.
Ông Tạ Mạnh Cường - Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Ảng cho biết, bên cạnh giá trị to lớn mà cây cà phê đem lại cho người lao động thì những người trồng cà phê lại chưa thực sự yên tâm bởi đầu ra không ổn định. Đó là vấn đề từ nhiều năm nay, các thế hệ lãnh đạo huyện Mường Ảng vẫn luôn trăn trở.
"Năm 2016-2017, diện tích cà phê tại Mường Ảng là gần 3.500 ha, tuy nhiên, do thị trường đầu ra không ổn định nên đã có nhiều chủ vườn bỏ, không chăm sóc hoặc chuyển sang trồng cây nông nghiệp khác, do đó, diện tích còn lại hiện nay chỉ khoảng 2.100 ha - ông Cường nói.
Để cà phê Mường Ảng phát huy giá trị bền vững
Là người đã có rất nhiều năm trực tiếp phụ trách về nông nghiệp, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Ảng cho biết, trong những năm qua, huyện Mường Ảng đã tổ chức nhiều đoàn công tác đi Buôn Ma Thuột, Đắc Lắk hay TP Hồ Chí Minh... để tìm hiểu thị trường, quảng bá sản phẩm và kêu gọi đối tác đầu tư.
Tuy nhiên, vùng nguyên liệu của Mường Ảng chưa đủ lớn để các doanh nghiệp đầu tư nhà máy. Mặt khác, quãng đường vận chuyển cà phê đến các trung tâm chế biến lại xa, đội giá thành sản phẩm lên cao, nên các doanh nghiệp không mấy mặn mà.
Ông Tạ Mạnh Cường cũng cho hay, trên địa bàn huyện Mường Ảng hiện có một số cơ sở chế biến cà phê thành phẩm của tư nhân đi vào hoạt động và bước đầu khẳng định thương hiệu.
"Đây là một hướng đi đúng đắn vừa góp phần tiêu thụ sản phẩm cà phê cho nông dân, nâng cao giá trị kinh tế của cây cà phê và tạo việc làm cho lao động" - ông Cường nói.
Theo đó, một số sản phẩm về cà phê đang được tiêu thụ phổ biến, như Cà phê Hà Chung, Arabica Mường Ảng, Organic Coffee, Honey Coffee hay Moon Coffee… Trong đó, mỗi sản phẩm cà phê này đều có những nét đặc trưng tiêu biểu…
Theo ông Cường, các cơ sở chế biến cà phê thành phẩm tại Mường Ảng đã cho ra những sản phẩm đa dạng và ấn tượng, tuy nhiên, các sản phẩm này lại “kén khách” nên chủ yếu được tiêu thụ với số lượng nhỏ tại một số thị trường lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Để ổn định đầu ra cho sản phẩm, lãnh đạo huyện Mường Ảng vẫn luôn tìm kiếm cơ hội để xúc tiến, quảng bá. Vào tháng 3.2023, cà phê Mường Ảng cũng đã góp mặt tại Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột với chủ đề “Buôn Ma Thuột - Điểm đến của cà phê thế giới”.
Hay mới đây nhất là vào cuối tháng 5 vừa qua, cà phê Arabica Mường Ảng “bất ngờ” xuất hiện tại hành lang Quốc hội và đã được nhiều đại biểu thưởng thức, đánh giá cao. Đây được coi là cơ hội lớn, mở ra nhiều cơ hội để cà phê Mường Ảng được cả nước biết đến.
Theo ông Tạ Mạnh Cường, vấn đề quan trọng trước mắt của huyện Mường Ảng phải hoàn thành là xây dựng chỉ dẫn địa lý cho cà phê. Bên cạnh đó, phải có chính sách hỗ trợ tái canh vì hiện nay phần lớn diện tích cà phê đã được trồng từ 20 đến 25 năm nên ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất, chất lượng.
“Hiện nay, huyện Mường Ảng cũng đã đề xuất với tỉnh Điện Biên về những giải pháp phát triển bền vững và phát huy giá trị của cây cà phê để người dân Mường Ảng có thể yên tâm gắn bó là làm giàu từ chính mảnh đất của mình” - ông Tạ Mạnh Cường cho biết thêm.
