Bộ Công Thương kiến nghị Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước gỡ khó xăng dầu
Sau hai ngày thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, bên cạnh các vấn đề phát triển kinh tế, đời sống xã hội, vấn đề công chức, viên chức nghỉ việc, làm việc cầm chừng, thì vấn đề xăng dầu nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội và tham gia giải trình của 3 bộ trưởng, tư lệnh ngành.
Ông Nguyễn Hồng Diên - Bộ trưởng Công Thương cho rằng, ở Việt Nam, vấn đề quản lý, cung ứng, kinh doanh xăng dầu được giao cho 7 bộ ngành, cơ quan chức năng, chính quyền 63 tỉnh, thành phố thực hiện. Do vậy, rất cần các cơ quan phối hợp chặt chẽ, nhuần nhuyễn và hiệu quả, nhất là trong bối cảnh thị trường thế giới và trong nước dị biệt như vừa qua.
Để làm được điều đó, trưởng ngành công thương cho rằng "rất cần sự ủng hộ" của Ngân hàng Nhà nước, hệ thống ngân hàng thương mại trong việc cho vay, bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp xăng dầu tồn tại và "cưu mang" hệ thống bán lẻ của mình.
Theo ông Nguyễn Hồng Diên, sở dĩ có tình trạng đứt gãy nguồn cung xăng dầu cục bộ ở TPHCM và một số tỉnh thành phía Nam là bởi các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khó tiếp cận vốn và bảo lãnh tín dụng của ngân hàng.
Bên cạnh đó, chi phí định mức hiện đã lỗi thời, chưa được cập nhật đầy đủ, chưa được phản ánh trong công thức tính giá cơ sở xăng dầu, nên doanh nghiệp càng làm càng lỗ.
Về vấn đề này, tham gia giải trình, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng đề nghị Bộ Công Thương cần có đánh giá chi tiết, cụ thể, phân tích nguyên dẫn đến hiện tượng thiếu xăng dầu cục và có giải pháp phù hợp.
"Đối với hoạt động tín dụng, trong điều hành của Ngân hàng Nhà nước, chúng tôi quan tâm đến các hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, trong đó có lĩnh vực kinh doanh xăng dầu.
Vào tháng 3.2020, trước biến động phức tạp của xăng dầu, chúng tôi đã yêu cầu các tổ chức tín dụng phải đáp ứng nhu cầu về vốn cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu", bà Hồng nói.
Vị Thống đốc dẫn số liệu từ Ngân hàng Nhà nước cho hay, tổng hạn mức tín dụng cấp cho 16 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu hiện nay là 103.000 tỉ đồng, đến nay mới sử dụng 58.000 tỉ đồng và hạn mức chưa sử dụng hơn 44.000 tỉ đồng, chưa phải đã dùng hết.
Đề nghị giao toàn diện điều hành xăng dầu cho Bộ Công Thương
Cũng tham gia giải trình về vấn đề xăng dầu, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, hiện nay, nhu cầu xăng dầu của nước ta vào khoảng 19,2 triệu tấn một năm. Chúng ta có hai nhà máy sản xuất là Lọc hoá dầu Bình Sơn (9 tháng đầu năm, nhà máy này mới cung ứng được 4,4 triệu tấn, đạt 70% kế hoạch); còn nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, năng lực cung ứng xăng dầu 9 tháng đầu năm mới đạt 4,3%, vẫn chưa đạt kế hoạch.
Đối với nhập khẩu, theo Bộ trưởng Tài chính, mỗi năm cần nhập 6,2 triệu tấn và phân bổ cho 34 doanh nghiệp đầu mối. 9 tháng đầu năm mới nhập được 3,97 triệu tấn, cũng chưa đạt kế hoạch. Trong quý III/2022, nhập khẩu xăng dầu giảm 40% so với quý trước. Chỉ có 19/33 đầu mối nhập hàng nên nguồn cung có phần thiếu hụt.
Về Thuế bảo vệ môi trường, ông Phớc cho biết đã giảm 3.000 đồng/lít, giảm thu ngân sách 28.000 tỉ đồng; Thuế nhập khẩu cũng giảm từ 20% xuống còn 10%.
Về chi phí xăng dầu, Bộ trưởng Tài chính cho biết đã được Bộ Tài chính thực hiện theo đúng quy định tại Nghị định số 95 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.
Cụ thể, đối với chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam đã được điều chỉnh 2 lần (lần 1 vào ngày 10.1.2022, theo đó đối với xăng RON92 lên mức 290 đồng/lít, lần 2 vào ngày 10.7.2022 tăng 60 đồng lên 350 đồng/lít). Chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về đến cảng đã được điều chỉnh 2 lần (lần 1 vào ngày 10.1.2022, theo đó đối với xăng RON92 lên mức 250 đồng/lít; lần 2 vào ngày 7.10.2022 tăng 40 đồng lên 290 đồng/lít).
Premium trong nước cũng được điều chỉnh 2 lần (lần 1 vào ngày 10.1.2022, theo đó đối với xăng RON92 lên mức 970 đồng/lít; lần 2 vào ngày 7.10.2022 tăng 350 đồng lên 1.320 đồng/lít). Hiện nay, 1 lít xăng RON 92, chi phí vận chuyển và chi phí quản lý đã chiếm 1.960 đồng.
Trưởng ngành tài chính cũng cho rằng, hiện Bộ Tài chính đã có văn bản số 10859, 1056 ngày 21.10.2022 xin ý kiến của các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng và ý kiến của Bộ Công Thương để có thể nâng chi phí định mức nữa hay không?, nhưng hiện nay, mới chỉ nhận được 6 văn bản của 6 doanh nhân đầu mối. Còn ý kiến Bộ Công Thương, Bộ Tài chính chưa nhận được.
"Cho nên, thời gian tới, chúng tôi đề nghị Chính phủ sửa Nghị định 95, giao toàn diện vấn đề xăng dầu về cho Bộ Công Thương, kể cả quyết định giá và chi phí định mức để đảm bảo vấn đề nguồn cung chủ động", ông Phớc nói.
