“Dù phải cho nghỉ luân phiên nhưng chúng tôi đã tìm mọi cách xoay sở để giữ chân người lao động ở lại làm việc. Tuy nhiên do không làm thêm giờ nên thu nhập của họ cũng khó thể nhiều như trước kia” - chủ doanh nghiệp chia sẻ.
Doanh nghiệp trên chỉ là một phần trong bức tranh chung nhiều khó khăn của ngành dệt may Việt Nam khi tổng lượng cầu của thế giới đột ngột giảm do suy thoái kinh tế. Theo số liệu từ Tổng cục thống kê, trong quý I/2023, kim ngạch xuất nhập khẩu của ngành dệt may Việt Nam giảm 19% so với cùng kì năm trước, giảm sâu hơn mức giảm kim ngạch xuất khẩu chung cả nước (giảm 11,9%).
Ông Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội - cho biết, từ cuối năm 2022, nhiều thị trường gần như đóng băng, đặc biệt là dệt may và da giày. Ở thời điểm đó, đơn hàng của nhóm này sụt giảm từ 40 - 55% và hầu như không có đơn hàng mới bởi các thị trường châu Âu, Mỹ không ký tiếp.
“Trước đây, với mỗi sản phẩm gia công có thể lãi từ 1 - 2 USD nhưng bây giờ lãi rất mỏng, thậm chí không có đơn hàng. Người tiêu dùng châu Âu và Mỹ giờ đã hạn chế tối đa nhu cầu quần áo, giày dép. Tuy nhiên, các lĩnh vực như y tế, thực phẩm vẫn còn nhu cầu bởi tính thiết yếu” - ông Quốc Anh nói.
Mặc dù triển vọng kinh tế chung sẽ còn nhiều khó khăn nhưng ngành dệt may trong năm 2023 vẫn có sự hỗ trợ tích cực ở một số khía cạnh. Ông Nguyễn Đức Hảo - Chuyên viên phân tích tại Công ty Chứng khoán VNDirect - đánh giá ở khâu thượng nguồn, các doanh nghiệp sản xuất sợi bị ảnh hưởng sớm hơn so với các doanh nghiệp hạ nguồn do các khách hàng lớn giảm hàng tồn kho trong bối cảnh nhu cầu của người tiêu dùng suy yếu.
“Các doanh nghiệp sợi sẽ có tín hiệu hồi phục khá sớm so với các doanh nghiệp gia công may mặc. Các doanh nghiệp gia công may mặc sẽ gặp nhiều thách thức hơn trong năm 2023 do đơn hàng giảm mạnh. Tôi kì vọng các doanh nghiệp gia công may mặc sẽ phục hồi kể từ quý IV/2023 khi lạm phát tại Mỹ và EU hạ nhiệt” - ông Hảo dự báo.
Bên cạnh đó, trong năm 2023, các mặt hàng xuất khẩu sang EU giảm thuế nhập khẩu theo lộ trình của EVFTA. Một số sản phẩm sẽ được hưởng thuế suất 0%. Điều này giúp hàng dệt may Việt Nam có thêm sức cạnh tranh tại thị trường này, khi các đối thủ chính như Bangladesh, Pakistan đang được hưởng thuế suất ưu đãi 0%.
Bên cạnh EU, các thị trường thuộc khuôn khổ CPTPP như Canada, Mexico đã ghi nhận tăng trưởng tốt trong năm 2022, cho thấy khả năng CPTPP sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả nhờ vào ưu đãi thuế từ hiệp định.
