Đây là những nhận định trong Báo cáo về xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu 2018 (GII 2018) được Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO, thuộc Liên Hợp Quốc) vừa công bố.
Theo bảng xếp hạng của tổ chức này, với 37,94/100 điểm, Việt Nam đứng thứ 45/126 quốc gia về chỉ số đổi mới sáng tạo, tăng hai bậc so với năm ngoái (Việt Nam xếp thứ 71 năm 2014; 59 năm 2016; 47 năm 2017).
Riêng trong nhóm thu nhập trung bình thấp, chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam xếp thứ 2, trên Moldova, Ấn Độ và Mông Cổ.
Báo cáo GII 2018 chỉ ra một yếu tố quan trọng giúp Việt Nam đạt được thứ hạng cao là sự đầu tư cho giáo dục.
Trong hai năm 2017 và 2018, Việt Nam đứng đầu về chi tiêu cho giáo dục trong số các nước ASEAN. Chi tiêu cho giáo dục tính theo GDP đạt 5,7%, xếp thứ 29/126 nước.
Cũng theo báo cáo này, Việt Nam xếp thứ 18/126 quốc gia về giáo dục. Sự đầu tư cho giáo dục không chỉ thể hiện ở việc đẩy mạnh chi tiêu chung mà còn thể hiện qua hoạt động đào tạo nguồn nhân lực gắn liền với nghiên cứu khoa học, số lượng và chất lượng nhà khoa học đều tăng.
Điều này thể hiện bằng số lượng giảng viên có trình độ tiến sĩ tăng nhanh chóng (xem bảng thống kê).
Thành tựu trong hoạt động nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục đại học cũng được cải thiện. Số lượng các công bố, đặc biệt là công bố quốc tế và trích dẫn tăng mạnh, giúp cải thiện vị thế của các đại học Việt Nam trên bảng xếp hạng quốc tế.
Theo GS Nguyễn Đình Đức (Đại học Quốc gia Hà Nội), năm 2013, tổng công bố quốc tế của Việt Nam chỉ ở mức hơn 2.300 bài. Từ năm 2017 đến tháng 6.2018, chỉ tính riêng công bố quốc tế của 30 đại học hàng đầu, con số này đã lên tới hơn 10.500 bài, bằng tất cả công bố trên toàn quốc giai đoạn 2011-2015.
Trước đó, giáo dục Việt Nam cũng đón một số tin vui. Kết quả bảng xếp hạng QS Asia 2019 vừa công bố hôm 23.10, Việt Nam có đã có 7 trường nằm trong top 505 đại học hàng đầu Châu Á.
Trong bảng xếp hạng đại học thế giới QS World, Việt Nam cũng có 2 trường lọt vào top 1.000 trường tốt nhất là Đại học Quốc gia Hà Nội và quốc gia TPHCM.
Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) là bộ công cụ xếp hạng năng lực đổi mới sáng tạo của các quốc gia và nền kinh tế với việc tính toán 4 chỉ số chính: Chỉ số đầu vào đổi mới sáng tạo (nguồn nhân lực nghiên cứu, cơ sở hạ tầng, số lượng tiến sĩ, kinh phí dành cho đào tạo, nghiên cứu khoa học…), chỉ số đầu ra đổi mới sáng tạo (kết quả nghiên cứu khoa học), tỉ lệ đổi mới sáng tạo hiệu quả và điểm GII tổng thể.
Theo cách đánh giá truyền thống, chỉ số sáng tạo/đổi mới của quốc gia theo các tiêu chí như số lượng tiến sĩ, số lượng bài báo nghiên cứu khoa học được công bố, số bằng sáng chế, kinh phí dành nghiên cứu khoa học chiếm bao nhiêu phần trăm GDP.
