PGS.TS Bùi Hiền chia sẻ đã nhen nhóm ý tưởng này trong suốt 20 năm qua. Đến thời điểm hiện tại, công trình nghiên cứu mới xong một nửa và mới chỉ giới thiệu công trình này ở một bài viết trong hội thảo ngôn ngữ tại Quy Nhơn hồi tháng 9 vừa qua.
“Đứng về mặt thẩm mỹ, nhìn bảng chữ cái cải tiến theo đề xuất của tôi đúng là hơi rối mắt và gây cảm giác khó chịu. Và có những người sẽ thấy đề xuất này là vô lí, kệch cỡm và khó được chấp nhận. Đó là điều bình thường. Bởi lẽ chúng ta đã quá quen với cách dùng chữ hiện nay. Thậm chí, có những người có tâm lý “ngại sự thay đổi” cũng sẽ phản ứng gay gắt.
Tuy nhiên, nếu làm đến nơi đến chốn, giải thích cho rõ người ta hiểu chấp nhận nhiều hơn - Tôi biết chuyện dư luận chấp nhận 100% là không có - nhưng nếu được thực nghiệm cụ thể, đơn giản thôi, người ta sẽ sẽ chấp nhận phương án nhanh, gọn, tiết kiệm. So sánh giữa 2 bảng chữ cũ và mới thì thấy chữ mới ngắn gọn đơn giản, dễ viết, dễ nhớ”.
Tác giả đề xuất cải tiến bảng chữ cái tiếng Việt cho biết thêm, thực ra chữ của chúng ta hiện nay là dùng chữ Latinh để phiên âm tiếng Việt vì thế nếu bỏ một số chữ hiện hành rắc rối và thay vào đó là chữ Latinh cũng là hợp lý.
“Ví dụ, thử hình dung, âm (ngờ) có ngh – ng… Ta quen rồi thì tưởng dễ và không chú ý nhưng học sinh lớp 1, lớp 2 bắt đầu học thì rất khổ. Nếu chúng ta hợp lý hóa lại nguyên tắc dùng thống nhất bộ chữ Latinh để biểu hiện hơn 30 âm trên nguyên tắc mỗi âm được biểu hiện bằng 1 kí tự thì rất giản tiện.
Chúng ta hãy làm phép thử so sánh học bảng chữ cái hiện hành với bảng chữ cái theo đề xuất của tôi thì sẽ thấy đề xuất giảm còn 31 chữ sẽ rất dễ nhớ, dễ học. Mặt khác, dùng ngôn ngữ cải tiến tiết kiệm thời gian, vật tư, sức lực tới 8%.
Về kinh tế, nếu nhà xuất bản 1 năm dùng 100 tấn giấy thì với phương án viết chữ cải tiến này, một năm rút giảm được 8 tấn giấy. Nếu tính tất cả nhà máy, công xưởng, cơ quan thì cứ rút lại 8% vật liệu giấy, rút lại thời gian viết 8%, thời gian đánh máy 8%. Lợi biết bao nhiêu?” – ông Hiền nói.
Tác giả Bùi Hiền cũng cho rằng nếu một người nghiêm túc đọc một bản cải tiến bảng chữ cái được ông đề xuất thì chỉ trong 1 ngày là có thể đọc và viết văn bản mới đơn giản, dễ dàng, tiết kiệm thời gian, vật lực, công sức.
