Tháng 7 âm lịch năm nay kéo dài từ ngày 4.8 (1.7 âm lịch) đến hết ngày 2.9 (30.7 âm lịch). Theo quan niệm dân gian Việt Nam, tháng 7 còn được gọi là tháng “cô hồn”.
Trong cuốn "Tục thờ cúng của người Việt" của Bùi Xuân Mỹ có viết: “Theo tín ngưỡng truyền thống thì vào rằm tháng 7, các tội nhân ở cõi âm được tha một ngày, bởi vậy các gia đình ở dương gian làm cỗ bàn cúng gia tiên, đốt vàng mã tụng kinh độ trì cho họ".
Với đạo Phật, tháng 7 âm lịch là còn là tháng Vu Lan, dịp để báo hiếu cha mẹ, nhớ đến công ơn của ông bà, tổ tiên.
Vào những ngày này, các gia đình Việt Nam thường làm lễ cúng cô hồn, thả đèn hoa đăng, phóng sinh, thăm mộ tổ tiên…
Lễ cúng cô hồn
Hoạt động phổ biến nhất trong tháng 7 âm lịch là lễ cúng cô hồn, thường được thực hiện vào ngày 14.7 và 15.7 âm lịch (tức 17.8 và 18.8 dương lịch).
Mâm cỗ cúng thường được bày trước cổng nhà, ngoài trời hoặc những điểm công cộng. Theo phong tục tập quán của từng vùng, miền, các mâm cỗ cúng có sự khác biệt.
Với lễ cúng cô hồn, nhiều người mong muốn các linh hồn được no đủ và cầu bình an cho gia đình.
Thả đèn hoa đăng
Thả đèn hoa đăng là một trong những phong tục phổ biến ở nhiều địa phương trên cả nước.
Ông Phạm Gia Ngọc - Nguyên Trưởng Ban văn hóa xã hội phường Phương Liên (quận Đống Đa, Hà Nội), thành viên ban quản lý di tích đền Kim Liên chia sẻ: Việc thả hoa đăng (có 1 ngọn nến ở giữa để tượng trưng như 1 hoa sen, bóng Phật tỏa xuống lòng sông) ở sông, hồ hay gần các cửa sông chính là để sưởi ấm, cầu siêu cho những người đã khuất dưới sông".
Phóng sinh
Giống như nhiều dịp lễ lớn trong năm, người Việt Nam quan niệm rằm tháng 7 âm lịch nên thực hiện nghi thức phóng sinh. Các động vật như cá, chim, rùa thường được lựa chọn để thả về môi trường tự nhiên.
Thăm mộ
Thăm mộ, tảo mộ là một trong những hoạt động không thể thiếu trong tháng "cô hồn".
Theo quan niệm dân gian của người Việt, việc thăm mộ, thắp hương cho người đã mất vào những dịp quan trọng như rằm tháng 7 là điều cần thiết. Đây cũng là tín ngưỡng thể hiện sự tôn trọng, biết ơn với những người đã khuất.
Đi chùa, đền
Bên cạnh viếng mộ người thân, nhiều gia đình sẽ đến chùa tham gia lễ Vu lan báo hiếu, cầu siêu cho những linh hồn cô đơn, chưa có chốn về trong ngày rằm tháng 7 âm lịch.
Không chỉ thắp hương, gia chủ có thể làm công đức, dọn dẹp, hỗ trợ một số hoạt động trong chùa.