Tham quan, trải nghiệm mùa nước nổi Vườn Quốc gia Tràm Chim

Muốn vào bãi chim sinh sản, du khách phải mất hơn 20 phút đi bằng đường thủy, len lỏi dưới những tán tràm ngập nước. Thân tràm lớn nhỏ hòa quyện nhau vươn lên trời cao, lá tràm vi vu, đong đưa xào xạc trong gió sớm, bông tràm tỏa hương thơm ngào ngạt, ngất ngây.

Chúng tôi ngồi trên tắc ráng cỡ nhỏ có gắn máy nổ lướt sóng trên dòng kênh đầy cỏ, năn, rau dại và bèo hoa dâu… Các loài chim le le, vịt trời, điên điển, cò, vạc… nghe tiếng máy nổ đến gần, vút bay lên cao rồi giang đôi cánh hướng về cụm rừng tràm xanh thẫm phía xa. 

Chạy được khoảng 2km thì phải tắt máy, chống, chèo một đoạn hơn 200m là tới bãi chim sinh sản, nghe tiếng chim hót líu lo thật vui tai… Nhà thơ Phan Huy đến tham quan, trải nghiệm mùa nước nổi và tận mắt chứng kiến bãi chim sinh sản của Vườn Quốc gia Tràm Chim, vui vẻ cho biết: "Vâng, vui quá chớ anh. Nói thật, lúc sáng giờ mệt và đói, nhưng bây giờ thấy chim bay và tiếng hót, nước nôi thế này rất thoải mái… Anh mời tôi kẹo tôi có ăn đâu…". 

Chị Nguyễn Lan Anh quê ở Hà Nội, công tác ở Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng đi ngỡ ngàng thốt lên: "Thật là chuyến đi đầy thú vị và tuyệt vời. Tất cả các hình ảnh này chúng tôi trước đây chỉ xem trên phim ảnh. Đây là lần đầu tôi được đi thực tế và chứng kiến một hình ảnh rất sinh động. Có lẽ đây là một chuyến đi rất đáng nhớ, một kỷ niệm khó quên. Bởi những hình ảnh về cây tràm, những con chim và sông nước như thế này tôi rất thích. Tôi nghĩ rằng, nơi đây cần phải phát triển du lịch hơn nữa để du khách tiếp cận và có thể vào đây được…". 

Bãi chim sinh sản thuộc phân khu A2, có diện tích khoảng 2ha, với hơn 6.000 cá thể chim, cò các loại. Hằng năm, từ tháng 9 đến tháng 11 là thời gian chim, cò tập trung sinh sản. Mùa chim sinh sản năm nay, tại bãi chim xuất hiện hơn 2.000 con cò ốc làm tổ sinh sản trên những ngọn cây tràm, trong khi những năm trước đây không thấy loại cò ốc sinh sản nơi đây. Từ đó cho thấy môi trường sinh thái ở đây đã tốt lên.

Ông Nguyễn Thế Hanh - Phó Giám đốc Vườn Quốc gia Tràm Chim chia sẻ: "Hiện nay, do điều kiện biến đổi khí hậu, chúng tôi rất thận trọng trong việc tổ chức cho du khách đến tham quan bãi chim này. Theo số một số anh em điều tra nội bộ, có khoảng 6.000 cá thể chim đã về nơi đây. Trong đó, đặc biệt có 2.000 con cò ốc. Chúng tôi đã dọn một số lung, rọc trên cơ sở tự nhiên để tránh tác động môi trường, để khách du lịch vào đó có giới hạn bằng các thuyền bơi thôi…". 

Sau khi tham quan thực tế tại bãi chim sinh sản và ngắm cảnh quan sinh thái của vườn, chúng tôi cùng với hơn 50 giáo viên và học sinh Trường Trung học cơ Hồng Bàng (Q.5, TPHCM) được cán bộ, nhân viên Khu Du lịch Tràm Chim, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp trực tiếp hướng dẫn trải nghiệm làm ngư dân mùa nước nổi trong Vườn Quốc gia Tràm Chim.

Các giáo viên và học sinh đã được người dân trực tiếp hướng dẫn làm ngư dân, tự tay thả lưới, giăng câu, đặt lờ, lọp, trúm… để bắt cua, ốc, lươn, cá các loại vào mùa nước nổi. Giáo viên và học sinh Trường THCS Hồng Bàng đã tự tay thu hoạch được rất nhiều cua, ốc, lươn, rắn, cá các loại. Những loại thủy sản quý bắt được sau đó được trả lại về Vườn Quốc gia Tràm Chim. Các con lươn, cá lóc, cá rộ, cá linh, cá sặc… đã chết, được chế biến những món ăn đồng quê dân dã rất thơm ngon, lạ miệng.

Hầu hết giáo viên và học sinh Trường THCS Hồng Bàng đều bày tỏ cảm giác thích thú khi được trải nghiệm thực tế và hòa mình vào không khí thiên nhiên trong lành mà trước đây các em chỉ biết được qua những bài giảng trên lớp và hình dung trên sách vở. Qua đó, giáo dục cho các em biết yêu quý và bảo vệ các loài động thực vật quý hiếm, giữ gìn môi trường sinh thái trong lành.

Em Lê Nghĩa Khang, học sinh lớp 9/7 trường THCS Hồng Bàng tiết lộ: "Qua trải nghiệm, chúng em học hỏi được rất nhiều điều bổ ích. Nhìn người dân thả lưới, đặt lờ lọp… thì rất dễ, nhưng khi tự tay mình làm thực tế thì rất khó và nặng nhọc. Trải nghiệm ở đây, chúng em biết thêm được nhiều loài chim và sự phong phú của Vườn Quốc gia Tràm Chim và cảm thông với sự cực khổ, nhọc nhằn của các bác nông dân… Đây là lần đi trải nghiệm đầu tiên tại Vườn Quốc gia Tràm Chim nên chúng em rất thích thú. Bởi, nơi đây không khí trong lành và mát mẻ mà ở thành phố Hồ Chí Minh rất khó tìm thấy… Chúng em rất muốn có cơ hội trở lại Vườn Quốc gia Tràm Chim này thêm nhiều lần nữa".

Thầy Phạm Minh Thiện - Phó Hiệu trưởng Trường THCS Hồng Bàng bày tỏ: "Trong những chuyến đi thực tế như thế này, các em sẽ học và trang bị được những kiến thức sâu hơn, chứ trước đây các em chỉ học được lý thuyết trong sách giáo khoa thôi. Chúng tôi đưa các em tới đây, cố gắng khuyến khích các em tự mình thực hành chứ không chỉ ngồi xem. Từ đó, các em trải nghiệm được những công việc của ngư dân ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Cụ thể, tại huyện Tam Nông trong mùa nước nổi, ngư dân đánh bắt thủy sản như thế nào? Ngoài mục tiêu về kiến thức, nhà trường cũng mong muốn giáo dục các em biết trân trọng tất cả các nghề nghiệp, chứ không thể biết hưởng thụ…

Không chỉ học sinh mà giáo viên cũng có những trải nghiệm thực tế để bổ sung vào giáo án giảng dạy của mình cho sinh động và thiết thực hơn, đi vào cuộc sống gần gũi với các em hơn. Riêng bản thân tôi sẽ truyền cảm hứng cho học sinh và đồng nghiệp những gì đã tiếp nhận được khi hòa mình vào cuộc sống thiên nhiên trong lành…". 

Mỗi mùa trong năm, khu sinh thái đất ngập nước Vườn Quốc gia Tràm Chim có nét đẹp riêng. Vào mùa khô, khách có thể tham quan rừng tràm, ngắm thảm thực vật phong phú, các đàn chim về tổ mỗi khi hoàng hôn xuống hay ngắm thảm hoa vàng đầu ấn rực rỡ và một loài hoa thủy sinh có tên cán nhĩ tím lung linh, huyễn hoặc.

Vào mùa nước nổi, Tràm Chim đón khách với những dịch vụ trải nghiệm. Khách có thể hòa mình vào thiên nhiên vô cùng độc đáo và thú vị…

Đặc biệt, trong thời gian tham quan, trải nghiệm tại đây, du khách còn được tiêu khiển bằng cách ngồi câu cá bên vạt rừng tràm trổ bông tỏa hương thơm thoang thoảng và thưởng thức những món ăn dân dã đặc trưng và vô cùng ngon miệng như: Cá lóc nướng trui cuốn lá sen non, gạo huyết rồng hấp hạt sen, ốc hấp tiêu, rắn nướng mọi, rắn luộc xé phay, chuột đồng xào củ kiệu, chuột đồng quay lu, ếch rang muối, các loài cá đồng tươi nấu canh chua với bông súng đồng, bông điên điển, cá lòng tong kho tiêu, cá rô đồng kho tộ, khô cá lóc, khô cá sặc rằn trộn gỏi xoài sống hoặc ngó sen, củ năn…

Rồi nhấm nháp ly rượu nếp mật ong tinh khiết, thơm nồng hay uống hồng sen tửu - hương vị thuần khiết như hồn sen của mảnh đất sen hồng - Đồng Tháp!