Cỏ tranh, còn gọi là bạch mao. Tên khoa học Imperata cylindrica (L.) Beauv. Thuộc họ Lúa - Poaceae.
Theo bác sĩ Lê Thân, Bệnh viện Y học Cổ truyền Quảng Nam, tác giả sách "Thuốc ở quanh ta", rễ cỏ tranh vị ngọt, tính hàn. Có tác dụng thông tiểu tiện, tẩy độc cơ thể, trừ phục nhiệt, tiêu huyết ứ.
Rễ cỏ tranh dùng chữa các trường hợp tiểu tiện khó khăn, nội nhiệt phiền khát, đái ra máu, nôn ra máu, chảy máu cam, sốt nóng. Liều thường dùng 12 -20g khô, 30 - 60g tươi một ngày.
Các bài thuốc từ rễ cỏ tranh:
- Chè lợi tiểu: rễ cỏ tranh 30g, râu bắp 40g, bông mã đề 25g, hoa cúc 5g; tất cả xắt nhỏ, trộn đều; mỗi lần cân 50g pha với 0,75 lít nước, chia uống trong 1 ngày vào lúc khát; trẻ em 6 - 14 tuổi, một ngày cân 25g pha với 350 ml nước, chia uống trong ngày vào lúc khát.
- Đái ra máu: rễ cỏ tranh 20g, gừng khô sao cháy đen 12g; sắc với nước, khi uống có thể thêm mật ong hoặc đường. Rễ cỏ tranh 30g, bông mã đề 20g, lá huyết dụ 12g; sắc uống.
- Viêm cầu thận cấp: rễ cỏ tranh khô 250g, rửa sạch xắt nhỏ, cho vào nồi đổ ngập nước, sắc kỹ chia 2 - 3 lần uống trong ngày, uống liên tục 1 - 2 tuần.
Mã đề 10g, kim ngân hoa 10g, rễ cỏ tranh 10g, cam thảo nam 10g, đậu đen 10g, kinh giới 10g, cỏ mần trầu 10g; đổ 3 chén nước sắc còn 200 - 300 ml, chia uống trong ngày.
Rễ cỏ tranh tươi 30g, vỏ trái dưa hấu 30g, râu bắp 9g, đậu đỏ 12g; sắc uống.
- Chảy máu cam: hoa cỏ tranh 40g, mũi heo 1 cái; cho vào nồi, đổ nước vào sắc khoảng 1 giờ; chia 3 lần uống sau các bữa ăn trong ngày.
- Nấc, ợ hơi nóng bên trong: rễ cỏ tranh 12g, củ sắn dây 12g; sắc uống.
- Phổi nóng, hen cò cử: rễ cỏ tranh tươi 50g, sắc với nước, uống lúc còn nóng sau bữa ăn.
