Các nhà nghiên cứu đã nhìn ra khả năng giải quyết một câu hỏi vốn tồn tại lâu nay về sự tiến hóa của các thiên hà, sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để đẩy nhanh quá trình nghiên cứu của họ.
Kể từ khi phát minh ra Chuỗi Hubble, một hệ thống phân loại hình dạng thiên hà, vào năm 1926, các nhà thiên văn học đã liên tục nâng cao hiểu biết của loài người về sự tiến hóa và hình thái của thiên hà.
Đến những năm 1970, các nhà nghiên cứu đã xác nhận rằng các thiên hà đơn độc có xu hướng tạo hình xoắn ốc và những thiên hà được tìm thấy trong các cụm thiên hà là hình elip và dạng thấu kính.
Được công bố trên tạp chí hàng tháng của Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia, nghiên cứu mới do các nhà thiên văn học tại Trung tâm Nghiên cứu Thiên văn Vô tuyến Quốc tế (ICRAR) dẫn đầu có thể đã phát hiện ra lý do của những khác biệt về hình dạng này.
Tác giả chính, Tiến sĩ Joel Pfeffer từ ICRAR của Đại học Tây Úc, cho biết nghiên cứu giải thích 'mối quan hệ mật độ hình thái' của các nhóm thiên hà và thiên hà đơn lẻ.
Tiến sĩ Pfeffer cho biết: “Chúng tôi đã phát hiện ra rằng có một số điều khác biệt đang diễn ra khi nhiều thiên hà tập hợp lại với nhau. Các nhánh xoắn ốc trên các thiên hà rất mỏng manh và khi tiến tới mật độ cao hơn trong các cụm thiên hà, các thiên hà xoắn ốc bắt đầu mất khí. Việc mất khí này khiến chúng 'rơi' các nhánh xoắn ốc, biến thành hình dạng thấu kính”.
“Một nguyên nhân khác là sự hợp nhất của các thiên hà, có thể thấy hai hoặc nhiều thiên hà xoắn ốc va chạm với nhau để tạo thành một thiên hà hình elip lớn”, ông cho biết thêm.
Nghiên cứu đã sử dụng các mô phỏng EAGLE mạnh mẽ để phân tích chi tiết một nhóm thiên hà, sử dụng thuật toán AI để phân loại các thiên hà theo hình dạng của chúng.
Thuật toán dựa trên mạng thần kinh được đào tạo bởi ICRAR nghiên cứu sinh phó tiến sĩ Mitchell Cavanagh và có thể phân loại gần 20.000 thiên hà mỗi phút.
Các mô phỏng rất khớp với những gì đã quan sát được trong vũ trụ, giúp các nhà nghiên cứu tự tin sử dụng kết quả mô phỏng để giải thích các quan sát về các cụm thiên hà.
Nghiên cứu cũng đã xác định được một số thiên hà dạng thấu kính bên ngoài các khu vực có mật độ cao nơi chúng được mong đợi. Mô hình cho thấy chúng được tạo ra bằng cách hợp nhất hai thiên hà.
