Có một sự thật hiển nhiên rằng, để tạo ra lợi nhuận lâu dài thì phải đầu tư vào một công ty tốt và nắm giữ cổ phiếu của công ty đó trong một thời gian hợp lí. Tuy nhiên, 2022 là năm ngoại lệ với nỗi sợ COVID-19, lạm phát tràn lan, thị trường sụt giảm và ám ảnh suy thoái kinh tế.
Sắp đặt “sân khấu”
Thảo luận về những “cơn gió ngược” của nền kinh tế, nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett từng viết: "Thế giới tài chính là một mớ hỗn độn. Hơn nữa, các vấn đề của nó đã rò rỉ vào nền kinh tế chung. Sự rò rỉ này hiện đang trở thành một cái vòi. Về ngắn hạn, tỉ lệ thất nghiệp sẽ tăng lên, hoạt động kinh doanh sẽ chững lại và các tin tức đáng sợ sẽ tiếp tục xuất hiện".
Những điều trên được nhà đầu tư sinh năm 1930 viết vào thời điểm Đại suy thoái vào tháng 10.2008. Những gì ông từng mô tả vào khoảng 15 năm trước đang đúng với tình hình hiện tại.
Tất nhiên, Buffett không đời nào biết rằng thị trường sẽ chạm đáy chỉ vài tháng sau đó, rồi nhường chỗ cho thị trường giá lên dài nhất trong lịch sử, kéo dài gần 11 năm.
Quá trình diễn ra nhiều năm cho thấy những gì Buffett mô tả càng phù hợp hơn, vì đơn giản chẳng ai biết cuộc suy thoái hiện tại đến khi nào mới kết thúc.
Buffett tiếp tục: “Tôi xin nói rõ một điểm: Tôi không thể dự đoán các biến động ngắn hạn của thị trường chứng khoán. Tôi không biết liệu cổ phiếu sẽ cao hơn hay thấp hơn sau một tháng hay một năm kể từ bây giờ. Tuy nhiên, điều có thể xảy ra là thị trường sẽ tăng cao hơn, có lẽ về cơ bản là như vậy, rất lâu trước khi tâm lí hoặc nền kinh tế phục hồi”.
Nói cách khác, Buffett đang chỉ ra rằng thị trường chứng khoán có thể sẽ bắt đầu phục hồi tích cực trước khi thời kì suy thoái kết thúc, và lịch sử cho thấy rằng ông đã đúng. Thị trường - được đại diện bởi chỉ số S&P 500 – đã chạm đáy vào ngày 9.3.2009, mặc dù cuộc Đại suy thoái mãi đến tháng 6 mới chính thức kết thúc.
Tại sao bây giờ là thời gian để mua?
Nhiều nhà đầu tư đã quen thuộc với câu nói nổi tiếng này của Buffett: “Hãy sợ hãi khi những người khác tham lam và hãy tham lam khi những người khác sợ hãi”.
Có vẻ như năm 2022, đã có hết tin xấu này đến tin xấu khác. Theo Buffett, một lần nữa từ quan điểm của ông vào năm 2008, đó là một điều tốt: "Tóm lại, tin xấu là người bạn tốt nhất của nhà đầu tư. Nó cho phép bạn mua một phần tương lai của nước Mỹ với mức giá giảm rõ rệt”. Điều này cho thấy rằng khoảng thời gian liên tục có tin xấu - như các nhà đầu tư đã trải qua trong 12 tháng qua - thực sự là thời điểm tốt nhất để mua cổ phiếu.
Buffett viết trên tờ New York Times năm 2008 một cách rõ ràng hơn: "Ngày nay những người nắm giữ các khoản tiền mặt cảm thấy tương đối thoải mái. Họ không nên như vậy. Cổ phiếu gần như chắc chắn sẽ vượt trội so với tiền mặt trong thập kỉ tới, có thể ở một mức độ đáng kể nào đó. Trong khi chờ đợi tin tốt, họ lại phớt lờ lời khuyên của Wayne Gretzky: ‘Tôi trượt đến nơi quả bóng sẽ đến, chứ không phải đến nơi nó đã xuất hiện’”.
Đơn giản không có nghĩa là dễ dàng
Một nhà đầu tư thành công phải đi cùng một triển vọng dài hạn. Lưu ý rằng, Buffett cho biết cổ phiếu sẽ vượt trội so với tiền mặt "trong thập kỉ tới", có nghĩa là thị trường không thể xuống thấp hơn chỉ trong vài tuần hoặc vài tháng.
So với tình hình hiện tại, mọi thứ dường như đều ăn khớp. Thị trường có thể giảm trong ngắn hạn. Hơn nữa, không phải ai cũng có thể đầu tư số tiền mà họ vất vả kiếm được, đặc biệt là những người không có quỹ khẩn cấp hoặc những người đang gặp khó khăn trong việc chi trả cho những thứ thiết yếu như thực phẩm và khí đốt.
Cũng có thể hiểu rằng, tâm lí thị trường có thể thay đổi và lịch sử cho thấy điều này sẽ xảy ra rất lâu trước khi thời kì suy thoái kết thúc. Hơn nữa, nhiều cổ phiếu đã có giá rẻ hơn so với trước đây. Đó là lí do tại sao ngay bây giờ là thời điểm tốt nhất để đầu tư vào thị trường chứng khoán.
