Những căn trọ ẩm thấp, tạm bợ
Nhà ở là một trong những vấn đề quan tâm, bức xúc của nhiều công nhân lao động, trong đó có chị Lê Thị Hiệp (SN 1988, quê Bắc Giang) - công nhân Công ty TNHH SWCC SHOWA Việt Nam.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, chị Hiệp cho biết chị có 16 năm làm công nhân tại Khu công nghiệp Thăng Long (Đông Anh, Hà Nội). Dù vậy, chị cũng chưa thể sở hữu một căn nhà ở cho cả gia đình. Chị mong mỏi được hỗ trợ vay tiền với lãi suất thấp trong thời gian dài để mua nhà.
Chị Đào Thị Loan (Công ty TNHH Công nghiệp Hài Mỹ, tỉnh Bình Dương) cũng nêu ý kiến tương tự tại Diễn đàn Người lao động năm 2023 được tổ chức vào chiều 28.7.
Theo chị Loan, công nhân từ miền Bắc, miền Trung và cả miền Tây lên Bình Dương và các tỉnh, thành phố làm việc, hầu hết phải thuê nhà trọ. Nhà thuê thường diện tích chật hẹp, ẩm thấp, tạm bợ, khó khăn trong sinh hoạt.
"Gần đây, tôi rất mừng khi được biết Chính phủ có đề án xây 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân và người người có thu nhập thấp. Nhất là gần đây trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận, đã cho phép Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân. Đây là một tin vui đối với công nhân, nhưng tôi vẫn lo lắng khi báo chí nói các doanh nghiệp chưa mặn mà với nhà ở xã hội" - chị Loan nói.
Cũng về vấn đề nhà ở, ông Nguyễn Minh Sơn - Chủ tịch CĐCS Công ty TNHH SWCC SHOWA Việt Nam (LĐLĐ TP Hà Nội) cho biết: Qua nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của công nhân lao động, công nhân vui mừng, trông đợi vào gói hỗ trợ lãi suất tín dụng 120 nghìn tỉ, áp dụng cho cả chủ đầu tư dự án và người mua, thuê nhà ở xã hội do Chính phủ vừa ban hành trong Đề án một triệu căn hộ.
Tuy nhiên, mức lãi suất 8,2%/năm vẫn là rất cao, quá sức chịu đựng của người có thu nhập thấp; thời gian ưu đãi của gói tín dụng đối với người mua nhà chỉ trong 5 năm là quá ngắn, gây tâm lý bất an cho công nhân, người lao động khi vay. Thực tế gần như công nhân lao động chưa tiếp cận được nguồn vốn này.
"Đề nghị Quốc hội giám sát và yêu cầu Chính phủ có giải pháp về vấn đề này để giúp người lao động tiếp cận được nguồn vốn” – ông Sơn nêu ý kiến.
Đã có hai gói hỗ trợ mua nhà ở xã hội
Liên quan việc triển khai đến gói 120 nghìn tỉ đồng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết: Theo chương trình Nghị quyết 33 của Chính phủ có chương trình thực hiện đề án thực hiện đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ cho người lao động có thu nhập thấp, công nhân lao động. Để triển khai đề án này có nhiều giải pháp liên quan đến thể chế, tổ chức thực hiện.
Theo đó, đã giao từng nhiệm vụ cụ thể cho các địa phương, đồng thời các chính sách liên quan đến khuyến khích hỗ trợ nhà đầu tư nhà ở xã hội cho công nhân.
Giai đoạn 2021-2030, làm sao đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ công nhân, lao động. Để triển khai thực hiện được, Ngân hàng Nhà nước đã tích cực triển khai hỗ trợ gói 120.000 tỉ để hỗ trợ cho các chủ đầu tư hỗ trợ cho đối tượng có thể mua được nhà ở xã hội, công nhân trong khu công nghiệp với lãi suất ưu đãi từ 1,5-2%. Thời gian vay với chủ đầu tư là 3 năm, đối với người mua nhà là 5 năm. Việc hỗ trợ này chắc chắn rằng giúp cho chủ đầu tư có vốn đầu tư nhiều hơn cho người lao động.
Thời gian vừa qua, Ngân hàng Nhà nước tích cực ban hành các văn bản hướng dẫn, Bộ Xây dựng cũng đã ban hành các văn bản hướng dẫn. Các ngân hàng thương mại cũng đã tích cực triển khai. Trong quá trình triển khai, chúng ta đã gặp khó trong nguồn cung. Một số thủ tục còn nhiều vướng mắc.
Thủ tướng Chính phủ cũng đã có nhiều chỉ đạo nhất là Ngân hàng Nhà nước có các hướng dẫn cụ thể, các ngân hàng thương mại cũng tích cực triển khai gói này. Ngoài gói hỗ trợ 120.000 tỉ đồng này, Quốc hội ban hành Nghị quyết 43, Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết 11.
"Theo đó, chúng ta cũng đã gói 30.000 tỉ đồng để hỗ trợ cho chủ đầu tư có các dự án nhà ở xã hội. Gói 15.000 tỉ đồng hỗ trợ cho người lao động mua nhà với lãi suất 4,8%. Hai gói hỗ trợ này có thể giúp người lao động tiếp cận, vay để mua nhà ở xã hội" - Thứ trưởng nhấn mạnh.
Hoàn thiện chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở
Cũng tại diễn đàn này, ông Hoàng Thanh Tùng - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã trả lời các vấn đề liên quan đến chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân.
Vấn đề chăm lo đảm bảo chính sách an sinh xã hội cũng như quyền lợi hợp pháp, chính đáng của công nhân, lao động luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm và đã thể chế hoá trong luật.
Một trong những nội dung quan trọng được quy định trong dự thảo Luật Nhà ở đang trình Quốc hội đó là những ưu đãi, hỗ trợ đầu tư để đẩy mạnh nhà ở xã hội và lưu trú cho công nhân.
Theo ông Tùng, dự thảo luật đã đề ra nhiều chính sách hỗ trợ. Đối với nhà lưu trú cho công nhân, đây được cọi là thiết chế quan trọng của khu công nghiệp.
"Hiện Ủy ban Pháp luật Quốc hội đang phối hợp với Bộ Xây dựng tiếp thu các ý kiến đại biểu quốc hội, Tổng LĐLĐVN, các doanh nghiệp… để hoàn thiện cơ chế, chính sách, sau đó sẽ trình Quốc hội hội thông qua luật này ở kỳ họp thứ 6" - ông Tùng thông tin.
