Ông là người con của giai cấp công nhân VN, 1 chiến sĩ cộng sản hoạt động không biết mệt mỏi trong phong trào công nhân và công đoàn VN trong thời kỳ thành lập Đảng Cộng sản VN. Chính ông đã sáng lập ra Tổng Công hội đỏ Bắc Kỳ vào ngày 28.7.1929 mà Bộ Chính trị đã quyết định lấy ngày đó làm ngày thành lập tổ chức công đoàn.
Một phẩm chất cao quý của một người xuất thân từ công nhân
Qua quá trình nghiên cứu, ông đánh giá như thế nào về vai trò của lãnh tụ Nguyễn Đức Cảnh đối với phong trào công nhân Việt Nam?
- Hồi đầu thế kỷ XX, tại VN, phong trào công nhân và phong trào yêu nước nổi lên như những đợt sóng cồn, sôi nổi khắp Bắc, Trung, Nam. Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Chủ nghĩa Mác - Lênin kết hợp với phong trào công nhân và phong trào yêu nước đã dẫn tới việc thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương vào đầu năm 1930”. Người nhận định: “Chỉ có giai cấp công nhân là dũng cảm nhất, luôn luôn gan góc đương đầu với bọn đế quốc thực dân. Với lý luận cách mạng tiên phong và kinh nghiệm của phong trào vô sản quốc tế, giai cấp công nhân đã tỏ ra là người lãnh đạo xứng đáng nhất và tin cậy nhất của nhân dân VN”.
Ở đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, tinh thần giai cấp và tinh thần dân tộc, chủ nghĩa yêu nước kết hợp với chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân hòa quyện với nhau làm một. Ở Nguyễn Đức Cảnh thể hiện 1 phẩm chất cao quý của 1 người xuất thân từ thành phần công nhân, mang bầu nhiệt huyệt cách mạng ra hoạt động vì lợi ích của giai cấp công nhân và của dân tộc VN.
Ở đồng chí Nguyễn Đức Cảnh thể hiện 1 khả năng tổng kết về phong trào công nhân kết hợp với phong trào yêu nước VN. Lịch sử ghi nhận những cống hiến nổi bật về hoạt động của ông trong phong trào công nhân và phong trào yêu nước VN thời kỳ dựng Đảng. Ở đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, tinh thần cách mạng tiến công rất quyết liệt. Ông dám xông vào đánh trực diện, đánh vỗ mặt kẻ thù, làm cho kẻ thù xâm lược cũng phải nể sợ và khâm phục.
Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh hoạt động cách mạng rất sớm. Vào 1 ngày của tháng 9.1928, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh dự cuộc họp của Kỳ bộ Hội VN Cách mạng Thanh niên Bắc Kỳ. Tại cuộc họp này, ông báo cáo về toàn bộ phong trào cách mạng của công nhân các tỉnh Bắc Kỳ, trong đó có Hải Phòng. Ông đã lăn lộn với phong trào “Vô sản hóa”, qua đó mà tổ chức, giác ngộ công nhân các nhà máy, hầm mỏ, công trường, trở thành 1 lực lượng cách mạng hùng hậu.
Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh quyết định xuất bản báo Lao Động và tạp chí Công hội đỏ. Báo Lao Động là Cơ quan tuyên truyền đầu tiên và tạp chí Công hội đỏ là Cơ quan lý luận cách mạng đầu tiên của giai cấp công nhân và công đoàn VN. Sự ra đời của báo và tạp chí đã góp phần quan trọng vạch phương hướng và thúc đẩy, động viên công nhân đấu tranh.
Giai cấp công nhân và công đoàn VN phải làm gì?
Ông có ấn tượng đặc biệt gì đối với lãnh tụ Nguyễn Đức Cảnh và có giải pháp gì để phát huy tinh thần Nguyễn Đức Cảnh vào trong tình hình mới?
- Tôi rất khâm phục tinh thần cách mạng tiến công của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh. Cảm nhận đó đã thôi thúc tôi viết được 2 cuốn sách và hàng chục bài nghiên cứu, chuyên đề về đồng chí Nguyễn Đức Cảnh. Ông là một con người hiên ngang bất khuất trước họng súng của kẻ xâm lược. Ông bị thực dân Pháp chém đầu vào lúc sáng tinh mơ ngày 31.7.1932 tại Nhà lao Hải Phòng. Năm ấy, ông mới 24 tuổi đời, cái tuổi đang căng tràn sức sống. Trước khi chết, ông hô vang: “Đả đảo đế quốc Pháp và phong kiến!”, “Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm!”
Một con người như đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đáng để cho giai cấp công nhân chúng ta học tập và làm theo. Vấn đề đặt ra cho chúng ta là phải biết phát huy giá trị tinh thần cách mạng của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh trong hoạt động của giai cấp công nhân và công đoàn VN trong công cuộc đổi mới đất nước. Muốn phát huy được tinh thần đó, giai cấp công nhân và công đoàn VN phải làm gì? Đó là 1 câu hỏi mà lời giải đáp không phải dễ.
Qua nghiên cứu, tôi thấy, trong khi đất nước đang tiến vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, giai cấp công nhân và công đoàn VN cần phải nâng cao trình độ chuyên môn và hoạt động chuyên môn. So với trước đây, ngày nay, giai cấp công nhân VN và hoạt động của công đoàn VN đã trưởng thành và phát triển lên 1 tầm cao mới, sống động hơn nhiều. Hầu hết, công nhân được tiếp cận với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, cho nên năng động, sáng tạo, nắm bắt và thích ứng nhanh với công nghệ hiện đại.
Có thể nói, đội ngũ công nhân VN hiện nay là rất trẻ trung. Công nhân từ 18 đến 30 tuổi chiếm 36,4%. Công nhân làm việc trong các doanh nghiệp nước ngoài ở lứa tuổi dưới 25 chiếm 43,4%. Độ tuổi bình quân của công nhân nước ta là 25, rất trẻ. Vì vậy, vấn đề đặt ra cho các tổ chức công đoàn phải biết thế mạnh của đội ngũ công nhân trẻ để đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao tay nghề cho phù hợp và có ý chí vươn lên mạnh mẽ.
Trình độ học vấn của công nhân VN cũng đang có chiều hướng nâng cao. Hiện có tới khoảng 70% công nhân VN có học vấn tốt nghiệp trung học phổ thông; có tới 50% công nhân điều khiển máy có trình độ đại học chuyên ngành. Chỉ tính đến năm 2010, số lao động có trình độ đại học trở lên là 5,7% và cao đẳng là 1,7%; lao động có trình độ trung cấp chiếm 14,6%. Đó là con số rất đáng khích lệ.
Công đoàn và giai cấp công nhân VN còn rất nhiều việc phải làm, nhất là phải không ngừng nâng cao trình độ của chính hoạt động công đoàn và của công nhân lên để đáp ứng với trình độ ngày càng phát triển cao của đất nước. Hiện nay, tuy trình độ nghề nghiệp của công nhân có được nâng lên so với trước, nhưng nhìn chung, chưa đáp ứng được nhu cầu đặt ra; so với các nước, trình độ học vấn của công nhân VN còn thấp. Tình trạng hiện nay là thiếu công nhân lành nghề, công nhân có trình độ kỹ thuật cao. Tại nhiều nước, sau khi học sinh học xong lớp 9, nhà trường kêu gọi học sinh nếu không có khả năng học tiếp, thì chuyển sang học nghề ngay tại xưởng trường. Xưởng trường của các nước ở ngay cạnh trường phổ thông. Ở VN chưa thấy áp dụng mô hình này, cho nên dẫn đến tình trạng đại học thì nhiều mà thợ bậc cao thì ít. Hiện nay, chúng ta mới chỉ có 75,85% công nhân đang làm công việc phù hợp với ngành nghề đào tạo. Điều này làm ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm.
Việc làm cho người lao động cũng đang được đặt ra một cách gay gắt. Tình trạng hiện nay là công việc của đất nước thì nhiều, nhưng lại còn nhiều người không có việc làm. Do sức cạnh tranh thấp, cho nên tỉ lệ người thất nghiệp còn ở mức cao, 2,28%, theo con số của Tổng cục Thống kê.
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, giải pháp đầu tư phát triển sản xuất, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, giải quyết việc làm cho người lao động, nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu đặt ra đối với người lao động cần có việc làm. Vì vậy, vấn đề đặt ra hiện nay là phải tập trung giải quyết việc làm cho người lao động.
Đời sống của công nhân hiện nay còn rất nhiều thiếu thốn, đồng lương rẻ mạt, không đủ để chi tiêu hằng ngày. Có 1 chị quét rác nói rằng, chị ấy suốt ngày làm công việc hôi thối do rác rưởi gây nên, nhưng mỗi tháng cũng chỉ nhận được có 4 triệu đồng tiền lương. Đồng lương thấp, phụ cấp lại không có, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và chất lượng sản phẩm của người công nhân.
Có 1 vấn đề đặt ra là, trong tương lai, mối quan hệ giữa công đoàn và công nhân ra sao? Công đoàn có tác động gì đối với công nhân và công nhân có tác động trở lại gì đối với công đoàn? Để giải quyết vấn đề này, trước hết, chúng ta cần nhận rõ công đoàn là 1 tổ chức vật chất và tinh thần của giai cấp công nhân. Hoạt động của công đoàn không chỉ là hoạt động tinh thần, mà còn là hoạt động vật chất đối với công nhân. Ai đó hiểu công đoàn chỉ là hoạt động tinh thần đối với công nhân là chưa đầy đủ.
Trong tương lai, giai cấp công nhân VN sẽ phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng khi những công trình công nghiệp mới đang mở ra. Các tổ chức công nhân như các công đoàn xuất hiện và phát triển nhanh, ảnh hưởng của hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa sẽ tăng lên. Vai trò của giai cấp công nhân VN hiện đại trong quá trình lịch sử, vị trí chủ đạo công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, là lực lượng chủ yếu của cách mạng VN.
Nghĩ về nhà lãnh đạo đầu tiên của giai cấp công nhân và công đoàn VN, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, chúng ta hãy tỏ ra xứng đáng với đồng chí, học tập tinh thần cách mạng tiến công của đồng chí, tiến lên xây dựng sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa ở VN trong tương lai. Giai cấp công nhân VN với truyền thống cách mạng và khí thế xung thiên của mình, nhất định sẽ đạt được nhiều thành tựu hơn nữa trong nền công nghiệp 4.0, cụ thể là trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và trong sự nghiệp đổi mới ở VN.
- Xin cảm ơn ông!
Báo Lao Động dâng hương tưởng niệm lãnh tụ Nguyễn Đức Cảnh
Sáng 30.1, nhân kỷ niệm mừng 88 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3.2.1930 - 3.2.2018), 110 năm ngày sinh của lãnh tụ Nguyễn Đức Cảnh (2.2.1908-2.2.2018), kỷ niệm 89 năm ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28.7.1929-28.7-2018), kỷ niệm 89 năm ngày Báo Lao Động xuất bản số báo đầu tiên (14.8.1929-14.8.2018), đoàn cán bộ Báo Lao Động do đồng chí Nguyễn Ngọc Hiển, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐVN, Bí thư Đảng ủy, Tổng Biên tập Báo Lao Động dẫn đầu đã đến dâng hương tưởng niệm lãnh tụ Nguyễn Đức Cảnh tại khu tưởng niệm ở thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình (ảnh).
Đoàn cán bộ Báo Lao Động đã thành kính dâng hương tưởng niệm đồng chí Nguyễn Đức Cảnh - vị lãnh tụ xuất sắc của phong trào công nhân và liệt sĩ Hồ Ngọc Lân - người đảng viên trung kiên của Đảng Cộng sản Việt Nam, cùng ôn lại những tháng ngày gian khó nhưng cũng đầy vẻ vang, anh dũng trong quãng đời hoạt động cách mạng của hai đồng chí.
Trước đó, đoàn đã dâng hương tưởng niệm tại tượng đài lãnh tụ Nguyễn Đức Cảnh ở TP.Thái Bình.
Để tưởng nhờ công ơn to lớn của vị lãnh tụ, góp phần giáo dục chính trị tư tưởng, truyền thống, lòng tự hào dân tộc, đạo lý uống nước nhớ nguồn cho cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ, chiều 2.2.2018, Tổng LĐLĐVN sẽ phối hợp với Thành ủy Hải Phòng và Tạp chí Cộng sản tổ chức tọa đàm khoa học Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Đức Cảnh. Ngày 3.2, Thành ủy Hải Phòng sẽ chủ trì lễ khởi công tôn tạo Khu lưu niệm đồng chí Nguyễn Đức Cảnh.
Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh nguyên là sáng lập viên Đảng Cộng sản VN, nguyên Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ, nguyên Chủ tịch Tổng Công hội đỏ Bắc Kỳ (tổ chức tiền thân của Công đoàn Việt Nam ngày nay), nguyên Bí thư đầu tiên của Đảng bộ TP.Hải Phòng và nguyên Tổng Biên tập đầu tiên của Báo Lao Động - cơ quan ngôn luận của tổ chức Công đoàn.
