Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa khẳng định: “Đánh giá công nghệ y tế và đánh giá tác động ngân sách trong lĩnh vực thuốc, vật tư y tế, dịch vụ y tế (VTYT, DVKT) có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin để xây dựng chính sách BHYT trong việc xác định danh mục, cơ chế thanh toán phù hợp và hiệu quả. Bước đầu đã được ứng dụng trong xây dựng danh mục thuốc BHYT theo Thông tư số 30/2018/TT-BYT; ứng dụng trong đàm phán giá thuốc trong năm 2021-2022”.
Theo ông Nguyễn Đức Hòa, hiện nay, quyền lợi KCB của người bệnh BHYT ngày càng được mở rộng với nhiều loại thuốc mới, DVKT mới và VTYT chất lượng, đem lại nhiều cơ hội trong khám, điều trị của người bệnh BHYT.
Bên cạnh đó, với sự phát triển của Công nghệ y tế, các trang thiết bị, thuốc, VTYT ngày càng được nghiên cứu, phát minh và cải tiến với chất lượng cao nhưng giá thành chi phí cũng rất cao. Tạo thách thức không nhỏ cho quỹ BHYT trong việc đảm bảo khả năng chi trả, trong khi nguồn lực chi cho y tế luôn có giới hạn, nguồn quỹ BHYT có giới hạn.
Đồng quan điểm, Phó Giám đốc Điều hành Khu vực ASEAN Hội đồng USABC Vũ Tú Thành nhấn mạnh: Y tế hiện là một trong 3 nội dung ưu tiên chính sách mà USABC đang hỗ trợ Chính phủ Việt Nam, và cũng là lĩnh vực mà Việt Nam có nhu cầu cấp bách đổi mới, có các cách tiếp cận mới, tạo ra đột phá...
“Rất mừng là một trong các đối tác của chúng tôi là BHXH Việt Nam thời gian qua đã luôn đi theo hướng này, có những cải cách cởi mở với tinh thần cầu thị cao, sẵn sàng học tập kinh nghiệm quốc tế và khu vực...”, ông Vũ Tú Thành đánh giá.
Chia sẻ về thực trạng chi trả thuốc, VTYT theo chế độ BHYT, Phó Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) Nguyễn Thị Hồng Vân cho biết: Từ năm 2016, quỹ BHYT bắt đầu xuất hiện dấu hiệu “âm” cục bộ trong năm, khi số chi KCB BHYT cao hơn hơn số thu. Trong 2 năm 2020- 2021, số thu BHYT cao hơn số chi, nhưng lại được đặt trong bối cảnh ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 khiến người dân chỉ đến cơ sở y tế khi thật sự cần thiết. Tuy nhiên, sang năm 2022 khi dịch COVID-19 cơ bản được khống chế, Việt Nam đang đối diện với tình trạng chi phí KCB BHYT trở lại quỹ đạo trước đây...
Chia sẻ về thực tiễn ứng dụng HTA tại Việt Nam, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế) Nguyễn Khánh Phương đánh giá: Ứng dụng HTA trong xây dựng chính sách y tế tại Việt Nam đã cho thấy nhiều chuyển biến khả quan. Đáng chú ý nhất là việc nâng cao nhận thức và nhu cầu sử dụng bằng chứng HTA, cũng như kết nối với hoạt động xây dựng chính sách.
Ứng dụng bằng chứng HTA được sử dụng khi Bộ Y tế ban hành Quyết định 5315/QĐ-BYT (2018) về nguyên tắc, tiêu chí bổ sung thuốc mới vào danh mục thuốc BHYT. Quyết định này yêu cầu bằng chứng về tác động ngân sách là một tiêu chí chung, bắt buộc đối với thuốc mới; yêu cầu bằng chứng về chi phí hiệu quả, hiệu quả lâm sàng, chi phí điều trị.
Kết quả nghiên cứu HTA cũng bước đầu được sử dụng trong xây dựng và điều chỉnh chính sách chi trả BHYT, đàm phán giá thuốc như xây dựng chính sách chi trả BHYT, Trong Thông tư 30/2018 ban hành Danh mục thuốc được BHYT thanh toán, Bộ Y tế yêu cầu thành lập tiểu ban chuyên môn về kinh tế dược.
Bên cạnh đó, các hoạt động HTA cũng đã mở rộng sự tham gia của các bên, không chỉ có sự tham gia của Bộ Y tế, BHXH Việt Nam, các chuyên gia lâm sàng, mà còn thu hút các cơ sở y tế, chuyên gia quốc tế, các công ty đa quốc gia và các đơn vị nghiên cứu. Việt Nam cũng đã thành lập mạng lưới HTA; đẩy mạnh các hoạt động hợp tác, tham vấn và kết nối; nâng cao năng lực thực hiện HTA và bước đầu thiết lập cơ sở hạ tầng cho HTA.
Theo TS.Nguyễn Khánh Phương, nhu cầu thực tiễn đối với HTA trong xây dựng chính sách hướng tới đáp ứng các mục tiêu chính: Nâng cao chất lượng y tế; mua sắm thuốc/thiết bị y tế; điều chỉnh phạm vi danh mục thuốc và DVYT; và lập kế hoạch, triển khai dịch vụ/chương trình mới. Các mục tiêu này cần được thực hiện thông qua các thông tin thực tế về sử dụng phù hợp thuốc/can thiệp y khoa; điều chỉnh độ bao phủ dựa trên bằng chứng; so sánh hiệu quả các phương án can thiệp...
