Thu nhập… không bằng công nhân
Sau khi học 6 năm tại Trường Đại học Y dược Hải Phòng, năm 2006, anh N.N.H trở về quê Thái Bình, xin việc tại một bệnh viện đa khoa huyện. Nhớ lại thời điểm trên, anh H cho hay, anh phải trải qua 6 tháng làm việc không lương, được bệnh viện “hỗ trợ” 50.000 đồng/tháng. Sau đó, thử việc trong thời gian 9 tháng, nhận mức lương 85%. Tháng 7.2007, anh được vào biên chế chính thức, hưởng bậc lương 2,34 (tương đương 740.000 đồng; cộng với khoản phụ cấp nghề nghiệp, tiền trực (50.000 đồng/ngày đêm), tổng thu nhập khoảng 2 triệu đồng/tháng.
“Học vất vả 6 năm, ra trường nhận mức lương không thể đảm bảo cho cuộc sống của mình. Mới ra trường, tôi cũng chưa thể đi làm thêm để có thêm thu nhập” - anh H cho hay.
Theo anh H, do lương thấp nên thời điểm trên, bệnh viện không thu hút được bác sĩ; không chỉ vậy, nhiều bác sĩ còn bỏ việc để vào các cơ sở y tế tư nhân. Anh H làm ở khoa Nhi, chỉ có hai bác sĩ là trưởng khoa và anh, nên khi anh xin đi học để nâng cao nghề nghiệp thì không được duyệt.
Năm 2012, sau 6 năm làm việc, tổng thu nhập của anh H được khoảng 3 triệu đồng/tháng. “Thời điểm đó, tôi mới lấy vợ nên áp lực về tiền bạc cũng tăng lên nhiều so với khi còn độc thân. Cũng may là vợ chồng tôi còn ở cùng với bố mẹ nên không tốn tiền thuê nhà, nếu không chắc chắn sẽ không thể sống nổi với đồng lương trên” - anh H chia sẻ.
Do lương thấp lại không có cơ hội phát triển (không được đi học), nên anh H quyết định rời bỏ công việc, vào Bà Rịa - Vũng Tàu làm việc. “Theo tôi, hiện nay thu nhập của bác sĩ mới ra trường phải được khoảng 10 triệu đồng/tháng thì mới đủ sức giữ chân bác sĩ công lập. Mức thu nhập của công nhân đã được khoảng 7 triệu đồng/tháng rồi, bác sĩ phải học 6 năm, rất vất vả, tốn kém mà lương lại quá thấp” - anh H chia sẻ.
Đề nghị áp dụng lương khởi điểm của bác sĩ tương đương bậc 2
Ngày 26.5.2022, Công đoàn Y tế Việt Nam tổ chức hội nghị về chế độ, chính sách cho cán bộ y tế. Hội nghị đã nhận được nhiều ý kiến trao đổi, đóng góp, thảo luận và thống nhất kiến nghị với Bộ Y tế, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, lãnh đạo đơn vị và với đoàn viên. Riêng kiến nghị đối với Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, hội nghị thống nhất 5 nội dung.
Trong đó, về chính sách lương khởi điểm của bác sĩ ngành y tế, theo Công đoàn Y tế Việt Nam, ngành y là một ngành đặc biệt theo Nghị quyết 46/NQ-BCT của Bộ Chính trị, nhân lực y tế phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn và y đức, có cơ chế đào tạo đặc thù. Riêng đối với bác sĩ, thời gian đào tạo kéo dài 6 năm so với các ngành khác thời gian đào tạo chỉ là 4 năm. Tuy nhiên, bác sĩ phải mất 18 tháng thực hành mới được hưởng lương bậc 1. Các ngành khác, chế độ tiền lương chi trả sau 4 năm đại học mức lương khởi điểm là 2,34. Đây là một bất cập, đề nghị chế độ chính sách tiền lương khởi điểm riêng với bác sĩ ngành y, được áp dụng mức khởi điểm tương đương bậc 2 là 2,67.
Ngoài ra, Công đoàn Y tế Việt Nam còn đề nghị các chính sách về phụ cấp ưu đãi nghề; chế độ thu hút đối với các ngành nghề đặc thù; chính sách giá viện phí; chính sách thâm niên nghề.
Còn theo Công đoàn Viện chiến lược và chính sách y tế, theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP ngày 14.12.2004 về chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang và một số Nghị định sửa đổi, bổ sung, ngành y tế thực hiện theo bảng lương 3: Bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ đối với cán bộ, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công.
Qua các nghiên cứu của Viện Chiến lược và Chính sách Y tế cho thấy: Hệ số lương trung bình của ngành là 3,02. Bất cập nổi bật nhất trong chế độ lương đối với ngành y tế là chế độ lương đối với các bác sĩ - những người đang có thời gian học tới 6 năm nhưng có chế độ lương tương đương với các cử nhân học 4-5 năm khác.
Công đoàn Viện chiến lược và chính sách y tế đề nghị, trong xây dựng chính sách về chế độ tiền lương và phụ cấp quanh lương đối với cán bộ ngành y, cần quan tâm hơn nữa đối với các chức danh nghề nghiệp hạng IV: trình độ trung cấp, cao đẳng; thu nhập thấp; ít cơ hội làm thêm. Bên cạnh đó, cần quan tâm tới chế độ ưu đãi đối với nhóm nhân lực trình độ cao tại y tế tuyến cơ sở, vùng khó khăn và các khu vực chuyên môn khó tuyển: lao, tâm thần…
