Đây là nội dung được PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị thông tin tại tọa đàm Giảm nguy cơ “lọt lưới an sinh”.
Ông Nguyễn Thành Lợi thông tin thêm, lao động khu chính thức lại chưa được hưởng các chính sách, chế độ an sinh xã hội cơ bản như: BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, giờ lao động và chế độ nghỉ ngơi, nghỉ phép, ốm đau, thai sản… Trong khi đó, lao động khu vực phi chính thức hiện đang giữ vị trí, vai trò quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập, giảm nghèo.
Ông Tạ Việt Anh - Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) cho biết, sau 15 năm thực hiện chính sách BHXH tự nguyện, số người tham gia BHXH tự nguyện đạt 1,45 triệu người, con số này còn khiêm tốn.
Lý do là lao động khu vực phi chính thức chủ yếu làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, điều kiện và thu nhập đảm bảo tham gia BHXH tự nguyện không nhiều. Hiện, những người tham gia BHXH tự nguyện mới có hai chế độ hưu trí và tử tuất.
Những rào cản về chính sách khiến người lao động đắn đo khi tham gia BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện. Điều này dẫn đến tình trạng “lọt lưới an sinh” ở phần không nhỏ người lao động. Điều đó đồng nghĩa với việc họ phải chịu rất nhiều thiệt thòi vì không được bảo vệ đầy đủ với hệ thống pháp luật về lao động.
Qua 7 năm thực hiện, Luật BHXH năm 2014 đạt nhiều kết quả nhưng cũng bộc lộ một số hạn chế như diện bao phủ còn thấp so với tiềm năng. Đến nay, số người tham gia BHXH mới đạt trên 38% lực lượng lao động trong độ tuổi, việc nâng tỷ lệ lên 60% vào năm 2030 là thách thức không nhỏ.
Tình trạng trốn đóng BHXH còn phổ biến, bình quân trên 10.000 tỉ đồng mỗi năm, ảnh hưởng quyền lợi người lao động... Do đó, cần thiết phải sửa đổi Luật BHXH năm 2014.
Tại tọa đàm, các đại biểu cho rằng, để phát triển tốt hơn nữa số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách về bảo hiểm xã hội. Cân nhắc việc thiết kế các gói bảo hiểm xã hội ngắn hạn với mức đóng, mức hưởng, phương thức giao dịch phù hợp với người lao động khu vực phi chính thức…
Tọa đàm Giảm nguy cơ “lọt lưới an sinh” được tổ chức trước thềm kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV dự kiến khai mạc ngày 20.5, các đại biểu Quốc hội sẽ thảo luận dự án Luật BHXH (sửa đổi), dự kiến có hiệu lực từ ngày 1.7.2025.
Khách mời tham dự buổi tọa đàm gồm có:
- PGS.TS Bùi Thị An, nhà khoa học, nguyên đại biểu Quốc hội - Ủy viên, Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội khóa XIII (Nhiệm kỳ 2011 – 2016);
- Ông Đỗ Ngọc Thọ - Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH, BHXH Việt Nam;
- TS Phạm Thị Thu Lan - Phó Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam;
- Bà Dương Thị Minh Châu - Trưởng phòng Truyền thông, BHXH Hà Nội;
- GS.TS Giang Thanh Long - Giảng viên cao cấp, Khoa Kinh tế học, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
