Báo cáo của Sở Xây dựng TPHCM mới đây về công tác quản lý đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại theo Nghị định 11/2013/NĐ-CP cho thấy, trên địa bàn TPHCM có 354 dự án nhà ở thương mại đã được chấp thuận đầu tư.
Qua kiểm tra tiến độ thực hiện các dự án, trong 354 dự án nói trên có 138 dự án đã hết thời gian thực hiện dự án theo quy định tại quyết định chấp thuận đầu tư. Trong đó, có 30 dự án đầu tư phát triển nhà ở thương mại đã được chấp thuận đầu tư đã ngưng thi công.
Đơn cử trong đó có một số dự án quy mô lớn như khu nhà ở D2 tại Khu Y tế kỹ thuật cao, quận Bình Tân do Công ty TNHH Hoa Lâm – Shangri-La 5 làm chủ đầu tư, 3 dự án tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP.Thủ Đức của Công ty CP Đầu tư địa ốc Đại Quang Minh; dự án Trung tâm thương mại, dịch vụ, căn hộ số 76 đường Tôn Thất Thuyết, quận 4 của Công ty TNHH đầu tư Sabeco HP; Khu phức hợp cao ốc văn phòng, thương mại, khách sạn và chung cư số 628-630 Võ Văn Kiệt, quận 5 của Công ty CP đầu tư bất động sản Sài Gòn Vina.
Qua tìm hiểu của phóng viên, ngoài ra còn có tình trạng nhiều dự án bất động sản đã huy động vốn của khách hàng rất nhiều nhưng lại chiếm dụng vốn mà không chịu triển khai xây dựng trong nhiều năm. Cụ thể, mới đây, nhiều cư dân dự án Aurora quận 8 tố chủ đầu tư là Công ty TNHH Bất Động Sản Bình Đông (Công ty Bình Đông) có hành vi chiếm dụng vốn của khách hàng. Dự án do Công ty Bình Đông (địa chỉ tại dự án) làm chủ đầu tư, Công ty Cổ phần DRH Holdings là đơn vị phát triển. Dự án được khởi động từ quý 1.2018, dự kiến bàn giao ban đầu là quý 4.2019. Trong quá trình xây dựng dự án Aurora, khách hàng thanh toán tiền trước hoặc đúng theo tiến độ xây dựng, rất nhiều trường hợp đã đóng hơn 50% giá trị hợp đồng. Tuy nhiên, Công ty Bình Đông liên tục ra thông báo xin dời thời gian bàn giao từ cuối quý I.2020 đến hiện tại, khách hàng cũng chưa được bàn giao căn hộ.
Một dự án nhà ở khác là dự án Centa Park, có vị trí đắc địa, nằm trong khu phức hợp 678 Âu Cơ (quận Tân Bình) với 4 mặt tiền. Dự án được chủ đầu tư là Công ty Seaprodex Saigon và Công ty cổ phần Thanh Niên hợp tác phát triển từ năm 2014 với quy mô công bố gồm 4 block 31 tầng, 1.300 căn hộ. Tuy nhiên, sau khi giới thiệu và động thổ để thử tải móng thì dự án không thể triển khai. Gần 10 năm sau khi xây dựng nhà mẫu, xây dựng tầng hầm rầm rộ…, đến nay nhà mẫu của dự án đã được tháo dỡ, máy móc thiết bị thi công được chuyển đi.
Để phát huy hiệu quả nguồn tài nguyên đất, ngoài các quy định về pháp luật, TPHCM đã ban hành một số nghị quyết nhằm giám sát việc lập, tổ chức thực hiện và quản lý quy hoạch. Căn cứ vào đây, thời gian qua đã có hàng trăm dự án với diện tích hàng nghìn ha đất bị thu hồi chủ trương đầu tư, thu hồi quyết định giao đất… do không khả thi hay chủ đầu tư chậm triển khai. Tuy nhiên, bất chấp các nỗ lực này, trên thực tế vẫn còn không ít dự án “treo” hàng chục năm khiến cuộc sống người dân trong khu vực dự án gặp rất nhiều khó khăn, như dự án xây dựng khu đô thị Bình Quới - Thanh Đa (quận Bình Thạnh), khu đô thị Tây Bắc, dự án Safari (huyện Củ Chi). Chưa kể, tại nhiều dự án sau khi “xóa treo”, quyền lợi hợp pháp của người dân chưa được phục hồi ngay.
Mặt khác, có thực tế là để dự án “treo” đôi khi không xuất phát từ phía doanh nghiệp. Không ít doanh nghiệp muốn đẩy nhanh tiến độ dự án nhưng vướng thủ tục, muốn nộp tiền sử dụng đất để triển khai dự án cũng khó. Thậm chí, có những doanh nghiệp "xí phần" các dự án có quy mô diện tích lớn nhưng không đưa đất vào sử dụng, không triển khai thực hiện dự án do nhiều nguyên nhân, có cả dấu hiệu đầu cơ đất đai đều dẫn đến lãng phí nguồn lực đất đai. Do đó, để đưa đất vào khai thác hiệu quả, đã có nhiều ý kiến nghị đánh thuế đối với các khu đất, dự án bỏ hoang thật cao để triệt tiêu ý chí đầu cơ, găm giữ đất đai, hoặc chuyển nhượng cho đơn vị khác có năng lực.
