Bộ Giao thông Vận tải đang nghiên cứu sử dụng nguồn vốn đầu tư công để giải phóng và san lấp mặt bằng để có mặt bằng sạch bàn giao cho nhà đầu tư làm trạm dừng nghỉ cao tốc. Việc này vừa giúp giảm chi phí vừa dễ thu hút nhà đầu tư.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Kết cấu hạ tầng giao thông (Bộ Giao thông Vận tải) - ông Vũ Tuấn Anh, việc kêu gọi đầu tư theo hình thức xã hội hoá còn nhiều vướng mắc, một số tuyến cao tốc lưu lượng xe thấp. Khi bỏ ra số tiền lớn, nhà đầu tư thường tính toán, phân tích phương án đầu tư cụ thể, trong đó phương án hoàn vốn là quan trọng nhất. Do phải vay vốn nên nhà đầu tư cũng tính toán phân kỳ đầu tư phù hợp với sự tăng trưởng của lưu lượng.
Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Bùi Đình Tuấn - Chủ tịch HĐQT Công ty Vận hành và Bảo trì đường cao tốc Việt Nam cho rằng, nguyên nhân khiến nhiều tuyến cao tốc khó hút nhà đầu tư làm trạm dừng nghỉ là hiện nay các tuyến cao tốc thường đi vào các vùng hẻo lánh, không kết nối với hệ thống đường địa phương. Điều này dẫn đến ngoài việc kinh doanh phục vụ các phương tiện tham gia giao thông trên cao tốc thì họ không kinh doanh ngoài được. Chưa kể, việc kinh doanh chủ yếu tập trung vào một số dịch vụ như ăn uống, nhiên liệu và nghỉ ngơi... Trong khi đó ở các nước, trạm dừng nghỉ ngoài việc kinh doanh ăn uống, nghỉ ngơi còn là trung tâm mua sắm.
Chưa kể, đầu tư trạm dừng nghỉ vốn cao, thời gian hoàn vốn dài, thậm chí còn dài hơn vòng đời cao tốc mà công ty quản lý khai thác. Theo ông Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam, cần chuẩn hóa thiết kế trạm dừng nghỉ theo công năng sử dụng để nhà đầu tư dễ hình dung các hạng mục công trình. Tuyến cao tốc nào lưu lượng xe chưa cao, nhà đầu tư có thể phân kỳ đầu tư đến khi hoàn thiện để khuyến khích họ tham gia.
Do đó, phải xác định trạm dừng nghỉ không chỉ phục vụ hành khách mà phải kinh doanh được thì mới hấp dẫn nhà đầu tư. Để làm được, cần tôn trọng những sáng tạo, đề xuất của nhà đầu tư về quy mô, vị trí trạm.
Trao đổi với Báo Lao Động, LS Nguyễn Đức Toàn – Công ty Luật Vimax Asia cho rằng, cái gì cũng dùng đến vốn ngân sách để giải quyết thì không hợp lý. Trạm dừng nghỉ là một trong những tiện ích kết nối đường giao thông. Tuy nhiên, dùng vốn ngân sách để đầu tư sẽ mang lại gánh nặng cho đầu tư công và như vậy nguồn vốn ngân sách sẽ ngày một hạn hẹp và tính hiệu quả không cao. Thay vì đó Nhà nước nên tập trung đầu tư một số hạng mục quan trọng còn sẽ tổ chức đấu thầu, đấu giá công khai để thu hút nhà đầu tư tư nhân.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng, cần công bố cụ thể thiết kế, vị trí, quy mô của từng trạm để nhà đầu tư lựa chọn và tham gia thông qua hình thức đấu thầu và phải xác định trạm dịch vụ không chỉ phục vụ cho hành khách mà phải kinh doanh được, có điểm nhấn trong việc thu hút kinh doanh các dịch vụ ngành nghề khác thì lúc đó các trạm dịch vụ mới hấp dẫn nhà đầu tư.
