Tại huyện Bình Chánh, có nhiều trường hợp người dân khá bức xúc vì họ có đất nhưng khi nộp hồ sơ xin chuyển đổi mục đích thì chính quyền cho biết không được chuyển vì các khu đất này nằm trong quy hoạch đất dân cư xây dựng mới thấp tầng. Điều này đã gây thiệt hại rất lớn cho người dân vì đất bỏ hoang không trồng trọt, chăn nuôi cũng không thể xây nhà.
Thống kê của UBND huyện Bình Chánh cho thấy, huyện này có 33 đồ án quy hoạch 1/2.000 có quy hoạch chức năng dân cư xây dựng mới, với tổng diện tích khoảng 1.200 ha. Huyện này cho hay, nhu cầu xây dựng nhà ở riêng lẻ của người dân trong huyện rất lớn, nhất là các hộ có đất trong khu dân cư xây dựng mới.
Theo một lãnh đạo của UBND huyện Bình Chánh, đất dân cư xây dựng mới, đất hỗn hợp là khái niệm của Sở Quy hoạch - Kiến trúc đưa ra và không có trong các quy định của pháp luật. Sau đó, trong Quyết định 60/2017 của UBND TP Hồ Chí Minh quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa trên địa bàn thành phố cũng nói rõ, cấm tách thửa đối với đất hiện hữu. Gần 2 năm nay, Sở Quy hoạch - Kiến trúc không tiếp nhận đối với các hồ sơ tách thửa có hình thành đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật nên huyện Bình Chánh cũng như các quận huyện khác tạm ngừng nhận hồ sơ tách thửa đối với dạng này dù nhu cầu rất lớn.
Tại quận Bình Tân, thống kê từ các đồ án quy hoạch phân khu 1/2000 trên địa bàn quận cho thấy, có tổng cộng 155 khu đất đang được quy hoạch với hai chức năng là đất dân cư xây dựng mới và đất hỗn hợp, với quy mô hơn 341 ha. UBND quận Bình Tân thừa nhận, việc giải quyết các nhu cầu của người dân trong hai chức năng quy hoạch này hiện rất hạn chế, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp về đất đai của người dân.
Giải quyết vướng mắc này, các quận Bình Tân, Quận 12, Quận 8... giải quyết cho chuyển mục đích, cấp phép xây dựng có thời hạn (phép tạm) đối với đất dân cư xây dựng mới. Trong khi đó, các huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè không giải quyết cho tách thửa, chuyển mục đích, không cấp phép xây dựng.
Trước tình trạng bức xúc kéo dài gây khó khăn cho người dân, mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường có kết luận chỉ đạo về công tác quản lý thực hiện thủ tục đất đai, xây dựng tại các khu vực quy hoạch đất dân cư xây dựng mới. Trong đó, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường giao các sở thực hiện một số nhiệm vụ.
Cụ thể, về phần Sở Quy hoạch Kiến trúc khẳng định rõ cơ sở pháp lý theo quy định đối với nội dung quy hoạch chức năng đất dân cư xây dựng mới trong các đồ án quy hoạch. Đồng thời, đánh giá, nhận định tình hình triển khai thực hiện theo đồ án quy hoạch được duyệt tại các khu vực quy hoạch có chức năng đất dân cư xây dựng mới. Ngoài ra, tham mưu đề xuất trình UBND TP Hồ Chí Minh hướng xử lý phù hợp với luật định và tình hình thực tế hiện nay, tránh ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của người dân tại các khu vực này.
Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương thực hiện theo chỉ đạo của UBND TP Hồ Chí Minh tham mưu đề xuất trình UBND TP Hồ Chí Minh về quy định điều kiện tách thửa đất, hợp thửa đất và diện tích tối thiểu được tách thửa trên địa bàn thành phố. Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường trên cơ sở quy định hiện hành, tham mưu đề xuất thành phố về điều kiện để chuyển đổi mục đích sử dụng đất (quy định hoặc hướng dẫn) để có cơ sở hướng dẫn các quận, huyện, TP Thủ Đức và người dân biết, thực hiện.
Sở Xây dựng rà soát, báo cáo đánh giá tình hình thực hiện công tác cấp phép xây dựng và công tác quản lý sau khi cấp phép xây dựng thực tế hiện nay tại các khu vực quy hoạch có chức năng đất dân cư xây dựng mới.
