Theo dữ liệu của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, trong tháng 3.2024 (tính tới ngày 25.3), chỉ có hai đợt phát hành trái phiếu thành công với giá trị tổng cộng 2.500 tỉ đồng.
Lũy kế 3 tháng đầu năm nay (tính đến ngày 25.3), lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt 10.715 tỉ đồng, giảm 61,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tình hình phát hành trái phiếu ảm đạm, trong khi đó theo ước tính của FiinGroup, lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn năm 2024 lên tới hơn 300.000 tỉ đồng, trong đó, riêng trái phiếu bất động sản hơn 130.000 tỉ đồng.
Còn theo dữ liệu từ phía Công ty Chứng khoán KBSV, áp lực trên thị trường gia tăng khi lượng trái phiếu đến hạn tăng mạnh. Trong tháng 3.2024, sẽ có khoảng 23,07 nghìn tỉ đồng trái phiếu đáo hạn, tăng 372% so với tháng trước. Trong đó, nhóm bất động sản chiếm 63%, thương mại dịch vụ chiếm 10% và nhóm xây dựng chiếm 9%. Tính cả năm 2024, ước tính có khoảng 279 nghìn tỉ đồng trái phiếu đáo hạn, với hơn 115 nghìn tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp bất động sản (chiếm 41,4%), tiếp theo là nhóm tổ chức tài chính với hơn 81 nghìn tỉ đồng (chiếm 29%).
Đặc biệt, số liệu trên chưa tính những khoản đáo hạn “lần 2” sau khi được gia hạn. Bởi vậy, áp lực đáo hạn trong năm nay thực chất sẽ cao hơn so với con số trên phản ánh.
Hiện tại, ngân hàng cũng đã đưa ra các kênh vốn rẻ để hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, dù vốn tín dụng hỗ trợ phần nào dòng tiền cho doanh nghiệp bất động sản, song cũng không thể trông chờ toàn bộ vào nguồn vốn này để hoàn tất nghĩa vụ trả nợ trái phiếu.
Thị trường bất động sản vẫn đang ở trong tình cảnh thanh khoản ảm đạm, doanh nghiệp có dự án vướng pháp lý nên không triển khai bán được hàng. Càng khó khăn hơn khi các khoản phải thu, phải trả đều tăng mạnh sẽ càng gây áp lực lên dòng tiền kinh doanh.
Báo cáo tài chính quý IV/2023 đã minh chứng cho điều đó khi rất nhiều "ông lớn" trong lĩnh vực bất động sản dù báo lãi hay lỗ cũng đều đang đối mặt bài toán dòng tiền kinh doanh âm với con số khá lớn.
Chính vì lẽ đó, trong báo cáo cập nhật mới nhất về thị trường trái phiếu, Công ty Cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) cho biết, giá trị trái phiếu có rủi ro cao sẽ chậm trả gốc và lãi trong năm 2024 vào khoảng 40.000 tỉ đồng, phần lớn là các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng,...
VIS Rating đánh giá, các doanh nghiệp này có khả năng trả nợ ở mức rất yếu, thể hiện bởi tỉ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu ở mức rất cao, nguồn lực tiền mặt so với giá trị trái phiếu đáo hạn thiếu hụt, biên lợi nhuận trước thuế, khấu hao và lãi vay ở mức thấp so với các tổ chức phát hành khác.
Giải pháp cứu giúp cho câu chuyện dòng tiền của các doanh nghiệp bất động sản hiện nay chính là việc nhanh chóng tháo gỡ pháp lý để có thể đưa sản phẩm ra bán, xử lý hàng tồn kho và thu tiền về.
Bên cạnh đó, với những công ty bất động sản niêm yết thì cũng kỳ vọng với việc thị trường chứng khoán khởi sắc sẽ tạo cơ hội tốt để phát hành cổ phiếu tăng vốn.
Nhiều chuyên gia cho rằng, một yếu tố nữa hỗ trợ thị trường trái phiếu là lãi suất. Lãi suất tiết kiệm đã giảm rất mạnh, điều này tạo dư địa cho lãi suất vay giảm thêm, doanh nghiệp có thể tiếp cận vốn tín dụng, người mua nhà cũng sẽ quay trở lại thị trường, điều này sẽ giúp khả năng trả nợ của nhóm doanh nghiệp bất động sản có khả quan hơn.
Ngoài ra, với việc mặt bằng lãi suất tiết kiệm đã thấp hơn nhiều so với lãi suất trái phiếu, các chuyên gia kỳ vọng điều này sẽ giúp chuyển dịch dòng tiền đầu tư quay trở lại với kênh trái phiếu trong thời gian tới.
