Công trình thủy lợi "có cũng như không"
Những năm trước, vào thời điểm này người dân ở bon N'Jang Lu, xã Đắk N'Drung đang tiến hành các bước gieo trồng khoảng 20 hecta lúa cho vụ đông xuân. Thế nhưng, hiện nay, trên cánh động rộng lớn này lai đang trong tình trạng bị bỏ hoang.
Sở dĩ xảy ra tình trạng bất thường này là vì công trình thủy lợi nằm ngay ở bên cạnh cánh đồng được người dân ví "có cũng như không". Thực tế cho thấy, phía trên thân đập thủy lợi có một dòng suối đang chảy với lưu lượng nước khá lớn.
Thế nhưng, một phần thân đập và các van giữ nước, xả nước đang bị hư hỏng; cửa ngăn nước bằng sắt đã bị rỉ sét nghiêm trọng, thủng lỗ. Thế nên, nước ở phần thượng lưu đã thoát xuống hạ lưu chứ không được tích trữ, dâng cao như mọi năm để người dân có thể sử dụng phục vụ sản xuất.
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ sản xuất
Theo ông Điểu S'Rơn, bon N'Jang Lu, gia đình ông có hơn 2 sào đất trồng lúa nước. Các năm trước, với diện tích trên, ông thu về gần 2 tấn lúa. Nhưng năm nay do đập thủy lợi bị hư hỏng nên hiện tại gia đình ông cũng như người dân trong bon vẫn chưa thể tiến hành gieo trồng vụ đông xuân 2024.
Nếu năm nay người dân không thể sản xuất được vụ đông xuân thì sắp tới cuộc sống của nhiều hộ đồng bào dân tộc M'nông ở bon N'Lang Lu sẽ gặp nhiều khó khăn về nguồn lương thực.
Theo ông Trịnh Đức Anh, Chủ tịch UBND xã Đắk N'Drung, việc người dân phản ánh đập thủy lợi hư hỏng, không thể sản xuất vụ đông xuân là đúng. Nguyên nhân chính khiến đập thủy lợi bon N’Jang Lu xuống cấp, hư hỏng là do ảnh hưởng từ các đợt mưa lũ trong năm 2023.
Khi công trình xuống cấp, xã đã kiểm tra, nhiều lần kiến nghị đến ngành chức năng liên quan để tiến hành, sửa chữa, khắc phục. Thế nhưng, đến nay, công trình vẫn chưa được đầu tư khắc phục sửa chữa bảo đảm. Về phía xã lo lắng ảnh hưởng đến đời sống của bà con người dân tộc thiểu số nên xin bỏ kinh phí ra khắc phục nhưng không được.
Ông Triệu Văn Tuất, Trưởng bon N'Lang Lu cho biết thêm, từ tháng 11.2023, trong các cuộc tiếp xúc cử tri ông đã trình bày, kiến nghị việc công trình thủy lợi bị hư hỏng.
Trong bối cảnh không thể trông chờ thì người dân đã liên tục gọi điện, tạo áp lực cho công ty thủy lợi (Công ty TNHH MTV Quản lý công trình Thuỷ lợi Đắk Nông - PV). Sau đó, công ty đã chuyển 10 triệu đồng cho người dân và cử 3 người xuống theo dõi, hướng dẫn người dân khắc phục hư hỏng.
Anh Tuất và khoảng 20 người dân đã tiến hành đóng cọc gỗ, dùng bạt che chắn rồi đổ đất vào những chỗ bị hư hỏng để tạo thành bờ đê ngăn nước tạm thời.
Đối với các tấm sắt dùng để chắn giữ nước, xả nước thì người của công ty thủy lợi đang kéo lên để hàn, gia cố những chỗ bị hư hỏng. Dự kiến đến ngày 16.1 thì mới có thể sử dụng để ngăn dòng, tích trữ nước phục vụ việc làm đất gieo mạ để sản xuất vụ lúa đông xuân năm 2024.
"Như vậy, nếu có nước sản xuất thì tiến độ sản xuất vụ đông xuân năm nay cũng sẽ chậm hơn 2 tháng so với mọi năm. Điều này có thể làm cho cây lúa trong giai đoạn sinh trưởng bị thiếu nước bởi ảnh hưởng khô hạn. Đặc biệt, gần đến thời gian thu hoạch (khoảng 6.2024) thì lại đến mùa mưa nên rất dễ xảy ra ngập lụt, gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc thu hoạch, phơi sấy của người dân" - ông Tuất lo lắng.
