Cách đây hơn 2 tháng, vào ngày 28.8.2021, Bộ Y tế đã ra một quyết định cực kỳ quan trọng đối với các cơ sở khám chữa bệnh, đó là Quyết định 4158/2021/QĐ-BYT về ban hành “Hướng dẫn phòng ngừa và quản lý nhân viên y tế có nguy cơ lây nhiễm SARS-COV-2 trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh”.
Đây là căn cứ quan trọng yêu cầu cơ sở khám bệnh chữa bệnh xây dựng và triển khai các biện pháp phòng ngừa phù hợp với nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2 theo từng khu vực, từng đối tượng và chủ động đánh giá nguy cơ lây nhiễm, phát hiện sớm để quản lý, cách ly kịp thời nhân viên y tế bị nhiễm bệnh.
Sau hơn 2 tháng thực hiện, hướng dẫn này đã phát huy tác dụng để đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế, người bệnh, người nhà người bệnh và duy trì nguồn nhân lực cho công tác phòng chống dịch nói riêng và công tác khám bệnh, chữa bệnh nói chung.
Thực tế các ca nhiễm trong cộng đồng và các ca nhiễm đến các cơ sở khám chữa bệnh đều được phát hiện qua phân luồng, sàng lọc, cách ly hoặc khu phong toả khi có yếu tố dịch tễ hay triệu chứng lâm sàng liên quan đến nhiễm trùng hô hấp. Vì vậy, nguy cơ tạo ra các F1, F2 như quy định cũ là rất lớn, tạo áp lực cho cả người dân và cơ sở cách ly tập trung, cơ sở thu dung và điều trị F0.
Vì vậy, nên chăng hãy thực hiện việc kiểm soát dịch tễ bằng phương án tương tự như hướng dẫn của Bộ Y tế đối với nhân viên y tế tại Quyết định 4158/2021/QĐ-BYT? Theo tôi, các ca nhiễm cộng đồng hay các F0 có liên quan khi xác định nguy cơ lây nhiễm cần đánh giá cụ thể cho một cụm dân cư, một đơn vị, một lớp học, một phòng làm việc theo cách phân thành:
Nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao: Tiếp xúc người nhiễm khi cả 2 không đeo khẩu trang, tiếp xúc gần (<2m), có bắt tay hay va chạm, không vệ sinh tay, thời gian tiếp xúc dài >15 phút. Nhóm này cần phải cách ly tập trung và thực hiện việc kiểm tra y tế, xét nghiệm như quy định. Nếu những người của nhóm này đã tiêm đủ liều vaccine COVID-19 thì giảm xuống mức nguy cơ trung bình (trừ những người có bệnh nền nặng).
Nhóm có nguy cơ lây nhiễm trung bình: Tiếp xúc gần (<2m) khi 1 trong 2 không đeo khẩu trang, thời gian tiếp xúc ngắn <15 phút, không có bắt tay hoặc va chạm. Nhóm này chỉ cần giám sát y tế tại nhà 1 tuần, xét nghiệm lần 1 bằng test nhanh và lần 2 bằng PCR vào ngày thứ 7 kể từ sau khi tiếp xúc ca nhiễm. Nếu những người của nhóm này đã tiêm đủ liều vaccine COVID-19 thì giảm xuống mức nguy cơ thấp và xử lý như nhóm nguy cơ này.
Nhóm có nguy cơ lây nhiễm thấp: Không tiếp xúc hoặc khoảng cách tiếp xúc trên 2m, cả hai đều có khẩu trang, thời gian tiếp xúc ngắn <10 phút, không có bắt tay hoặc va chạm. Nhóm này nếu đã tiêm đủ liều vacxin COVID-19 hay ít nhất đã tiêm 1 mũi vacxin trên 14 ngày chỉ cần có xét nghiệm PCR âm tính thì chỉ cần theo dõi sức khoẻ 1-2 ngày là đủ.
Nhóm không có nguy cơ lây nhiễm: Khoảng cách tiếp xúc trên 2m, cả hai đều có khẩu trang, thời gian tiếp xúc ngắn <10 phút, không có bắt tay hoặc va chạm. Nếu những người của nhóm này đã tiêm đủ liều vaccine COVID-19 hay ít nhất đã tiêm 1 mũi vaccine trên 14 ngày thì hoàn toàn bình thường, không có nguy cơ lây nhiễm.
Trước tình hình bệnh dịch COVID-19 đang diễn biến hết sức phức tạp, xuất hiện nhiều biến chủng có khả năng lây nhiễm cao, số lượng người nhiễm SARS-CoV-2 nhập viện ngày càng tăng khiến nhiều bệnh viện và đặc biệt các khu cách ly tập trung trở nên quá tải, nguy cơ phơi nhiễm và lây nhiễm trong cộng đồng với SARS-CoV-2 có thể ngày càng cao. Cần thực hiện linh hoạt quá trình đánh giá nguy cơ cho cá nhân trong cộng đồng thì mới có thể sông chung an toàn với COVID-19 để duy trì bình thường mới mọi hoạt động kinh tế xã hội.
