Ruột thịt phải đưa nhau ra tòa
Năm 1994, khi vợ chồng ông Tâm, bà Khánh cho ông Niên là con trai của ông Sáu (chú ruột ông Tâm) và bà Hiền (em ông Niên) dựng nhà tạm ở nhờ trên mảnh đất 1.500m2 mua cuối năm 1992 của vợ chồng ông bà Phạm Văn Đông và Lương Thị Vân.
Đến năm 2007, ông Tâm bà Khánh bán đi hơn 600m2, chỉ còn lại hơn 900m2 đang cho ở nhờ.
Năm 2012, UBND xã Bảo Hòa muốn xây nhà tình thương cho gia đình ông Sáu vì thuộc hộ nghèo. Vì đất ở nhờ, không đủ điều kiện xét duyệt, con của ông Sáu đến tìm vợ chồng người chủ đất cũ nhờ viết một tờ giấy xác nhận nội dung bán đất cho ông Niên (con trai ông Sáu) nhưng nhờ vợ chồng ông Tâm đứng tên hộ.
Ông Đông và bà Vân đồng ý xác nhận, nhưng sau đó đã viết đơn trình báo công an khẳng định nội dung tờ giấy xác nhận bán đất là sai sự thật, không có giá trị pháp lý. Sở dĩ ông Đông xác nhận bởi một phần vì sợ ông Sáu mất suất nhà tình thương, một phần vì nghĩ tất cả là người thân quen nên mới đồng ý giúp.
Hay chuyện, vợ chồng ông Tâm bà Khánh khởi kiện ông Sáu ra TAND huyện Xuân Lộc đòi lại đất. Ruột thịt phải đưa nhau ra tòa, không gì bi kịch hơn.
6 năm, khi hủy, khi tuyên
Giữa năm 2015, TAND huyện Xuân Lộc đưa vụ án ra xét xử. Bản án sơ thẩm của TAND huyện Xuân Lộc bác yêu cầu khởi kiện của ông Tâm, bà Khánh, công nhận diện tích 900m2 đất thuộc quyền sử dụng của ông Niên, bà Hiền.
Tháng 9.2015, TAND tỉnh Đồng Nai mở phiên xử phúc thẩm, tuyên hủy toàn bộ án sơ thẩm vì vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, thu thập không đầy đủ chứng cứ.
Giữa năm 2017, TAND huyện Xuân Lộc xét xử sơ thẩm lần thứ hai, lại vẫn bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Tâm, bà Khánh, công nhận 900m2 đất thuộc quyền sử dụng chung của gia đình ông Sáu, giống như bản án lần 1 đã bị Tòa AND tỉnh Đồng Nai tuyên hủy.
Ông Tâm bà Khánh kháng cáo. Tháng 3.2018, TAND tỉnh Đồng Nai mở lại phiên phúc thẩm, nhưng tòa tỉnh lại tuyên gần như…án sơ thẩm lần 2 của TAND huyện Xuân Lộc.
Viện kiểm sát: Không có cơ sở pháp luật
Bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Đồng Nai “bấu víu” để bác kháng cáo của ông Tâm bà Khánh là việc ông Đông viết xác nhận cho ông Niên năm 2012 và việc gia đình ông Niên, ông Sáu đóng thuế đất từ năm 1994 đến năm 2010.
Tuy nhiên, theo phân tích của Viện kiểm sát tỉnh Đồng Nai (VKS) thì đất và nhà của ông Đông, bà Vân chuyển nhượng cho ông Tâm, bà Khánh có giấy sang nhượng nhà đất với đầy đủ chữ ký của các bên. Vợ chồng người bán đất trước sau đều khai thống nhất chỉ chuyển nhượng nhà đất và nhận vàng của vợ chồng ông Tâm, bà Khánh chứ không phải ông Niên. Việc ông Đông bà Vân làm giấy xác nhận có bán đất cho ông Niên nhưng nhờ ông Tâm bà Khánh đứng tên giúp, mục đích chỉ để ông Sáu đủ điều kiện được xã xây nhà tình thương.
Với lời khai của phía gia đình ông Sáu là phải nhờ vợ chồng ông Tâm đứng tên hộ năm 1992 vì quy định không cho phép người không có hộ khẩu đứng tên nhà đất, VKS cho rằng không có căn cứ. Bởi các văn bản hướng dẫn không bắt buộc người nhận chuyển nhượng phải có hộ khẩu tại địa phương mới được kê khai đăng ký cấp giấy.
Từ đó, VKS cho rằng cần chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Tuy nhiên, bị đơn không còn chỗ ở nào khác, đã sinh sống ngoài 20 năm và có công cải tạo, trông coi đất nên cần thanh toán cho nguyên đơn giá trị đất theo chứng thư thẩm định giá mới hợp lý, hợp tình.
