Nguyễn Xuân Lam sinh ra ở Hà Nội trong một gia đình không ai theo đuổi con đường nghệ thuật. Bố anh là kỹ sư, mẹ là quản lý nhà hàng. Lam thích vẽ từ nhỏ và 4 tuổi được gia đình cho đi học vẽ ở Nhà văn hóa thiếu nhi. Và từ đó đến giờ, vẽ không chỉ là sở thích, sở trường mà còn là niềm đam mê và ước mơ mà Lam muốn theo đuổi. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành hội họa tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam vào đầu năm 2016, Lam được nhận vào một công ty thiết kế thời trang. Dù có thu nhập tốt, nhưng Lam vẫn từ bỏ để dành toàn tâm thực hiện một dự án lớn – theo suy nghĩ Lam - đó là vẽ lại tranh dân gian.
“Trong một lần vào Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, tôi tình cờ được chiêm ngưỡng những bức tranh Đông Hồ, Hàng Trống. Thấy chúng đẹp và sống động vô cùng, nhưng cứ băn khoăn mãi là tại sao người trẻ lại ít biết tới và hiểu sâu về dòng tranh này và chả lẽ tranh dân gian chỉ để trưng bày trong bảo tàng hay sao? Rồi tôi nảy ra ý định đưa tranh dân gian vào những sản phẩm quen thuộc, để tạo sự kết nối với người trẻ và cuộc sống hiện đại” - Lam tâm sự.
Từ tháng 4.2016 đến nay, Nguyễn Xuân Lam vẽ lại tranh dân gian bất cứ khi nào rảnh rỗi. Chàng trai sinh năm 1993 còn tìm đến các đình chùa cổ của Hà Nội để xem và chụp lại các bức tranh dân gian. Anh vẽ tranh bằng bút chì, vẽ ra giấy, rồi dùng công nghệ đồ họa hiện đại tô màu. Điều làm nên nét đặc trưng cho các tác phẩm của Xuân Lam chính là hơi thở thời đại được thể hiện thông qua các kỹ thuật đồ họa của thế kỷ XXI. Các bức tranh không chỉ sống động, mà còn tươi mới hơn.
Ngày 13.1, tại Hà Nội, triển lãm "Vẽ lại tranh dân gian" của Nguyễn Xuân Lam chính thức mở cửa đón khách tham quan, kéo dài đến ngày 28.2. Đây là trái ngọt đầu tiên của Lam sau nhiều tháng dồn hết tâm sức thực hiện.
Trời Hà Nội mưa rét, phố phường ồn ã, chen kín xe cộ đi lại dịp cận tết, tại một góc nhỏ của trung tâm thương mại trên phố Bà Triệu, người lớn, trẻ nhỏ, nam thanh nữ tú cũng tấp nập ghé phòng tranh của Lam. Tranh cá chép, gà và hoa hồng, Bà Triệu cưỡi voi, ngũ hổ… được bày cạnh những chiếc áo dài xinh, in hình tranh dân gian do Lam vẽ và thiết kế. Trẻ em thích thú khi nhìn thấy phong bao lì xì in tranh dân gian, những bức tranh Đông Hồ được vẽ lại còn tươi mới. Rồi những cuốn lịch nhỏ dành tặng khách ghé qua, những ấp ủ về việc đưa tranh dân gian vào các vật dụng quen thuộc với con người cũng được Lam nghĩ tới và chia sẻ.
“Tôi muốn các bạn trẻ đón nhận tranh dân gian, hiểu hơn về phong tục treo tranh dân gian ngày Tết cổ truyền xưa của Việt Nam. Sẽ còn nhiều dự định nữa trong tương lai… Vì cảm hứng với tranh dân gian của tôi mới là khởi đầu và chưa kết thúc” – Lam nói.
Những người trẻ như Lam, bằng hành động của mình, tình yêu dành cho văn hóa cổ truyền, đã và đang tạo nên sự kết nối, đưa những giá trị văn hóa truyền thống tới gần hơn với công chúng yêu nghệ thuật, nhất là giới trẻ.
