Sau khi khởi kiện bà Trần Thị Hạnh (SN 1949, khóm 2, phường 2 - TP. Sa Đéc), bà Nguyễn Thị Thoa (SN 1951, khóm 3, phường 1 - TP. Sa Đéc) đối mặt với phiên tòa “2 không”: Không có luật sư, không có cả đại diện VKSND. Ngày 14.8.2015, TAND TP. Sa Đéc đưa vụ án ra xét xử. Tại tòa, bà Thoa trình bày, do bà Hạnh đồng ý bán cho thửa đất thừa kế từ chị chồng (Nguyễn Thị Lai) với giá 1,7 tỉ đồng, nhưng do chưa được đứng tên hợp pháp nên ngày 26.4.2010, đã đưa bà Hạnh đến phòng Công chứng số 2 tỉnh Đồng Tháp (Công chứng số 2) làm hợp đồng (HĐ) vay 800 triệu đồng.
Đến ngày 8.3.2013 tiếp tục làm tờ Thỏa thuận vay thêm 500 triệu đồng, tổng cộng 2 lần nhận là 1,3 tỉ đồng. Về phía bà Hạnh, thừa nhận có hứa bán đất cho bà Thoa và cùng bà Thoa đến phòng Công chứng số 2 ký vào HĐ g vay 800 triệu, cũng như nhận chữ ký trong tờ thỏa thuận vay 500 triệu đồng là của mình, nhưng chỉ thừa nhận có nhận 30 triệu đồng... Sau đó HĐXX TAND TP. Sa Đéc bác yêu cầu bà Thoa đòi bà Hạnh trả lại số tiền 1,3 tỉ đồng và công nhận sự tự nguyện của bà Hạnh trả cho bà Thoa số tiền 30 triệu đồng. Không đồng tình, bà Thoa kháng cáo.
Ngày 26.01.2016, TAND tỉnh Đồng Tháp xử phúc thẩm và phát hiện nhiều sai phạm khủng khiếp. Theo Thẩm phán - Chủ tọa phiên tòa phúc thẩm - Huỳnh Thanh Mỹ, phiên tòa kéo dài thời gian nghị án đến ngày 18.8.2015, nhưng đến ngày 18.8.2015 không tuyên án mà quay lại phần hỏi tại phiên tòa, trong tình trạng không có luật sư bảo vệ bà Thoa như trước đó.
“Lẽ ra, khi HĐXX quyết định quay lại phần hỏi tại phiên tòa nhưng không có mặt luật sư bảo vệ quyền lợi ích của bà Thoa thì Thẩm phán Chủ tọa phiên tòa phải hỏi ý kiến của bà Thoa về việc vắng mặt luật sư. Nếu bà Thoa đồng ý việc vắng mặt luật sư không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bà và đồng ý cho phiên tòa tiếp tục xét xử thì HĐXX mới được tiếp tục xét xử...” - ông Mỹ nhận xét. Vì sao lại xảy ra sự cố tố tụng này, chúng tôi xin nhường lời phán quyết cho cơ quan chức năng. Chỉ xin đưa ra chi tiết để mọi người “thấu cảm”.
Trong phiên tòa “2 không” này, HĐXX sơ thẩm đã bác bỏ hợp đồng công chứng của phòng Công chứng số 2 với lý do: “Công chứng viên không xác nhận có giao tiền hay không”. Theo nhiều luật sư có kinh nghiệm và hiểu biết vụ án, đòi hỏi này của TAND TP. Sa Đéc chẳng những sai theo quy định của bộ Luật Dân sự mà còn đi ngược lại thực tiễn. Bởi sau đó bà Hạnh cũng đã ký 3 hợp đồng tương tự để vay của ông Dương Hữu Khổ 1,2 tỉ đồng tại Phòng Công chứng số 2 vào các ngày 31.8.2015; 22.12.2015 và 22.6.2016, nhưng lại được cơ quan chức năng TP. Sa Đéc công nhận và cho 2 bên thực hiện trót lọt việc sang nhượng nhà, đất số 32 Đinh Công Tráng vốn đang trong vụ án do cơ quan chức năng tỉnh Đồng Tháp thụ lý.
Báo cáo thiếu trung thực với cấp trên
Không chỉ bị “lừa” với phiên tòa vắng luật sư, đại viện VKSND, bà Thoa còn bị ảnh hưởng lớn bởi nạn báo cáo không đúng với quy định và thiếu trung thực với cấp trên của Công an TP. Sa Đéc.
Ngày 13.11.2014, bà Thoa có đơn tố cáo tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản đối với bà Hạnh đến Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an Đồng Tháp. Nơi đây đã chuyển đơn bà Thoa đến Công an TP. Sa Đéc thụ lý. Sau 4 tháng xác minh, ngày 11.02.2015, Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP. Sa Đéc - Thượng tá Lê Hiếu Hòa - ký CV số 88 gửi Cơ quan CSĐT Công an Đồng Tháp thông báo kết quả giải quyết vụ việc với nội dung: “Không có vụ việc phạm tội để khởi tố hình sự” và ra Quyết định số 16 ngày 11.02.2015 về việc không khởi tố vụ án hình sự và hướng dẫn bà Thoa khởi kiện dân sự tại TAND TP. Sa Đéc.
Tuy nhiên, trao đổi với chúng tôi, nhiều cán bộ nghiệp vụ cho biết, trong công văn này, có ít nhất 2 sai sót. Thứ nhất, là sai quy trình đã được pháp luật quy định. Bởi theo quy định tại Điều 329 Bộ luật Tố tụng hình sự thì việc giải quyết này sẽ do trực tiếp Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP ký... Thứ hai, là tình tiết quan trọng nhất để xác định tính chất vụ án lại không... đúng sự thật. Theo một vị lãnh đạo Phòng CSHS Công an Đồng Tháp theo dõi vụ án, một trong những yếu tố quyết định mà cơ quan CSĐT Công an TP. Sa Đéc cho đây là vụ việc mang tính dân sự, là tình tiết bà Hạnh và bà Anh đang tranh chấp nhà, đất số 32 Đinh Công Tráng.
Cụ thể là: “Được biết, vụ việc tranh chấp đất giữa bà Hạnh và bà Anh, TAND TP. Sa Đéc đang tiếp tục thụ lý, đến nay vẫn chưa giải quyết xong”. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn trái với thực tế. Bởi từ ngày 22.01.2015 (tức 20 ngày trước thời điểm Thông báo 88 ra đời) TAND TP. Sa Đéc đã ban hành Quyết định số 17/2015 đình chỉ giải quyết vụ án dân sự giữa bà Hạnh và bà Anh. Điều này không chỉ cho thấy, cơ sở pháp lý để cơ quan CSĐT TP. Sa Đéc bác đơn tố giác tội phạm của bà Thoa... chưa thật sự hợp lý và đạo lý... mà còn là “cầu nối” cho nhiều vướng mắc sau này...
