Yêu cầu rất cấp thiết
Việc thúc đẩy hình thành đội ngũ người làm nông chuyên nghiệp là yêu cầu rất cấp thiết hiện nay. Bởi tỉ lệ nông dân được thông qua đào tạo chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong hàng chục triệu nông dân hiện nay. Nhiều nông dân còn sản xuất theo thói quen, kinh nghiệm và theo cách thức sản xuất truyền thống nên hiệu quả sản xuất chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới.
Nền nông nghiệp nước ta đang đứng trước những biến đổi rất lớn. Đó là biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan, dịch bệnh khó khó lường. Trước sự biến đổi này, chúng ta phải chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp để thích ứng tình hình mới và đạt hiệu quả sản xuất cao. Quá trình này không thể giải quyết bằng kinh nghiệm mà nông dân cần được đào tạo, được huấn luyện.
Tại hội thảo “Làm gì để hình thành được đội ngũ người làm nông chuyên nghiệp” do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa phối hợp với Trường Đại học Cần Thơ, Tạp chí Kinh tế Sài Gòn tổ chức, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho rằng, thế giới hiện đã tiến đến mức độ chuyên nghiệp và chuyên môn hoá ngày càng cao, trong khi Việt Nam chưa bắt kịp xu thế đó trong quy trình sản xuất thì rất khó để cạnh tranh.
Vì vậy, 1 trong 9 giải pháp của Nghị quyết về nông nghiệp, nông thôn nông dân là nâng cao năng lực của người nông dân, bao gồm kiến thức, kỹ năng, thái độ với nghề nông nghiêm túc và giàu tri thức hơn.
Khi người nông dân chuyên nghiệp thì những vấn đề của ngành nông nghiệp Việt Nam nói chung và ĐBSCL nói riêng sẽ được hoá giải. Từ đó sẽ hình thành được một nền nông nghiệp chuyên nghiệp, góp phần tăng thêm giá trị thu nhập người nông dân.
Xây dựng nền tảng kiến thức
Nhiều chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, cho rằng, để trở nên chuyên nghiệp, nông dân không chỉ cần có kiến thức nền tảng về sản xuất, về áp dụng cơ giới hóa, khoa học kỹ thuật, công nghệ mới... mà cần có kiến thức về kinh tế, kinh doanh, về liên kết hợp tác và kỹ năng kinh doanh nông sản thông qua sự hiểu biết về thị trường, nhu cầu của người tiêu dùng.
Theo GS.TS Hà Thanh Toàn, Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ, để trả lời được câu hỏi: “Làm gì để hình thành được đội ngũ người làm nông chuyên nghiệp?” Cần làm rõ 3 vấn đề: Xác định rõ các loại “tri thức” mà người nông dân cần có trong bối cảnh thị trường hiện nay; Tìm kiếm nguồn thông tin, tri thức đó ở đâu - cơ chế và chính sách nào để có thể tìm kiếm được nguồn thông tin, tri thức đó; Cơ chế, chính sách nào để có thể phổ cập các kiến thức, tri thức đó đến với người nông dân.
Trong đào tạo của Đại học Cần Thơ, riêng ở Khoa Phát triển nông thôn, còn có ngành Kinh doanh nông nghiệp. Cử nhân kinh doanh nông nghiệp có khả năng phân tích, đánh giá và hoạch định các chiến lược phát triển thương mại nông nghiệp nội địa và quốc tế; tự chủ và sáng tạo trong các các hoạt động sản xuất và kinh doanh nông nghiệp; chủ động và thích ứng tốt với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
GS.TS Hà Thanh Toàn, Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ - cho biết, ra trường, họ có thể là nhân viên, chuyên viên, quản lý hoặc tư vấn trong các lĩnh vực sản xuất, chế biến và kinh doanh nông nghiệp, tìm kiếm thị trường và xuất nhập khẩu. Có thể là chủ doanh nghiệp hoặc công ty sản xuất, kinh doanh, tư vấn và dịch vụ trong lĩnh vực nông nghiệp; hoặc làm cán bộ nghiên cứu và giảng dạy ở các Viện, Trường và các cơ sở nghiên cứu đào tạo.
TS Trần Minh Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ quản lý Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 2 thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho rằng: “Muốn có nông dân chuyên nghiệp cần tri thức hóa cho nông dân, nâng cao trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, tay nghề, kỹ năng nghề nghiệp, quản lý sản xuất kinh doanh và hiểu biết của nông dân về các vấn đề xã hội… Các cấp ủy, chính quyền cần có nhiều hoạt động hỗ trợ để giúp tri thức hóa nông dân, giúp nông dân chuyên nghiệp. Đặc biệt, ở các vùng nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa, người dân có nhu cầu sử dụng các thiết bị công nghệ đầu cuối hiện đại, nhưng hạ tầng Internet, tốc độ Wifi còn chậm, cần chú ý cải thiện. Mặt khác, tăng cường công tác truyền thông các mô hình thành công…”.
Theo Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Nguyễn Ngọc Hè, Nghị quyết 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã nhấn mạnh, nông dân là chủ thể, là trung tâm của quá trình phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới.
