Cơ sở dữ liệu tài nguyên chưa thực tế, khai thác vượt mức
Tại hội thảo khoa học “Phát triển kinh tế biển ở Việt Nam: Thực trạng và những vấn đề đặt ra” vừa được tổ chức hôm 24.5 tại Đà Nẵng, Viện Nguyên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng cho biết, để đo lường và đánh giá được mức độ đạt được các mục tiêu phát triển bền vững kinh tế biển của Đà Nẵng nói riêng cũng như có thể so sánh được giữa các tỉnh, thành ven biển khác ở Việt Nam nói chung cần thiết phải có các tiêu chí đánh giá các hoạt động kinh tế biển, đảm bảo rằng các hoạt động này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn phải đảm bảo tính bền vững và không gây hại cho môi trường.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tính đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có nguồn số liệu chính thống dành riêng cho các ngành kinh tế biển; và chưa có nghiên cứu nào liên quan đến việc xây dựng các tiêu chí nhằm đo lường mức độ phát triển bền vững của các ngành kinh tế biển ở phạm vi địa phương.
Ông Hoàng Hồng Hiệp – Quyền Viện trưởng Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ cũng nêu rõ, Việt Nam chưa định lượng được tiềm năng, trữ lượng tài nguyên biển.
"Chúng tôi đi điều tra, khảo sát ngư dân thì họ nói rằng so với 5 năm trước, sản lượng thuỷ sản giảm sút rất mạnh. Nguyên nhân có rất nhiều yếu tố, trong đó có việc chúng ta khai thác vượt quá trữ lượng và khả năng tái phục hồi của tự nhiên. Nghiên cứu những điều này rất khó, trong khi chúng ta đưa khoa học công nghệ vào thì lại tiếp tục khai thác quá mức. Nói vậy để thấy việc đo lường tài nguyên biển chưa được thực hiện thì kinh tế biển khó phát triển bền vững.
Trữ lượng cá hiện nay chỉ đang được ước tính theo phương pháp thông thường mà không có điều tra, lượng giá thực tế ngoài thực địa. Ở Bắc Âu, Nhật Bản, ngư dân chỉ làm vài tháng đủ kinh tế cho cả năm vì họ biết được trữ lượng và tài nguyên biển của mình” - ông Hiệp nói.
Kinh tế biển để phát triển bền vững còn rất xa
Là đơn vị tham mưu cho Đà Nẵng về phát triển kinh tế biển, bà Phạm Thị Chín – Chi Cục trưởng Chi Cục Biển và Hải đảo, Sở Tài nguyên Môi trường Đà Nẵng cho biết, thực tế để đạt được mục tiêu phát triển kinh tế biển bền vững còn rất xa. Bởi, đặt vấn đề phát triển bền vững nhưng hầu như cơ quan quản lý, chính quyền các cấp chưa thực sự tập trung vào điều này khi chúng ta chưa biết dưới biển có tài nguyên gì, phát triển làm sao. Báo cáo về kinh tế biển hiện nay đa phần là lấy báo cáo có liên quan rồi bỏ vào.
“Chúng tôi tham mưu cho thành phố triển khai chương trình hành động của Thành uỷ về phát triển kinh tế biển bền vững từ năm 2020. Hàng năm làm báo cáo đề nghị sở ngành, UBND các quận huyện gửi báo cáo tổng kết thì hầu như không có gì.
Đây cũng là hạn chế của Đà Nẵng. Các sở ngành, UBND các quận huyện chưa tham mưu sâu sát về nội dung phát triển kinh tế biển. Còn ở Trung ương cũng chưa tham mưu đầy đủ, quy hoạch không gian biển cũng chưa có nên địa phương thiếu căn cứ để có kế hoạch thực hiện” – bà Chín nói.
Lãnh đạo Chi cục Biển và Hải đảo Đà Nẵng cho rằng, mỗi ngành, địa phương phải nhận thức được vai trò của mình để đưa ra những đề xuất như nghiên cứu về tài nguyên biển có gì, cần làm gì để phát triển bền vững. Thành phố cũng phải tập trung chỉ đạo quyết liệt chương trình hành động. Các nhà khoa học tập trung nghiên cứu các giải pháp thì mới có những giải pháp phát triển kinh tế biển bền vững.
