Ngư dân khai khống, cán bộ kí khống để trục lợi tiền hỗ trợ
Giữa tháng 3 vừa qua, Công an TP. Đà Nẵng đã tạm giữ hình sự 4 đối tượng gồm 2 ngư dân, 2 cán bộ có liên quan đến các sai phạm trong công tác đăng kiểm phương tiện đường thủy nội địa.
Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP Đà Nẵng cho biết, vì muốn nâng khống công suất máy, hoán cải tàu cá mang số hiệu ĐNa-90800-TS, có công suất 300 CV lên 450 CV để được nâng mức hỗ trợ từ 55 triệu đồng/chuyến biển lên 75 triệu đồng/chuyến biển (theo Quyết định số 48 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ về “Một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ khai thác, nuôi trồng hải sản và dịch vụ khai thác hải sản trên vùng biển xa”), từ tháng 2.2022, ông Nguyễn Chín (SN 1968, trú Phường Thọ Quang, Quận Sơn Trà) đã liên hệ với ông Huỳnh Văn Liều (SN 1968, trú cùng phường) đặt vấn đề nhờ làm hồ sơ, thủ tục nâng khống và được ông Liều đồng ý với tổng chi phí “làm đẹp” hồ sơ là 25 triệu đồng.
Để hợp thức hóa nguồn gốc máy thủy của ông Chín, ông Liều liên hệ ông Nguyễn Văn Quý (SN 1964, trú Phường Thọ Quang, Quận Sơn Trà) để đặt mua khống 1 bộ hồ sơ (gồm 1 hóa đơn, 1 tem máy và 1 bộ Chứng thư giám định) của một công ty có trụ sở tại TP Hồ Chí Minh, với giá 10 triệu đồng.
Ông Liều sau đó đưa tem máy cho ông Chín tự gắn, đục lại số máy trên máy thủy cũ thành số máy mới với công suất 450 CV. Bản thân ông Liều đã tự liên hệ với Chi cục Thủy sản TP Đà Nẵng để làm hồ sơ hoán cải, thay máy mới cho tàu của ông Chín.
Cụ thể, hồ sơ hoán cải, giám sát thi công và đề xuất cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá ĐNa-09800-TS do 2 đăng kiểm viên của Chi cục Thủy sản là ông Ngô Hai (SN 1964) và ông Lê Văn Láng (SN 1974) thực hiện.
Thế nhưng, trong quá trình thực hiện, ông Hai và ông Láng không phát hiện chứng thư giám định của tàu ĐNa-90800-TS là không đúng quy định, đồng thời tự ý bỏ qua một số công đoạn kiểm tra, giám sát theo quy trình, thậm chí tất cả biên bản kiểm tra kỹ thuật, thử máy thực tế đều được tự lập và ký khống... Tháng 5.2022, hai cán bộ này đề xuất Lãnh đạo Chi cục Thủy sản TP Đà Nẵng ký ban hành Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật trên tàu cá đối với tàu ĐNa-90800-TS cho ông Nguyễn Chín.
Từ thời điểm đó đến nay, tàu ĐNa-90800-TS đã đi 4 chuyến biển, nhận hỗ trợ 75 triệu đồng/chuyến, tổng cộng nhận hỗ trợ 300 triệu đồng. Trong đó, có 80 triệu đồng là tiền chênh lệnh do nâng khống công suất tàu cá nói trên.
Quy định, kiểm định còn có lỗ hổng
Sau vụ việc sai phạm trong công tác đăng kiểm phương tiện đường thủy nội địa, ông Phan Văn Mỹ - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đà Nẵng - cho biết, hiện nay, Chi cục Thủy sản Đà Nẵng tạm dừng nhận hồ sơ đăng kiểm tàu cá do thiếu nhân lực.
“Chúng tôi đang phối hợp với các trung tâm đăng kiểm của các địa phương đóng tại Đà Nẵng, đồng thời hướng dẫn ngư dân chủ động liên hệ với các trung tâm này để đăng kí đăng kiểm.
Bên cạnh đó, sở cũng đang rà soát lại tất cả quy trình và chờ đợi kết quả điều tra của công an để chấn chỉnh” - ông Mỹ cho hay.
Trong khi đó, trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Lĩnh - Chủ tịch Hiệp hội nghề cá Đà Nẵng - cho rằng, sự việc không chỉ xuất phát từ lòng tham của con người hay sự biến chất của cán bộ mà còn có sự lỏng lẻo của luật lệ. Bởi, những quy định về khai thác và đánh bắt thủy sản hiện nay của Việt Nam còn xuất phát từ những ý kiến thiếu thực tiễn và thiếu chặt chẽ.
Ví dụ, quy định tàu cá 15 m mới được đánh bắt xa bờ từng bị ngư dân phản ứng quyết liệt. Nhưng đến nay, chưa ai đưa ra được cơ sở của việc đưa ra con số 15 m. Ngư dân để có thể ra khơi, thậm chí nói trắng ra là để nhận được hỗ trợ tiền dầu thì phải cải hoán, cơi nới đuôi hay mũi tàu, thế nào cũng được, miễn đủ 15 m. Họ không quan tâm đến việc nó có giúp con tàu tăng thêm tấn tải trọng hay chịu được sức gió hơn con tàu 14 m không?
Quay lại câu chuyện làm giả, khai khống công suất tàu để trục lợi chính sách. Cũng vì có lỗ hổng, thiếu chặt chẽ nên một bộ phận ngư dân móc nối với cán bộ để khai khống, làm giả giấy tờ cải hoán công suất tàu lên cao hơn. Họ tự đục lại số máy, đóng lại cái mác máy hoặc ráp các loại máy của xe hơi, có mã lực lớn vào tàu biển… nhưng cán bộ kiểm định cũng không kiểm tra kỹ lưỡng, đúng quy trình dẫn đến sai phạm gần cả năm nay.
“Ngư dân làm như vậy là sai, nhưng cũng cần nhìn nhận rằng, mọi thứ cũng xuất phát từ sự thiếu minh bạch, thiếu rõ ràng và căn cứ khoa học của những quy định cộng thêm sự biến chất của một số cán bộ, viên chức trong ngành mới gây ra hệ lụy như vậy” - ông Lĩnh nhận định.
