Chậm giải ngân ở nhiều dự án lớn
Ông Lê Minh Nghĩa cho biết, tổng nguồn vốn đầu tư công năm 2023 của Thanh Hóa được Trung ương giao là 14.924,3 tỉ đồng. Đến nay, UBND tỉnh cơ bản đã giao hết cho các chương trình dự án.
Tính đến 5.12, đã giải ngân được 9.921 tỉ đồng, bằng 66,5% kế hoạch, trong đó giải ngân vốn năm 2023 bằng 70% kế hoạch và cao hơn 1,1% so với cùng kỳ. So với cả nước, Thanh Hóa cao hơn 7,03%.
Các nguồn vốn có tỷ lệ giải ngân nhanh đó là nguồn chi xây dựng cơ bản tập trung trong nước là 82,9%; vốn đầu tư từ nguồn thu tiền sử dụng đất đã giải ngân đạt 80,4%.
Theo báo cáo của ông Lê Minh Nghĩa, về chương trình phục hồi phát triển kinh tế xã hội, năm 2023, Thanh Hóa được Chính phủ giao thực hiện 5 dự án tổ chức phục hồi phát triển kinh tế xã hội với số vốn là 937 tỉ đồng. Đến ngày 5.12, các dự án thuộc chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội mới chỉ giải nhân được 285,6 tỉ đồng, đạt 30% kế hoạch đề ra .
Ông Nghĩa cũng cho hay, theo báo cáo của các chủ đầu tư, dự kiến giá trị giải ngân kế hoạch vốn năm 2003 của 5 dự án này đến hết 2023 khả năng chỉ đạt được là 598 tỉ đồng, bằng 63,8% kế hoạch. Số vốn còn lại không có khả năng giải ngân hết trong năm 2023 là 338,9 tỉ đồng.
Đối với các chương trình mục tiêu quốc gia, tổng kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách trung ương thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia năm 2023 là 1.826 tỉ đồng, trong đó kế hoạch vốn 2023 là 1.279 tỉ đồng và vốn năm 2022 kéo dài sang thực hiện năm 2003 là 528 tỉ đồng.
Tính đến ngày 5.12, số vốn giải ngân của các chương trình mục tiêu quốc gia mới đạt 993 tỉ đồng, bằng 54,4% kế hoạch vốn được giao.
Nguyên nhân có nhiều, trách nhiệm ở đâu đó
Giám đốc Sở KHĐT đã nêu một loạt nguyên nhân chủ quan từ phía các chủ đầu tư và các nhà thầu, như công tác chuẩn bị đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư xây lắp các dự án nhìn chung còn chậm, chưa đảm bảo; công tác giải phóng mặt bằng vẫn còn chậm; thủ tục hồ sơ và việc giao vốn từ trung ương chậm trong khi trung ương lại yêu cầu các địa phương ban hành thêm nhiều quy định để thực hiện trong các chương trình mục tiêu quốc gia; các dự án ODA phải thực hiện trình tự thủ tục phức tạp hơn, mất nhiều thời gian; các dự án lĩnh vực văn hóa, di sản phải tuân theo các quy định của các quy định chuyên ngành...
Tại hội trường, ông Lê Minh Nghĩa cũng đã đọc hàng loạt giải pháp đã được chuẩn bị sẵn với rất nhiều tính từ như “quyết liệt”, “chủ động” "kiên quyết" xử lý dứt điểm những khó khăn vướng mắc; “tăng cường” kiểm tra và “xử lý nghiêm” đối với các công trình, dự án chậm tiến độ, cần thiết thì thay thế nhà thầu; “tăng cường phối hợp”, đề nghị các sở, ngành, huyện thị đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công qua việc thực hiện nghiêm các công trình, dự án…
Tại phần chất vấn, đa số các câu hỏi đều chung chung về nguyên nhân, trách nhiệm như các câu hỏi của ông Mai Nhữ Thắng – Phó ban Dân tộc HĐND tỉnh, bà Hà Thị Hương - Bí thư Huyện ủy Quan Hóa…
Phần trả lời chất vấn, do câu hỏi chung chung nên nội dung trả lời của vị giám đốc này cũng chung chung.
Một số đại biểu chất vấn về những công trình, dự án cụ thể cũng được ông Lê Minh Nghĩa trả lời rõ ràng nhưng trách nhiệm vẫn ở các ban quản lý dự án và địa phương.
Để làm rõ hơn, ông Đỗ Trọng Hưng - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, chủ tọa, đã đề nghị ông Lê Bá Hùng – Giám đốc Ban QLDA công trình giao thông trả lời rõ hơn nguyên nhân chậm dự án đường bộ ven biển. Ông Hùng cũng thể hiện nắm rất rõ dự án nhưng nguyên nhân chính vẫn là ở nhà đầu tư không có đủ năng lực tài chính vì các tổ chức tín dụng đã không giải ngân theo cam kết trước đó do e ngại tính khả thi, rủi ro của dự án PPP, ban và cá nhân ông giám đốc ban này cũng không thấy có trách nhiệm gì.
Tiếp tục phiên chất vấn, ông Cao Tiến Đoan – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Thanh Hóa hỏi thẳng vào vấn đề liệu thực tế chậm giải ngân vốn đầu tư công và triển khai các dự án có trách nhiệm của Sở Xây dựng trong việc chậm thẩm định hồ sơ, trách nhiệm của Sở TNMT trong quản lý, định giá khoáng sản làm vật liệu xây dựng.
Chủ tọa tiếp tục yêu cầu các ông: Phan Lê Quang – Giám đốc Sở Xây dựng, ông Lê Sỹ Nghiêm – Giám đốc Sở TNMT tham gia trả lời, làm rõ trách nhiệm. Ông Phan Lê Quang khẳng định không có chuyện chậm duyệt hồ sơ dự án, không có chuyện quy định sát thời hạn mới trả hồ sơ và nguyên nhân chính của những hồ sơ chưa được duyệt lần đầu là do năng lực thực hiện hồ sơ của nhà thầu chưa đạt, các chủ đầu tư cần thực hiện hồ sơ tốt hơn.
Ông Lê Sỹ Nghiêm cũng khẳng định đã thực hiện nghiêm các quy định về đấu giá mỏ vật liệu xây dựng, quy định giá khoáng sản công khai, minh bạch. Còn một số mỏ không công khai giá là do chủ mỏ không bán vì đã bố trí xong người mua hoặc thời gian gần đây không bán nên không có hóa đơn làm căn cứ tính giá. Ông Nghiêm đề nghị ngược lại ông Đoan là các doanh nghiệp cần chủ động kê khai giá để làm căn cứ ban hàng bảng giá...
Tương tự, phần tham gia trả lời của bà Vũ Thị Hương – Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cũng rất chung chung và không thấy trách nhiệm của Sở, của cá nhân Giám đốc mà chỉ thấy nguyên nhân khách quan và trách nhiệm thuộc người khác.
Tóm lại, tất cả nguyên nhân chủ quan, khách quan về tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công ở Thanh Hóa là ở chủ đầu tư, đó là các ban, UBND các huyện thị và ở những người không phải trả lời chất vấn trong kỳ họp. Chỉ duy nhất ông Cao Bát Chí - Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và nông thôn tỉnh sau khi phân tích nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan do các yếu tố khác mang lại thì nhận trách nhiệm về ban và cam kết sẽ thực hiện xong trước thời hạn quy định.
