Đoàn quân mang tên Hải Đà
Ngày 17.5.1973, tiểu đoàn Hải Đà (Hải Phòng – Đà Nẵng) chính thức được thành lập, với 502 cán bộ chiến sỹ, trên cơ sở tuyển chọn kỹ lưỡng từ các địa phương, cơ quan, xí nghiệp tại Hải Phòng. Đơn vị được huấn luyện tinh nhuệ, là lực lượng chi viện riêng của Hải Phòng cho chiến trường Quảng Đà.
Thương binh Vũ Văn Mạng – nguyên Trung đội trưởng thuộc Đại đội 3, Tiểu đoàn Hải Đà nhớ lại: “Trong ngày lịch sử đó, chúng tôi tuyên thệ trước quân kỳ, sẽ mang dòng máu Hải Phòng quyết chiến vì vùng đất kết nghĩa”.
Sau một thời gian khổ luyện tại Khe Châm (Quảng Ninh), ngày 18.3.1974, Tiểu đoàn lên đường đi chiến đấu, 22 ngày đêm không nghỉ xuyên núi rừng Trường Sơn, những người con ưu tú của Hải Phòng không màng gì cho bản thân, không toan tính thiệt hơn, sẵn sàng hy sinh tất cả vì nền độc lập, tự do của dân tộc.
Nhập vào đội hình chiến đấu mặt trận 44 Quảng Đà, ngày 25.7.1974, Tiểu đoàn đánh trận đầu tiên. Đây thực sự là một trận chiến ác liệt, Tiểu đoàn được giao nhiệm vụ “vận động tấn công, kết hợp chốt điểm trên đường chiến lược 100” ở khu vực Trùm Giao.
Ông Mạng kể, trong mấy ngày liền địch liên tục mở các đợt tấn công, hỏa lực của địch rất mạnh, gồm cả pháo binh, thiết giáp và máy bay trực thăng...
Lần đầu xung trận, các chiến sỹ Hải Phòng đã thể hiện bản lĩnh tuyệt vời, bình tĩnh nã súng DKZ và 12,7ly vào đội hình địch, dùng B40 triệt tiêu các ổ hỏa lực, các đơn vị xung phong vừa đánh vỗ mặt, vừa khóa đuôi truy kích địch. Trận này, Tiểu đoàn Hải Đà đã tiêu diệt hàng trăm tên, làm bị thương và loại khỏi vòng chiến đấu hàng trăm tên khác, bắn cháy 3 chiến xa GMC, phá hủy 2 khẩu pháo 105 ly và thu nhiều khí tài chiến đấu của địch.
Trận đánh mở màn đã làm lên tên tuổi lẫy lừng của Tiểu đoàn Hải Đà, được coi là “quả đấm thép” của mặt trận 44 Quảng Đà lúc đó. Từ đây, bước chân của những người con thành phố Cảng dồn vang trên khắp chiến trường, nhất là khu vực Gò Nổi (Điện Bàn – Quảng Nam) vốn được mệnh danh “nhất Củ Chi, nhì Gò Nổi”, cho thấy tính chất ác liệt của địa danh này. Tiểu đoàn Hải Đà, đoàn quân đặc biệt tinh nhuệ mang sắc lửa rực cháy của thành phố Hoa Phượng Đỏ, xứng đáng là khúc tráng ca đi vào lịch sử như thế.
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, Tiểu đoàn Hải Đà vinh dự được nhận nhiều danh hiệu cao quý của Đảng, Nhà nước, các cơ quan Trung ương và các địa phương Hải Phòng, Quảng Nam, Đà Nẵng trao tặng.
Ngày 16.12.2014, Tiểu đoàn được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Khúc tráng ca suốt chặng đường lịch sử
Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975 đại thắng, đất nước được thống nhất, nhưng trong số 502 người con Hải Phòng lúc ra đi, 96 cán bộ chiến sỹ của Tiểu đoàn Hải Đà đã nằm lại chiến trường. Chiến công, tên tuổi của Tiểu đoàn đã tô thắm miền đất Quảng - Đà, họ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Đảng bộ và nhân dân Hải Phòng giao phó, xứng đáng lời thề trước lúc lên đường.
Trở về, hòa vào cuộc sống thăng trầm theo thời gian, tinh thần “Bộ đội Hải Đà” không bao giờ phai nhòa. Ban liên lạc Tiểu đoàn Hải Đà được thành lập, trở thành mái nhà của các thương binh, bệnh binh, cựu chiến binh, chung tay chung sức, đóng góp trí tuệ xây dựng quê hương. Thêm một lần cái tên Hải Đà nổi lên như một hiện tượng, nhưng lần này là trên mặt trận kinh tế.
Ông Trịnh Trọng Giữ, một trong những cựu chiến binh ưu tú trên mặt trận kinh tế của bộ đội Hải Đà tâm sự: “Có thể nói đây là trận tuyến mới của chúng tôi, cũng không kém phần gian khó, nhưng chúng tôi đã không lùi bước trước kẻ thù, thì há gì lại lùi bước trước đói nghèo, lạc hậu…”.
Từ năm 1998, lần lượt các doanh nghiệp của CCB Hải Đà được thành lập, trong chiến trường sát cánh chiến đấu, trên thương trường kề vai chia sẻ đắng cay ngọt bùi.
Từ một đơn vị chiến đấu đặc biệt, mô hình kinh tế của CCB Tiểu đoàn cũng rất đặc biệt, với đa số những sáng lập viên cùng mang một dòng máu “Hải Đà”, tề tựu trong Tập đoàn Đông Hải.
Trong số hơn hai chục đơn vị thành viên, Tập đoàn có nhiều doanh nghiệp do thương binh làm giám đốc, với doanh thu hàng nghìn tỉ đồng/năm, tạo việc làm cho trên 1.000 lao động.
Tập đoàn có đầy đủ các tổ chức chính trị như Đảng bộ, Hội CCB, Công đoàn, Đoàn Thanh niên, tự vệ, đồng thời cũng là thành viên của nhiều tổ chức kinh tế, đoàn thể xã hội khác.
Tập đoàn còn đi đầu về công tác đền ơn đáp nghĩa, nổi bật là đầu tư các công trình tri ân, mỗi năm chi hàng chục tỉ đồng trợ giúp các gia đình chính sách, các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.
Đặc biệt, công trình mang nhiều ý nghĩa nhất có lẽ là khu tưởng niệm 96 liệt sỹ Tiểu đoàn Hải Đà, được khánh thành ngày 22.12.2016, được xây dựng ở thị xã Điện Bàn (Quảng Nam), với tổng kinh phí trên 3 tỉ đồng. Từ ngày được khánh thành, khu tưởng niệm đã trở thành “địa chỉ đỏ” của các tầng lớp Nhân dân Quảng - Đà.
