Gần 4 năm mới chính thức được phê duyệt
Quy hoạch điện VIII là quy hoạch phát triển nguồn điện và lưới điện truyền tải ở cấp điện áp từ 220 kV trở lên, công nghiệp và dịch vụ về năng lượng tái tạo, năng lượng mới trên lãnh thổ Việt Nam thời kì 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, bao gồm cả các công trình liên kết lưới điện với các quốc gia láng giềng. Việc phê duyệt quy hoạch này là một hành trình gian nan, kéo dài gần 4 năm.
Theo đó, ngày 1.10.2019, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1264 phê duyệt Nhiệm vụ lập Quy hoạch điện VIII. Theo đó việc lập Quy hoạch Điện VIII nhằm dự báo nhu cầu tiêu thụ điện thời kì 2021 - 2030, có xét đến năm 2045; nghiên cứu các phương án phát triển nguồn và lưới điện, lựa chọn phương án có chỉ tiêu kinh tế - kĩ thuật tốt và có tính khả thi cao, đảm bảo cung cấp điện an toàn liên tục cho phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng của đất nước.
Bộ Công Thương nhiều lần tổ chức hội thảo xin ý kiến các Bộ ngành liên quan đối với dự thảo đề án Quy hoạch điện VIII. Đến ngày 8.10.2021, sau khi hoàn thiện và tiếp thu các ý kiến, Bộ Công Thương đã có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Quy hoạch Điện VIII.
Tuy nhiên, ngày 10.11.2021, Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương tiếp tục rà soát hoàn thiện Quy hoạch điện VIII theo hướng đảm bảo cung cầu nội vùng, tiếp thu thông điệp của Việt Nam tại COP 26.
Trong năm 2022, Bộ Công Thương có các tờ trình đề nghị Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Quy hoạch điện VIII. Tuy nhiên, lãnh đạo Chính phủ trả lại để Bộ này làm rõ, bổ sung một số nội dung pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng..
Phải đến ngày 15.5.2023, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, thừa ủy quyền Thủ tướng, ký phê duyệt Quy hoạch điện VIII.
Điểm mới của Quy hoạch điện VIII
Điểm mới ở quy hoạch này so với trước đây là ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, chiếm khoảng 31-39% vào 2030, tương đương 5.000-10.000 MW. Tỉ lệ này có thể tăng lên 47% cùng các điều kiện cam kết theo tuyên bố chính trị về thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng với Việt Nam (JETP). Tỉ trọng nguồn điện này trong hệ thống dự kiến tăng lên 67,5-71,5% vào 2050.
Về vốn, Việt Nam sẽ cần gần 135 tỉ USD để phát triển nguồn và lưới điện truyền tải đến 2030. Nhu cầu vốn cho phát triển điện (nguồn, lưới) tăng lên 399 - 523 tỉ USD vào 2050, trong đó trên 90% dành cho xây mới các nguồn điện, còn lại là lưới truyền tải.
Theo quy hoạch, lượng điện thương phẩm sẽ đạt khoảng 335 tỉ kWh vào 2025, tăng lên gấp rưỡi vào 2030 (khoảng 505 tỉ kWh) và đến năm 2050 là 1.114 - 1.254 tỉ kWh.
Bản quy hoạch này đưa ra kế hoạch công suất hệ thống điện đạt 59.318 MW vào 2025, tăng hơn 10.000 MW so với hiện nay. Mức công suất này sẽ tăng lên 90.512 MW vào 2030 và đạt hơn gấp đôi vào 2050.
Chính phủ giao Bộ Công Thương cùng các bộ, ngành hoàn thiện và trình Chính phủ Luật Điện lực sửa đổi và Luật về năng lượng tái tạo để trình Quốc hội trong năm 2024.
