Dự án chậm tiến độ kéo theo nhiều hệ lụy
Lẽ ra đến nay, Thành phố Thủ Đức đã có 3 cây cầu rộng rãi, khang trang là cầu Nam Lý, Tăng Long và Long Đại với tổng vốn đầu tư gần 1.700 tỉ đồng. Nhưng sau 5 – 6 năm khởi công, cả 3 dự án này mới hoàn thành từ 30 - 60% khối lượng thi công rồi “trùm mền” suốt vài năm qua.
Tương tự, dự án cầu Long Kiểng được phê duyệt năm 2001. Sau hơn 20 năm đằng đẵng chờ đợi, người dân huyện Nhà Bè phải ngậm ngùi khi sau hơn 4 năm khởi công đến nay cầu Long Kiểng vẫn chỉ trơ trọi có 7 trụ bêtông.
Ông Lương Minh Phúc - Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư các công trình giao thông TPHCM, cho biết nguyên nhân chủ yếu khiến các cây cầu xây dựng dang dở là do vướng giải phóng mặt bằng (GPMB).
Thành phố Thủ Đức và huyện Nhà Bè dự kiến cuối năm 2022 sẽ bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư. “Các dự án cầu Nam Lý, Tăng Long, Long Kiểng,… chỉ cần được giao mặt bằng sẽ hoàn thành trong vòng 12 đến 15 tháng” – ông Phúc nói.
Theo Kiến trúc sư Võ Kim Cương - nguyên Phó kiến trúc sư trưởng TPHCM, các cây cầu trên được thi công theo kiểu "cuốn chiếu", giải phóng mặt bằng đến đâu làm đến đó nên lâm cảnh dang dở, làm được một đoạn lại phải ngưng chờ mặt bằng, gây mất thời gian, tăng thiệt hại.
“Không chuẩn bị được mặt bằng để dự án phải chờ đợi hoặc giải phóng mặt bằng không kịp tiến độ thi công xây dựng sẽ gây hệ lụy làm tăng tổng mức đầu tư, ảnh hưởng môi trường và cuộc sống người dân, chất lượng và tuổi thọ công trình. Khi tổng mức đầu tư thay đổi, chủ đầu tư phải chuẩn bị lại từ điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư càng làm cho dự án kéo dài thêm” – ông Cương nói.
Do đó, ông Cương cho rằng, chỉ nên triển khai các dự án khi có mặt bằng sạch. "Dự án triển khai trên mặt bằng sạch, được dọn sẵn sẽ rất thuận lợi cho công tác xây dựng, thi công, đảm bảo tiến độ không bị đứt gãy do phải chờ mặt bằng" - ông Cương nói.
Cần đột phá trong khâu giải phóng mặt bằng
Kiến trúc sư Võ Kim Cương nhận định, lâu nay việc đền bù GPMB đối với các dự án giao thông tại TPHCM luôn gặp khó khăn do việc định giá đất cho người dân chưa phù hợp với bối cảnh kinh tế thị trường, khiến người dân luôn cảm thấy mình là người chịu thiệt, trong khi nhà nước chưa có lý giải thỏa đáng.
“Nếu muốn giải quyết triệt để nút thắt GPMB, cần thay đổi chính sách định giá đất thỏa đáng, đảm bảo quyền lợi của người dân” – ông Cương nói.
Ông Lương Minh Phúc cho biết, GPMB là vấn đề cực kỳ quan trọng của các dự án giao thông TPHCM trong 5 năm tới, đặc biệt là các dự án lớn như: Vành đai 2, 3, 4; cao tốc TPHCM - Mộc Bài, TPHCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành và mở rộng các dự án cửa ngõ.
Theo ông Phúc, để thực hiện GPMB các dự án trên, sơ bộ cũng cần trên 50.000 tỉ đồng. Đây là một khối lượng cực kỳ lớn và thời gian GPMB có thể kéo dài 2-3 năm. Do đó, cần có bước đột phá trong GPMB để đưa các dự án về đích đúng hẹn.
Theo ông Phúc, thành phố sẽ lập riêng một Ban chỉ đạo về công tác GPMB. Lúc này, lãnh đạo thành phố trực tiếp trong Ban chỉ đạo sẽ họp và giao ban hằng tuần. Đồng thời, TPHCM sẽ giao trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương, khi đó công tác GPMB sẽ có sự chuyển biến.
Về phía Ban giao thông sẽ tiếp tục duy trì, giao ban với các địa phương hai tuần/lần để đưa ra tiến độ cụ thể về GPMB, tiến độ dự án.
Cũng theo ông Phúc, hiện Sở Tài Nguyên – Môi trường đang trình thủ tục rút gọn GPMB từ 400 ngày xuống còn 200 ngày, đây là tiền đề để đẩy nhanh tiến độ các dự án. “Tuy nhiên, chúng tôi mong muốn giá bồi thường cần tiệm cận hơn để giảm thiểu kiện tụng, tạo sự ủng hộ của người dân” – ông Phúc nói.
