Lấn cấn khi bồi thường theo “giá thị trường”
Từ cuối năm 2023, TP Đà Nẵng đã phân cấp phân quyền cho quận huyện trong giải phóng mặt bằng, giải tỏa đền bù để đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư công. Tuy nhiên, nhiều địa phương còn lấn cấn khi áp giá bồi thường theo “giá thị trường”. Bởi, có lúc giá đất thị trường quá cao so với giá quy định, địa phương không dám áp dụng vì sẽ phát sinh kiện tụng với những hộ đã di dời. Nhưng không áp theo giá thị trường thì dân không chịu giải tỏa, dự án bế tắc.
Tại Hội nghị đánh giá kết quả giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công, công tác giải phóng mặt bằng năm 2023 và triển khai kế hoạch năm 2024 hồi cuối tháng 2 vừa qua, ông Nguyễn Hà Bắc – Bí thư quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng – cho biết, năm 2023, quận giải quyết được 12 dự án. Những dự án chậm tiến độ có nguyên nhân là do địa phương gặp khó trong công tác giải tỏa đền bù.
Dù địa phương được phép áp giá đất cụ thể, thành phố đã ủy quyền cho quận huyện nhưng khi quận huyện xin ý kiến thì thành phố trả lời là làm theo kiểu cũ, giá cũ. Nhưng, áp dụng giá đền bù cũ thì người dân không đồng ý, lại xảy ra khiếu kiện, dự án kéo dài.
Trao đổi kỹ hơn về vấn đề này, ông Hoàng Thanh Hòa - Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu – lý giải, việc xác định giá đất theo giá thị trường để tính giá đền bù cho người dân được giao cho quận huyện nhưng nếu tính theo giá thị trường thì năng lực của hội đồng giải phóng mặt bằng địa phương không đảm bảo. Địa phương phải thuê tư vấn xác định giá thì đưa ra giá đất (theo tư vấn) so với bảng giá đất tăng 2 đến 3 lần. Quận, huyện phải xin ý kiến lại cấp trên thì nhận được câu trả lời như trên.
Áp giá đất thị trường sẽ giải quyết nhiều vấn đề nhưng cần tính toán kỹ
Ông Tô Văn Hùng – Bí thư huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng – cũng nêu rõ, nếu có mặt bằng sạch, việc triển khai dự án sẽ thuận lợi và đúng kế hoạch. Còn với dự án bàn giao từng phần thì không ai đảm bảo khi nào xong. Đơn cử như tại huyện Hòa Vang, có dự án Trung tâm Hành chính xã Hòa Bắc, chỉ còn 1 trường hợp chưa đồng thuận giải tỏa đền bù nhưng khiến dự án chậm từ 7 đến 8 tháng.
Về vấn đề giải phóng mặt bằng, cũng như nhiều quận huyện khác, ông Hùng đề nghị nên áp theo giá thị trường. Mặc dù quy định hiện nay là đền bù theo giá thị trường nhưng lâu nay các địa phương vẫn dựa vào bảng giá đất và hệ số đất hằng năm. Mà lấy 2 cơ sở này đặt ra trong bối cảnh hiện nay thì không giải quyết được việc giải phóng mặt bằng.
“Nếu áp được giá thị trường trong đền bù cho người dân sẽ giải quyết được rất nhiều vướng mắc hiện nay trong giải phóng mặt bằng và giải ngân vốn đầu tư công. Tuy nhiên việc này cần có sự đánh giá cụ thể. Bởi, việc thuê tư vấn và xác định giá đền bù, lấy đó thực hiện giải tỏa đền bù không chỉ ảnh hưởng trong phạm vi của một dự án mà còn ảnh hưởng tới mặt bằng giá đất chung của thành phố.
TP Đà Nẵng từng tổ chức đoàn đi học tập ở các địa phương - những nơi đã làm được việc này, giúp giải quyết được nhiều khó khăn, vậy thành phố nên xem xét thực hiện cùng với sự tính toán kỹ lưỡng” – ông Hùng đề xuất.
