Đóng góp gần 8 tỉ kWh điện/năm
Gia Lai có nhiều tiềm năng về năng lượng tái tạo để phát triển các nguồn điện như: Thủy điện, điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối... Hiện toàn tỉnh đã có 88 dự án năng lượng tái tạo được các cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch với tổng quy mô công suất 4.347,89MW. Trong đó, đã đưa vào vận hành khoảng 3.005MW.
Ngoài ra, Gia Lai có 3.248 hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất 480MW. Trong giai đoạn 2016-2021, tổng sản lượng điện sản xuất từ các nhà máy thủy điện và các nhà máy năng lượng tái tạo khác khoảng 40.096 triệu kWh. Các dự án năng lượng tái tạo góp phần tăng sản lượng điện hằng năm cho lưới điện quốc gia và đã đóng góp khoảng gần 8 tỉ kWh/năm.
Bên cạnh các mặt tích cực, hiện các ngành chức năng tỉnh Gia Lai hiện cũng đang gặp khó khăn trong giải quyết các hệ lụy từ quy hoạch dự án năng lượng chồng chéo. Qua thực tế cho thấy, trước đây việc bổ sung quy hoạch từng dự án điện gió, điện mặt trời riêng lẻ, chưa mang tính chất tổng thể và đồng bộ.
Liên quan đến việc này, vừa qua Thanh tra tỉnh Gia Lai xác định, trong diện tích rừng tự nhiên bị phá, lấn chiếm tại huyện Kông Chro có nguyên nhân là do các trụ điện gió xây dựng trên đất rừng tự nhiên. Thanh tra tỉnh Gia Lai kiến nghị UBND tỉnh Gia Lai chuyển hồ sơ vụ việc sang cơ quan Công an tỉnh.
Trong khi đó, tại các dự án điện mặt trời mái nhà, còn những tồn tại. Trong đó, tập trung chủ yếu ở việc chủ đầu tư chưa thực hiện mô hình kinh tế trang trại theo cam kết; tính an toàn chịu lực của công trình chưa đảm bảo; thiếu hệ thống chống sét, các thiết bị phòng cháy chữa cháy; chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Đặc biệt, là việc để các doanh nghiệp tham gia vào công tác quy hoạch là chưa đúng, chưa xuất phát từ nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương...
Chị Trần Thị Thảo - Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Khánh Trang, huyện Chư Păh chia sẻ: “Nhà đầu tư mong các quy định phải rõ ràng, cụ thể, từ đầu tư xây dựng cho đến phòng cháy, chữa cháy, quy hoạch đất đai, môi trường…”.
Theo Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Gia Lai, các ngành chức năng cần tiếp tục hoàn thiện chủ trương, cơ chế, chính sách nhất quán về thúc đẩy phát triển điện gió, điện mặt trời.
Công khai quy hoạch đất năng lượng tái tạo
Trong năm 2023, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ Công Thương đã có chuyến làm việc tại Gia Lai. Theo đánh giá của Đoàn công tác, Gia Lai là địa phương đi đầu trong cả nước về phát triển năng lượng tái tạo. Trong đó, các dự án điện gió như: Kông Chro, Đắk Đoa, Bàu Cạn triển khai đã đóng góp lớn cho nguồn thu ngân sách địa phương.
Ông Phạm Văn Binh - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Gia Lai - cho biết: “Trong các năm 2020, 2021, trong bối cảnh bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh COVID-19, nhưng Gia Lai vẫn có 563,4MW điện gió được đưa vào vận hành thương mại. Đứng đầu trong các tỉnh có dự án điện gió. Các dự án đầu tư góp phần tăng thu ngân sách, chuyển dịch cơ cấu và phát triển kinh tế xã hội”.
Theo ông Binh, với Quy hoạch điện VIII tới đây, chương trình phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, Sở Công Thương tỉnh Gia Lai sẽ nghiêm túc khắc phục các hạn chế, tồn tại trước đó để thực hiện có hiệu quả chính sách đầu tư năng lượng tái tạo, gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, an ninh quốc phòng, hiệu quả sử dụng đất… Việc quy hoạch sẽ mang tính tổng thể, đồng bộ, công khai, minh bạch.
Sở Công Thương sẽ đề xuất UBND tỉnh Gia Lai bố trí công khai quỹ đất, kế hoạch sử dụng đất cho việc phát triển năng lượng tái tạo. Tỉnh Gia Lai sẽ phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam tăng khả năng giải tỏa công suất các dự án năng lượng tái tạo. Quá trình doanh nghiệp đến đầu tư, tỉnh sẽ hỗ trợ thực hiện đầy đủ các thủ tục về xây dựng, đầu tư, bồi thường giải phóng mặt bằng, môi trường... theo đúng quy định của pháp luật.
