Vào lúc 22h55 tối qua (17.6) (giờ địa phương), trận động đất mạnh 6 độ Richter với tâm chấn nằm ở độ sâu 16km đã làm rung chuyển huyện Trường Ninh, thành phố Nghi Tân, tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc).
Tính đến thời điểm hiện tại, ít nhất 11 người thiệt mạng và 122 người khác bị thương trong cơn địa chấn kinh hoàng vừa qua. Con số thương vong có thể còn tiếp tục gia tăng.
Vậy liệu dư chấn của trận động đất có ảnh hưởng đến Việt Nam, nhất là khu vực giáp ranh biên giới. Để giải đáp về vấn đề này, phóng viên Báo Lao Động đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Nguyễn Hồng Phương - Chuyên gia địa chấn (Viện Vật lý Địa cầu).
Thưa ông, đêm qua 17.6 ở tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc) đã xảy ra một trận động đất gây hậu quả nặng nề. Vậy dư chấn động đất có ảnh hưởng đến Việt Nam hoặc liệu có xảy ra động đất ở Việt Nam hay không?
Trận động đất xảy ra ở Tứ Xuyên (Trung Quốc) vào đêm qua ở cách biên giới Việt Nam gần 2000 km. Về mặt khoảng cách, cách rất xa biên giới Việt Nam và không thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến người và tài sản của Việt Nam. Có thể khẳng định chắc chắn Việt Nam sẽ không bị ảnh hưởng bởi chuỗi trận động đất vừa xảy ra ở Tứ Xuyên.
Điểm đứt gãy chỉ mang tính khu vực. Hay nói cách khác động đất ở Tứ Xuyên không có liên hệ gì với những động đất xảy ra ở Việt Nam.
Theo như ông phân tích, Tứ Xuyên và Việt Nam không có mối liên hệ hữu cơ với nhau về động đất nhưng trên thực tế trận động đất ở Tứ Xuyên (Trung Quốc) năm 2008, Vân Nam (Trung Quốc) năm 2018 đã gây rung lắc một số tỉnh ở Việt Nam như Lai Châu, Hà Nội. Đây là hiện tượng gì, thưa ông?
Ngoài khoảng cách thì độ lớn của động đất quyết định việc ảnh hưởng. Động đất ở Tứ Xuyên đêm qua mạnh 6 độ richter, có độ lớn trung bình.
Trận động đất Tứ Xuyên 2008 mạnh 7,9 độ richter có thể ảnh hưởng đến Việt Nam. Tuy nhiên, cũng chỉ qua sự lan truyền chấn động rung lắc chứ không gây sát thương, ảnh hưởng đến người và tài sản của Việt Nam.
Trừ khi những trận động đất sát biên giới Việt Nam khoảng 20km đổ lại có khả năng ảnh hưởng, gây thiệt hại ở địa phương đó mà không thể ảnh hưởng đến những vùng xa hơn.
Năm 2008 ở Tứ Xuyên từng xảy ra động đất với cường độ lớn gây thiệt hại nặng nề, đến nay lại tiếp diễn. Vậy động đất có thường lặp lại ở cùng một khu vực hay không và nguyên nhân bắt nguồn từ đâu, thưa ông?
Khu vực Tứ Xuyên (Trung Quốc) là vùng có mức độ hoạt động địa chấn kiến tạo rất mạnh. Đứt gãy rất lớn chạy qua vùng đấy. Thảm hoạ động đất lịch sử ở khu vực Tứ Xuyên khiến gần 80 nghìn người chết được lý giải do sự đứt gãy sinh chấn hoạt động rất mạnh.
Giờ đây, động đất lại tiếp tục lặp lại chính do địa chất kiến tạo tự nhiên ở vùng đó gây ra. Thông thường động đất có quy luật xảy ra trên các đới đứt gãy hoạt động, tức vết nứt trên vỏ quả đất.
Tại đấy, tất cả nhiệt lượng năng lượng dưới lòng quả đất luôn luôn muốn thoát ra ngoài và toả ra năng lượng dưới dạng những trận động đất. Cứ sau một khoảng thời gian động đất lại xảy ra trên khu vực đó.
Việt Nam không nằm trong đới đứt gãy nên người dân có phần chủ quan. Ông đưa ra lời khuyên đến người dân như thế nào?
- Mặc dù chưa xảy ra các trận động đất mang tính hủy diệt lên đến 7,9 độ richter như trên thế giới nhưng chúng ta đã ghi nhận được những trận động đất lớn tới 6,8 độ richter xảy ra ở Tuần Giáo, Điện Biên năm 1983. Những trận động đất 4,8; 5,1 độ richter ở vùng rừng núi và chưa có thiệt hại.
Tuy nhiên, những cảnh báo động đất ở Việt Nam vẫn rất cần thiết. Cộng đồng Việt Nam cần hiểu biết thường thức về động đất để bảo vệ mình.
Trân trọng cảm ơn ông!
