Siêu cảng biển gần 5,5 tỉ USD
Ngày 12.5, UBND TP Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo "Đề án nghiên cứu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ".
Trình bày đề án, ông Phạm Anh Tuấn - Tổng Giám đốc Công ty CP tư vấn thiết kế cảng - kỹ thuật biển (Portcoast) cho biết, Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ được đề xuất đặt tại khu vực Cù lao Phú Lợi (xã Thạnh An, huyện Cần Giờ).
Dự án có quy mô 7,2 km cầu cảng, nhu cầu sử dụng đất khoảng 571 ha. Do đó, cảng có thể tiếp nhận tàu container lớn nhất thế giới hiện nay là 250.000 DWT (tương đương 24.000 TEUs - một TEUs tương đương container loại 20 feet).
Tổng mức đầu tư siêu cảng này gần 129.000 tỉ đồng – tương đương hơn 5,45 tỉ USD do nhà đầu tư tự thu xếp thực hiện.
Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ dự kiến chia làm 7 giai đoạn triển khai, trong đó, giai đoạn một khai thác năm 2027 và giai đoạn cuối sẽ được hoàn thành năm 2045. Tổng công suất hàng hóa thông qua dự kiến đạt 4,8 triệu TEUs vào năm 2030, và tăng trưởng dần đạt tới 16,9 triệu TEUs khi dự án hoạt động hết công suất (dự kiến năm 2047).
Các ý kiến tại hội thảo đều đánh giá, việc xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ là rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay và việc này cần sớm triển khai để không mất đi cơ hội.
TS Trần Du Lịch - Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, nơi đề xuất xây cảng là vị trí hiếm hoi được nhà đầu tư lựa chọn và quy hoạch của Nhà nước gặp nhau.
“Hãng biển hàng đầu thế giới chọn vị trí mà thành phố bao năm qua nung nấu mong muốn phát triển. Đây là lợi thế rất lớn quyết định sự thành công của dự án. Vì thế, vấn đề hiện nay không phải làm hay không làm mà phải làm nhanh nhất có thể để không bỏ lỡ cơ hội đưa Cần Giờ thành đô thị phát triển thật sự, tạo sức bật cho toàn vùng kinh tế Đông Nam Bộ" - ông Lịch nhấn mạnh.
Cũng theo TS Trần Du Lịch, cần phải có góc nhìn liên vùng, không xem Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ là của riêng TP Hồ Chí Minh, cảng Cái Mép - Thị Vải là của riêng Bà Rịa – Vũng Tàu mà đây là của vùng Đông Nam Bộ và quốc gia, cần phải có sự điều phối vùng.
Thay vào đó, cả 2 cảng này cần được xem là một cảng trung tâm trung chuyển hàng hóa của vùng Đông Nam Bộ và cả quốc gia. Ban điều phối vùng Đông Nam Bộ với sự dẫn dắt của TP Hồ Chí Minh phải phối hợp chặt chẽ trong lộ trình chuẩn bị, giải quyết khối lượng công việc cực lớn nhằm hoàn thành giai đoạn 1 dự án đúng theo kỳ vọng vào năm 2027.
Cục trưởng Cục hải quan TP Hồ Chí Minh Đinh Ngọc Thắng cho rằng, dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ là mong mỏi của nhiều thế hệ, nếu không làm bây giờ sẽ bị tụt hậu. Ông Thắng ví von với cảng Tân Cảng và Hiệp Phước hiện nay thì thành phố giống như một chợ nhỏ, chỉ khi có Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ mới là chợ lớn.
Cũng theo ông Thắng, dự án này phải cạnh tranh với các quốc gia khác chứ không phải với cảng Cái Mép – Thị Vải. “70 – 80% hàng hóa trung chuyển về đây, làm lợi cho các nhà logitech. Như vậy sẽ có một lượng hàng trung chuyển vào cảng và xuất ra, thay vì lâu nay, các hàng này đi Singapore với chi phí cao” – ông Thắng nói.
Không "đụng tới" Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ
Bài toán đặt ra cho siêu cảng này là làm sao hình thành được dự án lớn nhưng vẫn giữ được môi trường và tạo đột phá biến Cần Giờ thành một cực phát triển. Bởi khi nói đến Cần Giờ là nói đến rừng ngập mặn, khu dự trữ sinh quyển.
Theo ông Phạm Anh Tuấn, Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ thuộc vùng đệm Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ, nằm trong vùng chuyển tiếp trên 2 cù lao cách vùng lõi khu dự trữ bằng sông Thêu rộng khoảng 1 km2. Khu vực này khá biệt lập, không ảnh hưởng tới Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ. Trong quy chế, khu vực chuyển tiếp vẫn được phép xây dựng ở mức độ phù hợp. Chưa kể, từ trước đến nay, toàn bộ hoạt động trên phía mặt sông Cái Mép - Thị Vải là hoạt động hàng hải. Môi trường vốn đã phù hợp với việc tàu bè di chuyển ra vào.
Bên cạnh đó, với tính chất cảng trung chuyển container, phương thức được sử dụng chủ yếu là vận tải đường biển, không cần đầu tư quá nhiều về hạ tầng đường bộ kết nối, giảm tác động đến môi trường.
Chưa kể, nhà đầu tư đã cam kết mang công nghệ, chuyên gia để áp dụng công nghệ cảng xanh, giảm khí thải, chất thải và có phương án sử dụng, khai thác hợp lý, phòng ngừa các sự cố môi trường. Đối với diện tích gần 83 ha rừng bị ảnh hưởng, các đơn vị liên quan sẽ thực hiện trồng rừng thay thế.
Phát biểu kết luận hội thảo, ông Bùi Xuân Cường - Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh yêu cầu Sở GTVT TP Hồ Chí Minh cùng các đơn vị hoàn thành đề án trong tháng 5.2023. Trong đó, phải chú trọng thực tế, nghiên cứu kỹ làm sao đồng bộ phát triển cảng biển nhưng cũng bảo vệ môi trường.
Theo kế hoạch, đề án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ hoàn thiện và trình UBND TP Hồ Chí Minh, xin ý kiến Ban Thường vị Thanh ủy TP Hồ Chí Minh trong tháng 5 này. Đề án được hoàn thiện, báo cáo Bộ GTVT trình Thủ tướng trong tháng 5.2024.
